Yeni Sinemacılar
Yeni Sinemacılar, 1997 yılında, o güne kadar Türk Sineması'nda çeşitli rollerde asistanlık yapan bir grup bağımsız sinemacının kurduğu sinema kolektifidir. Şimdilik son filmlerini gerçekleştirdikleri 2010'ların ortalarına kadar kolektife birçok sinemacı, yönetmen, oyuncu, teknik eleman ve farklı dallardan sanatçılar katılmıştır. Yeni Sinemacılar'da yapımcı ve senarist olarak yer alan Önder Çakar'ın anlatımıyla, "“Biz Yeni Sinemacılar içinde yer alan insanlar olarak sinemanın daha çok kolektif biçimde yapılabileceğinin olanaklarını aramaya çalıştık ve bu arama sürecinde böyle bir oluşuma giriştik. Kolektif sinema yapmaya çalıştık; o yüzden film yazıhanesi gibi değil de grup olarak durmaya çalıştık. Sinemada bazı altın kurallar sanılan kurallara karşıyız. (…) Kolektif sinemaya önem veriyoruz.”[1]
Bununla birlikte, Yeni Sinemacılar filmlerinin jenerikleri incelendiğinde birçok ortak isme ulaşılabilir. Her ne kadar ilk filmleri ortak yapımcı olarak katkı sundukları Turgut Yasalar'ın senaristliğini ve yönetmenliğini yaptığı Leoparın Kuyruğu filmi olsa da kolektifin yaratıcı gücünü işleme koyduğu ilk filmler 1998 yapımı ikiz filmler Gemide ve Laleli'de Bir Azize'dir. Özellikle Gemide'nin zaman içinde bir kült film olmaya ilerleyen başarısı sonucu Yeni Sinemacılar'ın dördüncü, Serdar Akar, Sevil Demirci, Önder Çakar, Mehmet Aksın ve Erkan Can'ın birlikte ikinci filmi olan Dar Alanda Kısa Paslaşmalar, Umut Sanat'ın ortak yapımcılığıyla görece büyük bir bütçeyle filme alınabilmiştir. 2002'de gerçekleştirilen ve Erkan Can hariç yaratıcı ekibi değişmeyen Maruf filminin ticari başarısızlığıyla birlikte dört yıllık bir duraklama dönemine ve büyük bir borcun altına giren kolektifte, Serdar Akar'ın Kurtlar Vadisi'nin yönetmenliğini de üstlenmesiyle birlikte fikir çatışmaları yaşanmış ve bunun sonucunda Serdar Akar, Önder Çakar, Mehmet Aksın, Sevil Demirci birlikteliği sona ermiş, Akar ve Aksın Yeni Sinemacılar'dan ayrılmıştır.[2]
2006 yılında toparlanarak, kolektifin en başından beri bir parçası olan Özer Kızıltan'ın yönetmenliğinde Takva filmini gerçekleştiren Yeni Sinemacılar, bu filmle birlikte ilk filmlerindeki finansman yöntemine geri dönmüş ve bu filmi Kültür Bakanlığı fonuyla gerçekleştirmiştir. Film her ne kadar ticari olarak başarılı olsa ve festivallerden, eleştirmenlerden olumlu yorumlar da alsa, hem Kültür Bakanlığı'nın değişen destek politikaları hem de başka bir ekonomik model üretemediğinden Yeni Sinemacılar film yapmakta zorlanmaya başlamıştır. Önder Çakar'ın Yeni Sinemacılar'la son filmi olan Takva'nın ardından birçok genç yönetmenin ilk filmi Yeni Sinemacılar tarafından ya yapımcı ya da ortak yapımcı olarak gerçekleştirilmiştir. Bu dönemi açan film, Takva'nın yardımcı yönetmeni olan Seren Yüce'nin 2010 yapımı Çoğunluk filmidir. Çoğunluk'u, onun önprodüksiyonu aşamasında gerçekleştirilen Aslı Özge'nin 2009 yapımı Köprüdekiler'i ve Ali Aydın'ın 2012 yapımı Küf'ü takip etmiştir. Bu tarihten sonra Yeni Sinemacılar'ın film yapım frekansı düşmüştür.
| Film Adı | Yapım Yılı | Yönetmen | Senarist | Yapımcı | Görüntü Yönetmeni | Sanat Yönetmeni | Oyuncu |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Leoparın Kuyruğu | 1998 | Turgut Yasalar | Turgut Yasalar | Önder Çakar | |||
| Gemide | 1998 | Serdar Akar | Serdar Akar,
Önder Çakar |
Önder Çakar, | Mehmet Aksın | Yavuz Fazlıoğlu | Erkan Can,Haldun Boysan,Yıldıray Şahinler,Naci Taşdöğen,Cengiz Küçükayvaz |
| Laleli'de Bir Azize | 1998 | Kudret Sabancı | Serdar Akar, Kudret Sabancı,Önder Çakar | Önder Çakar,
Sevil Demirci |
Mehmet Aksın,Gökhan Atılmış,Metin Balekoğlu,Ercan Durmuş | Natali Yeres | Güven Kıraç, Cengiz Küçükayvaz,İştar Gökseven,Ella Manea |
| Dar Alanda Kısa Paslaşmalar | 2000 | Serdar Akar | Serdar Akar,Önder Çakar | Önder Çakar, Sevil Demirci | Mehmet Aksın | Yavuz Fazlıoğlu | Erkan Can,Savaş Dinçel,Müjde Ar |
| Yer Altında Dünya Var
(Mini Dizi) |
2001 | Serdar Akar | Serdar Akar,Önder Çakar,Refik Halit Karay | Önder Çakar, Sevil Demirci, Serdar Akar | Ercan Yılmaz | Mustafa Uğurlu, | |
| Maruf | 2002 | Serdar Akar | Serdar Akar,Önder Çakar | Önder Çakar, Sevil Demirci | Mehmet Aksın | Erol Taştan | Ruhi Sarı,Nihat İleri,Arzu Oş,Meltem Cumbul,Haldun Boysan |
| Takva | 2006 | Özer Kızıltan | Önder Çakar | Önder Çakar, Sevil Demirci, Fatih Akın, vd. | Soykut Turan | Erol Taştan | Erkan Can,
Meray Ülgen, Güven Kıraç,Erman Saban, Settar Tanrıöğen,Engin Günaydın,Öznur Kula |
Kaynakça
değiştir- ^ "Türkiye'de Üçüncü Sinema (3) Yeni Sinemacılar ve bireysel üretimler". 1 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2023.
- ^ "Türkiye'de Üçüncü Sinema (3) Yeni Sinemacılar ve bireysel üretimler". 1 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2023.
- ^ "IMDB/Yeni Sinemacılar". 1 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2023.