Yaşar Turna
Yaşar Turna (1931; Arhavi - 1990), Laz kemençeci.[1][2]
Yaşar Turna | |
---|---|
Genel bilgiler | |
Doğum | 1931 |
Ölüm | 12 Ekim 1990 |
Meslekler | Müzisyen |
Çalgılar | Karadeniz kemençesi |
İlk ve ortaöğrenimini Arhavi'de tamamladı. Rizeli bir kemençeciye olan hayranlığı sonunda kemençeye merak saldı. Kemençe çalmaya çok küçük yaşta başlamasına rağmen kısa sürede ustalaştı. Kendi kendine bir kemençe yapıp çalmaya başlayan Yaşar Turna, 18 yaşına geldiğinde artık bir kemençe ustasıydı. “Kemençeci Yaşar” namıyla ünlendi ve bu namı onun asıl adını geride bıraktı. 1970'li yıllardan itibaren “Kemençeci Yaşar” ve “Arkaburi Yaşari (Arhavili Yaşar)” namlarıyla tanındı. Arhavi’de kurduğu Folklor Derneği bünyesinde gençleri halk oyunları konusunda yetiştirdi. Çeşitli halk oyunları ekiplerine Laz horonlarını çalıştırdı. Söylediği geleneksel Laz ezgileri Doğu Karadeniz bölgesinde popüler hale geldi. Türkiye’de “ilk Lazca plağı” çıkartarak (1968) Laz müziğinin tanınmasına büyük katkı sağladı. Derlediği Lazca türküleri, kendisine özgü tavrı ile yorumlayarak o ezgilerin bugüne kadar gelmesini sağladı. Türkiye ve dünyada çok sayıda festivalde horon ekiplerine kemençesi ile eşlik etti. Kemençeci Yaşar, aynı zamanda kemençe yapım ustası idi. Yapım tekniğinde kemençenin klavye kısmını uzun tutarak yaygın olanın aksine melodik yapısını genişletti ve horonun yanı sıra şarkı ve türkülere de eşlik edebilir hale getirdi. 1970'li yılların ortalarından itibaren dönemin Karadeniz müziği yaptığını iddia eden kişilere çok sayıda beste ve Laz müziği derlemelerini verdi. Ancak kayıtlarda hiçbir şekilde Yaşar Turna adı geçmedi. Yaptığı kemençelerle Amerikalı kimi sanatçıların ilgisini çekerek birçok sipariş aldı ve bu sayede kemençenin dünya çapında tanınmasına katkıda bulundu. Birçok ödül, onur belgesi, plaket sahibi olan Kemençeci Yaşar 12 Ekim 1990 tarihinde Arhavi’de öldü.[3] Evli ve beş çocuk babası idi.
Kaynakça
değiştir- ^ Durukan, Deniz (2001). Türk rock 2001. Stüdyo İmge. s. 133. Erişim tarihi: 22 Ocak 2024.
- ^ Viltis 48. cilt. International Institute of Wisconsin. 1989. s. 11. Erişim tarihi: 22 Ocak 2024.
- ^ Aksamaz, Ali İhsan (2000). Dil, tarih, kültür, gelenekleriyle Lazlar. Sorun Yayınları. s. 95. ISBN 9789754310986. Erişim tarihi: 22 Ocak 2024.