Yahudilikte Tanrı'nın isimleri
Rabbânî Yahudilikte Tanrı'nın yedi ismi o kadar kutsal kabul edilir ki bir defa yazıldıktan sonra asla geri silinmemeleri gerekir: YHVH, ʼĒl, Eloah, Elohim, Šaddāi, Eḥyḗḣ ve Tzevaot.[1] İlk din erbapları, geriye kalan öbür İbranice isimlerin Tanrı'nın lakap ve sıfatları olduğunu ve bu lakaplarla Tanrı'nın yedi isminin diğer dillerde özgürce yazılıp silinebileceğini kabul ettiler.[2] Ancak bazı yeni din adamları bu duruma dikkat edilmesini önermektedir. Birçok Ortodoks Yahudi, Tanrı'nın ismini İngilizce yazarken God yazmak yerine "G-d" yazar ve 15 anlamına gelen Yōd-Hē (יה, ayrıca Yah) ifadesini telaffuz etmek yerine Ṭēt-Vav (טו, lafzen 9-6) derler.[3]
Belgesel hipotez, her zaman Tanrı için kullanılan isimlerin Tevrat'ın çeşitli orijinal kaynaklardan derlendiğini öne sürmektedir.[4]
Tanrı'nın yedi ismi değiştir
Tanrı'nın kutsallığından ötürü[5] bir kez yazıldığında asla silinmemesi gereken adları YHVH, Adonai, El, Elohim, Şaddai, Tzevaot ve Ehyeh'tir.[1] Ayrıca YHVH'nin içinde bulunduğu için Yah harfi de asla silinmez.[1] Rabbi Jose Tzevaot'u yaygın ad olarak kabul ederken[6] Rabbi İşmael Elohim'i yaygın ad olarak kabul etmiştir.[6] "Bağışlayıcı", "Rahim" ve "Vefalı" gibi diğer tüm adlar yalnızca Tanrı'nın insanla ortak olan özelliklerini tarif eder.
YHVH değiştir
Tanrı'nın Tanah'ta en yaygın kullanılan adı Tetragramaton'dur (יהוה) ve genellikle YHVH olarak yazılır. İbrani alfabesi ebcettir ve ünlü harfleri yoktur. Bundan dolayı genellikle YHVH Yahveh olarak genişletilmektedir.[7]
Modern Yahudi kültürü bu ismin ağza alınmasını yasaklamıştır. Dualarda bu kelime yerine Adonai (Efendim) ve konuşurken HaShem (isim) ismi kullanılır. Tevrat'ta YHVH denmesini açıkça yasaklayan herhangi bir ifade yoktur[8] ve Rut Kitabı MÖ 5. yüzyıl dönemlerinde ismin ağza alındığını göstermektedir.[9]
Kaynakça değiştir
- ^ a b c Maimonides. Mishneh Torah, Yesodei ha-Torah §6:2. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2020.
- ^ Hwang, Wei-Chin; Chun, Chi-Ah; Takeuchi, David T.; Myers, Hector F.; Siddarth, Prabha (2005). "Age of First Onset Major Depression in Chinese Americans". Cultural Diversity and Ethnic Minority Psychology. 11 (1): 16-27. doi:10.1037/1099-9809.11.1.16. ISSN 1939-0106.
- ^ "Judaism 101". web.archive.org. 3 Haziran 2019. 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2022.
- ^ Lupovitch, Howard N. (2010). "The world of the Hebrew Bible". Jews and Judaism in World History. Abingdon: Routledge. ss. 5-6. ISBN 978-0-203-86197-4.
- ^ "NAMES OF GOD - JewishEncyclopedia.com". www.jewishencyclopedia.com. 31 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2022.
- ^ a b Rabbi Jose, Soferim, 4:1, Yer. R.H., 1:1; Ab. R.N., 34
- ^ Alter, Robert (18 Aralık 2018). The Hebrew Bible: A Translation with Commentary (Vol. Three-Volume Set) (İngilizce). W. W. Norton & Company. ISBN 978-0-393-29250-3.
- ^ Byrne, Máire (2011), The Names of God in Judaism, Christianity, and Islam: A Basis for Interfaith Dialogue, A&C Black, p. 24
- ^ Rut 2:4