Çizici

Çiziciler (İng. Plotter), genellikle büyük boyutlu teknik çizimler ve grafik baskıları almak için kullanılan, yüksek hassasiyetli bir baskı cihazıdır; mimari, mühendislik ve tasarım alanlarında tercih edilir. Mürekkep püskürtmeli veya kalemli modelleriyle, CAD (Bilgisayar Destekli Tasarım) yazılımlarından gelen çizimleri doğrudan işleyerek teknik resimlerin netliğini ve doğruluğunu korur. Büyük formatlı kağıtlarla yüksek dpi (nokta/inç) değerlerinde baskı gerçekleştirebilir ve bu sayede kat planları, mühendislik şemaları, afiş, banner gibi çıktılar için ideal çözümler sunar.

HP marka bir çizici

Tarihçe

Plotter teknolojisi, ilk olarak kalemli (pen plotter) modellerle ortaya çıkmış, bilgisayar destekli çizim (CAD) yazılımlarının yaygınlaşmasıyla birlikte endüstriyel ve grafik uygulamalarda kritik bir rol oynamıştır. Günümüzde, ultraviole (UV) mürekkep, eco-solvent, termal ve diğer teknolojilerle pek çok malzemeye baskı yapılabilmesi, plotter’ların kullanım alanlarını genişletmiştir.

Türleri

Plotter cihazları, yapısal ve baskı teknolojisi açılarından farklı sınıflandırmalara tabi tutulur:

Yapısal Sınıflandırma

• Drum Çiziciler: Çizim sırasında kağıt tambur üzerinde milimetrik hassasiyetle hareket eder. Yazıcı kafası X ekseninde, kağıt ise Y ekseninde hareket ederek baskı yapar. Daha uzun ve geniş kağıtlar kullanılabilir.
• Flatbed Çiziciler: Kağıt sabit bir yüzeye yerleştirilir. Yazıcı kafası X ve Y eksenlerinde hareket ederek baskı yapar. Bu tasarım, daha kesin ve hassas çizimler yapılmasını sağlar.

Baskı Teknolojisine Göre Sınıflandırma

• Mürekkep Püskürtmeli Plotter: Yüksek çözünürlükte ve canlı renk tonlamalarıyla baskı yapar; özellikle fotoğraf ve grafik ağırlıklı işler için uygundur.
• Termal Plotter: Mürekkep yerine ısı kullanarak çizim yapar; CAD ve harita baskılarında tercih edilir.
• Kalemli Plotter: Çizim kalemi kullanır; renkli baskı yapamasa da çizgi netliğini sonuna kadar korur. Teknik çizim ve vektörel işler için klasik bir seçenektir.
• Eco-Solvent Plotter: Solvent içeriği azaltılmış mürekkep kullanır; dış mekân grafiklerinde suya ve UV ışınlarına karşı dayanıklı baskılar sunar.
• UV Plotter: UV mürekkebi doğrudan farklı malzemeler üzerine kürleyerek baskı yapar; metal, taş, plastik ve cam gibi yüzeylere yüksek kalitede baskı imkânı sağlar.
• Çift Fonksiyonlu Plotter (Printer-Scanner): Hem baskı hem tarama yapabilen modellerdir; ofis ve prodüksiyon ortamlarında çok yönlü kullanım sunar.

Kullanım Alanları

Plotter cihazları, aşağıdaki sektör ve uygulamalarda yoğun olarak tercih edilir:

• **Mimarlık ve İnşaat**: Kat planları, cephe görünümleri, kesit çizimleri.
• **Mühendislik (Makine, Elektrik, Endüstriyel)**: Teknik şemalar, devre krokileri, makine parça tasarımları.
• **Grafik Tasarım ve Reklamcılık**: Afiş, banner, reklam panosu, vitrin grafikleri.
• **Haritacılık ve Coğrafi Bilgi Sistemleri (GIS)**: Büyük ölçekli harita basımları, arazi analizleri.
• **Moda ve Tekstil**: Dijital desen baskısı, prototip tasarımları.
• **Fotoğrafçılık ve Sanat**: Galeri baskıları, yüksek çözünürlüklü sanat reprodüksiyonları.
• **Matbaa ve Baskı Hizmetleri**: Geniş format reklam ve dekoratif baskılar.
• **Eğitim ve Arşiv**: Mimari ve mühendislik planlarının kopyalanması veya arşivlenmesi.

Baskı Ortamına Göre Sınıflandırma

Plotter’lar, basılacak malzemenin dayanıklılığına göre iç mekân ve dış mekân baskı çözümlerine ayrılır:

• **İç Mekân Baskı**: Kanvas, afiş ve diğer yumuşak kağıt malzemeler; güneş ve suya dayanıklılık gerektirmeyen uygulamalar içindir.
• **Dış Mekân Baskı**: Reklam panoları, tabela, araç kaplama gibi UV ve suya dayanıklı malzemelerle yapılan baskılar. Dış mekân baskılarında, yüzeyi korumak için UV kürleme veya lak (optimize edici) uygulamaları kullanılır.

Plotter modelleri

Model	Tür	Baskı Genişliği	Çözünürlük (dpi)
HP DesignJet T650	Mürekkep Püskürtmeli	24 inç (61 cm)	1200×1200
Canon imagePROGRAF iPF770	Mürekkep Püskürtmeli	36 inç (91 cm)	2400×1200
Epson SureColor T3170	Mürekkep Püskürtmeli	24 inç (61 cm)	1200×1200
Roland VersaEXPRESS RF-640	Eco-Solvent	64 inç (162 cm)	1440×1440
Mutoh ValueJet 1638UR	UV	63 inç (160 cm)	1440×1440

Avantajlar ve Dezavantajları

Avantajları

• Yüksek baskı kalitesi ve çözünürlük (1200 dpi ve üzeri).
• Geniş formatlı baskı imkânı (A0, A1, A2 vb.).
• CAD ve grafik yazılımlarından direkt çıktı alma kolaylığı.
• Profesyonel ve detaylı renk tonlaması, vektörel netlik.

Dezavantajları

• Yüksek satın alma ve işletme maliyeti (cihaz ve sarf malzemeleri).
• Mürekkep, ilaçlama ve bakım maliyetleri yüksektir.
• Servis ve kalibrasyon gereksinimi; düzenli bakım yapılmazsa baskı kalitesi düşebilir.
• Büyük boyutlu cihazlar için yeterli alan gereksinimi.

Doğru Seçim İçin Öneriler

Plotter satın alırken veya kiralarken aşağıdaki adımları göz önünde bulundurmak, yatırım geri dönüşünü olumlu etkiler:

1. İhtiyaç Analizi: Baskı ebatları, baskı adedi, renkli baskı gereksinimi ve kullanım sıklığını belirleyin.
2. Baskı Kalitesi ve Çözünürlük: DPI değeri yüksek modelleri tercih ederek, fotoğraf ve detay gerektiren baskılarda net sonuç elde edin.
3. Mürekkep Türü ve Sarf Maliyeti: Eco-solvent, UV veya pigmentli mürekkep seçeneklerini sarf maliyeti ve tedarik kolaylığı açısından değerlendirin.
4. Yazılım Uyumluluğu: Kullanılan CAD veya grafik yazılımıyla doğrudan entegre çalışabilen plotter modellerini seçin; Ethernet veya Wi-Fi bağlantı seçenekleri, iş akışınızda hız ve esneklik sağlar.
5. Kurulum ve Altyapı: Cihazın yerleştirileceği alanın boyutları, elektrik ve havalandırma gereksinimlerini kontrol edin; stabil bir ortam için doğru zemin ve tozsuz bir çalışma alanı oluşturun.
6. Destek ve Garanti: Yetkili servis ağı genişliğine, teknik destek kalitesine ve yedek parça teminine dikkat edin; uzun süreli garanti avantajları yatırım riskinizi azaltır.
7. Bütçe ve ROI: Cihaz maliyeti kadar yıllık sarf ve bakım giderlerini de dikkate alarak, baskı adedine göre yatırım geri dönüşünü (ROI) hesaplayın.

Kurulum ve Bakım Önerileri

• Kurulum: Plotter’ın düz ve tozsuz bir zemine yerleştirilmesi, doğrudan güneş ışığından korunması ve kesintisiz güç kaynağı (UPS veya regülatör) kullanılması önemlidir.
• Kalibrasyon: Renk doğruluğunu ve çizgi netliğini korumak için üretici tarafından belirtilen periyotlarda kalibrasyon yapılmalıdır.
• Mürekkep ve Sarf Malzemeleri: Orijinal kartuş ve sarf malzemeleri tercih edilmeli; düşük mürekkep seviyesinde baskı kalitesi olumsuz etkilenir, bu yüzden azalmadan önce değiştirilmelidir.
• Yazılım Güncellemeleri: Plotter yazılımını düzenli olarak güncelleyerek, yeni baskı profilleri ve performans iyileştirmelerinden faydalanın.
• Temizlik ve Periyodik Bakım: Toz tutucu kumaşla cihaz dış yüzeyini temizleyin, baskı kafalarını ve nozullarınızı üretici tavsiyeleri doğrultusunda temizleyin; yılda en az bir kez yetkili servis bakımını öneririz.

Alternatif Çözümler

Plotter kullanımı gerektirmeyen bazı kullanıcılar veya işletmeler için değerlendirilmesi gereken alternatifler:

• Geniş Formatlı Yazıcılar: Daha düşük başlangıç maliyeti sunar; ancak baskı hızı ve dayanıklılık açısından plotter’lara göre sınırlamalar içerebilir.
• Dijital Baskı Merkezleri: Özellikle tek seferlik veya düşük adetli projelerde, yatırım maliyeti olmadan profesyonel hizmet almayı mümkün kılar.
• Yerel Reklam Baskı Hizmetleri: Reklam ajansları ve tabela üreticileri tarafından sunulan UV veya eco-solvent baskı hizmetleri; teknik çizim yerine grafik ağırlıklı işler için alternatif oluşturur.
• Plotter Kiralama: Kısa veya uzun süreli projeler için cihaz satın almak yerine kiralama seçenekleriyle maliyetleri düşürebilirsiniz.

Başlıca Üretici Markalar

• HP
• Epson
• Canon
• Mimaki
• Roland
• Mutoh