Vikipedi

Volodimir Zelenski

6. Ukrayna devlet başkanı (2019–günümüz)

Volodimir Oleksandroviç Zelenski (Ukraynaca: Володимир Олександрович Зеленський, Ukraynaca telaffuz: [woloˈdɪmɪr olekˈsɑndrowɪdʒ zeˈlɛnʲsʲkɪj]; d. 25 Ocak 1978), 2019'dan beri Ukrayna'nın altıncı ve şu anki devlet başkanı olarak görev yapan Ukraynalı politikacı, komedyen ve aktör.

Volodımır Zelenskiy
Володимир Зеленський
2024'te Zelenski
6. Ukrayna devlet başkanı
Görevde
Makama geliş
20 Mayıs 2019[1]
Başbakan Volodimir Hroysman (2019)
Oleksiy Honçaruk (2019-2020)
Denis Şmihal (2020-)
Yerine geldiği Petro Poroşenko
Kişisel bilgiler
Doğum Volodimir Oleksandroviç Zelenski
25 Ocak 1978 (47 yaşında)
Kriviy Rig, Ukrayna SSC, Sovyetler Birliği
Vatandaşlığı  Ukrayna
Partisi Bağımsız
Diğer siyasi
bağlantıları 		Halkın Hizmetkârı (2018-günümüz)
Evlilik(ler)
Olena Zelenska (e. 2003)
Çocuk(lar) 2
Yaşadığı yer Mariinski Sarayı
Bitirdiği okul Kiev Ulusal Ekonomi Üniversitesi
Mesleği Siyasetçi · Komedyen · Oyuncu
Dini Yahudilik
İmzası
Resmî site president.gov.ua/en

Ukraynalı Yahudi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Zelenski, Ukrayna'nın orta kesimindeki Dnipropetrovsk Oblastı'nın büyük şehirlerinden Krıvıy Rih'te anadili Rusça olan bir ailenin çocuğu olarak büyüdü. Oyunculuk kariyerinden önce Kiev Ulusal Ekonomi Üniversitesi'nden hukuk diploması aldı. Daha sonra komedi alanında kariyer yaptı ve kendisinin kurgusal bir Ukrayna devlet başkanını canlandırdığı TV dizisi Halkın Hizmetkarı da dâhil olmak üzere film, çizgi film ve TV şovları üreten Kvartal 95 adlı yapım şirketini kurdu. Dizi 2015'ten 2019'a kadar yayınlandı ve son derece popüler oldu. Mart 2018'de Kvartal 95 çalışanları tarafından diziyle aynı adı taşıyan bir siyasi parti kuruldu.

31 Aralık 2018'de Zelenski, 2019 başkanlık seçimlerindeki adaylığını, dönemin Devlet Başkanı Petro Poroşenko'nun 1+1 televizyon kanalında yaptığı yeni yıl konuşmasıyla birlikte açıkladı. Siyasete yabancı olan Zelenski, seçim için yapılan kamuoyu yoklamalarında en önde gelen isimlerden biri hâline gelmişti. İkinci turda Poroşenko'yu yenerek %73,23 oy oranıyla seçimi kazandı. Kendisini düzen ve yolsuzluk karşıtı bir figür olarak konumlandırdı. Başkan olarak Zelenski, devletin ve ülke nüfusunun Ukraynaca ve Rusça konuşan kesimleri arasında birliğin savunucusu oldu.[2] Başkan olarak göreve başlamasından kısa bir süre sonra yapılan erken parlamento seçimlerinde partisi ezici bir zafer kazandı. Yönetiminin ilk iki yılında Zelenski; Ukrayna Yüksek Şurası üyelerinin yasal dokunulmazlığının kaldırılmasını,[3] ülkenin COVID-19 salgınına ve ardından gelen ekonomik durgunluğa verdiği yanıtı ve Ukrayna'da yolsuzlukla mücadelede bazı sınırlı ilerlemeleri denetledi.[4][5][6]

Başkanlık kampanyası sırasında Zelenski, Ukrayna'nın Rusya ile uzun süredir devam eden çatışmasını sona erdirme sözü verdi ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile diyalog kurma girişiminde bulundu.[7] Yönetimi, 2021 yılında Rusya ile gerilimin tırmanmasıyla karşı karşıya kaldı ve Şubat 2022'de başlayan tam ölçekli bir Rus işgalinin başlatılmasıyla sonuçlandı. Zelenski'nin Rus askerî yığınağı sırasındaki stratejisi, Ukrayna halkını sakinleştirmek ve uluslararası topluma Ukrayna'nın misilleme yapma niyetinde olmadığına dair güvence vermekti.[8] Başlangıçta yakın bir savaş uyarılarına mesafeli dururken, tehdide "dayanmak" için NATO'dan güvenlik garantileri ve askerî destek talep etti.[9] İşgalin başlamasının ardından Zelenski, Ukrayna genelinde sıkıyönetim ve silahlı kuvvetlerde genel seferberlik ilan etti. Kriz sırasındaki liderliği kendisine uluslararası alanda büyük övgü kazandırdı ve Ukrayna direnişinin sembolü olarak nitelendirildi.[10] Zelenski, 2022 yılı için Time Yılın Kişisi seçildi ve Ukrayna'da yapılan kamuoyu yoklamaları onu Ukrayna'nın en büyük devlet başkanı olarak gösterdi.[11]

Zelenski'nin görev süresinin aslında Mayıs 2024'te sona ermesi planlanıyordu, ancak devam eden Rus işgali ve bunun sonucunda devam eden sıkıyönetim, düzenli olarak planlanan başkanlık seçiminin yapılmasını engelledi.[12] Görev süresinin bu şekilde uzatılması nedeniyle Zelenski, Ukrayna tarihinde Leonid Kuçma'dan sonra en uzun süre görev yapan ikinci cumhurbaşkanı oldu.

İlk yılları ve eğitimi

değiştir

Volodimir Oleksandroviç Zelenski, 25 Ocak 1978'de o zamanlar Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde bulunan Krıvıy Rih'te Yahudi bir ailenin çocuğu olarak doğdu.[13][14][15] Babası Oleksandr Zelenski, profesör ve bilgisayar bilimcisi olup Krıvıy Rih Devlet Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi'nde Sibernetik ve Bilgisayar Donanımı Bölümü başkanıdır; annesi Rymma Zelenska ise emekli bir mühendistir.[16] Büyükbabası Semyon Zelenski, İkinci Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu'da albay rütbesine ulaşan bir piyade olarak görev yaptı; Semyon'un babası ve üç erkek kardeşi Holokost'ta öldürüldü.[17][18][19][20] Mart 2022'de Zelenski, büyük büyükanne ve büyükbabasının Alman birliklerinin bir katliam sırasında evlerini yakarak yerle bir etmesinin ardından öldürüldüğünü söyledi.[21] Büyükannesi, Krıvıy Rih'ten Kazakistan'ın Almatı kentine yapılan bir Yahudi tahliyesinde ayrıldıktan sonra İkinci Dünya Savaşı'ndan sağ kurtuldu ve savaştan sonra Ukrayna'ya döndü.[22]

Zelenski, ilkokula başlamadan önce dört yıl boyunca Moğolistan'ın Erdenet şehrinde yaşadı. Babası, 1970'lerin ortalarından itibaren burada bir bakır madeni inşasına katkıda bulunmak için maden mühendisi olarak çalışıyordu ve bilgisayar bilimlerindeki yetkinliğini madencilik alanında uyguluyordu.[23] Zelenski, çocukluğunu Rusça konuşarak geçirdi.[24] 16 yaşında Yabancı Dil Olarak İngilizce Sınavı'nı geçti ve İsrail'de eğitim almak için burs kazandı, ancak babası gitmesine izin vermedi.[25] Daha sonra, o dönemde Kiev Ulusal Ekonomi Üniversitesi'ne bağlı olan Krıvıy Rih Ekonomi Enstitüsü'nden hukuk diploması aldı, ancak hukuk alanında hiç çalışmadı.[26]

Sanat kariyeri

değiştir
 
2009'da Zelenski, Prag'da

Zelenski, 17 yaşında yerel komedi ekibine katılarak eski Sovyet ülkelerinde oldukça popüler olan KVN adlı yarışmaya katıldı.[27] Kısa süre içinde yeteneği fark edildi ve Ukrayna'nın birleşik takımı "Zaporizhzhia-Kryvyi Rih-Transit" ekibine davet edildi.[28][29] Bu takımla birlikte, KVN'in en üst seviyesi olan Major League'de yarıştı ve 1997'de şampiyonluk kazandı. Aynı yıl, kendi ekibi olan Kvartal 95'i kurdu ve liderliğini üstlendi. Bu ekip, yalnızca bir yarışma takımı olarak kalmayıp ilerleyen yıllarda büyük bir yapım şirketine dönüşecekti. 1998 ile 2003 yılları arasında Kvartal 95, KVN'in Major League'inde ve Ukrayna'nın en üst düzey açık liginde sahne aldı. Ekibin başarısı, onları Moskova'ya taşıdı ve bu süreçte sık sık Rusya'da vakit geçirerek eski Sovyet ülkelerinde geniş çaplı turnelere çıktılar.[28] 2003 yılında Kvartal 95, Ukrayna'nın önde gelen televizyon kanallarından 1+1 için komedi programları üretmeye başladı. Yapımları büyük ilgi gördü ve 2005'te, Ukrayna'nın bir diğer büyük kanalı olan Inter'e geçiş yaptılar. Bu dönemde ekip, televizyon yapımcılığı alanında giderek daha fazla söz sahibi olmaya başladı ve Ukrayna'da eğlence sektörünün önemli oyuncularından biri haline geldi.

2008 yılında Love in the Big City ve devam filmi Love in the Big City 2 filmlerinde rol aldı. Sinema kariyerine 2011 yılında Office Romance. Our Time filmiyle devam etti ve 2012'de Rzhevsky Versus Napoleon adlı yapımda rol aldı. Serinin üçüncü filmi Love in the Big City 3 ise Ocak 2014'te gösterime girdi. Zelenski, 2012 yılında 8 First Dates adlı romantik komedi filminde başrol oynadı ve bu filmin 2015 ve 2016 yıllarında çekilen devam filmlerinde de yer aldı. Ayrıca, 2014 yapımı Ayı Paddington ve 2017 yapımı Ayı Paddington 2 filmlerinin Ukraynaca dublajında Paddington Ayısı karakterine ses verdi.[30] Zelenski, 2010 ile 2012 yılları arasında Inter televizyon kanalının yönetim kurulunda yer aldı ve genel yapımcılığını üstlendi. Daha sonra, 2018 yılında yaptığı bir açıklamada, dönemin Ukrayna devlet başkanı Viktor Yanukoviç'in, kendisi Inter'in genel yapımcısı olduktan sonra Kvartal 95'in programlarını siyasi kontrol altına almak için kendisine 100 milyon dolar teklif ettiğini, ancak bu teklifi reddettiğini söyledi.[31][32][33]

Ağustos 2014'te Zelenski, Ukrayna Kültür Bakanlığı'nın Rus sanatçılarını Ukrayna'dan yasaklama niyetine karşı çıktı.[34] 2015 yılından itibaren Ukrayna, bazı Rus sanatçılarının yanı sıra Rus medya ve sanat eserlerinin ülkeye girişini yasakladı. 2018'de Zelenski'nin rol aldığı romantik komedi filmi Love in the Big City 2, Ukrayna Sinematografi Yasası'na uymadığı gerekçesiyle ülkede yasaklandı. Ukrayna medyasının, Rusya-Ukrayna Savaşı sırasında Zelenski'nin yapım şirketi Kvartal 95'in Ukrayna ordusuna 1 milyon grivna bağışladığını bildirmesi üzerine, bazı Rus siyasetçiler ve sanatçılar, Zelenski'nin eserlerinin Rusya'da yasaklanması için dilekçe verdi.[35][36]

 
Kvartal 95, 2018'de sahne alıyor

Zelenski, 2015 yılında Ukrayna cumhurbaşkanı rolünü oynadığı Halkın Hizmetkarı adlı televizyon dizisinin yıldızı oldu. Dizide Zelenski'nin karakteri, 30'larında bir lise tarih öğretmeniydi ve Ukrayna'daki hükûmet yolsuzluğuna karşı öfkeyle konuştuğu bir videonun viral olmasıyla başkanlık seçimlerini kazandı. Ayrıca Zelenski'nin rol aldığı komedi dizisi Svati, 2017'de Ukrayna'da yasaklandı,[37] ancak Mart 2019'da bu yasak kaldırıldı.[38] Zelenski çoğunlukla Rusça yapımlarda çalıştı. Ukrayna dilindeki ilk rolü, Aralık 2018'de Ukrayna ekranlarında görünen romantik komedi I, You, He, She oldu.[39] Senaryonun ilk versiyonu Ukraynaca yazıldı ancak Litvanyalı aktris Agnė Grudytė için Rusçaya çevrildi. Daha sonra film Ukraynaca dublajlandı.[40]

Ekim 2021'de yayımlanan Pandora Belgeleri, Zelenski'nin, baş danışmanının ve Ukrayna Güvenlik Servisi Başkanı Ivan Bakanov'un, Britanya Virjin Adaları, Kıbrıs ve Belize'de bir dizi offshore şirketi yönettiğini ortaya çıkardı. Bu şirketlerden bazıları Londra'da lüks mülklere sahipti.[41] Zelenski, 2019'daki seçimleri öncesinde kilit bir offshore şirketteki hisselerini Serhiy Şefir'e devretti, ancak belgeler, Zelenski'nin ailesinin bu şirketlerden para almaya devam etmesi için bir düzenleme yapıldığını gösterdi. Oysa Zelenski'nin seçim kampanyasının temel vaatlerinden biri Ukrayna'daki hükûmeti yolsuzluktan arındırmaktı.[41]

2019 başkanlık kampanyası

değiştir
 
Zelenski ve dönemin Ukrayna devlet başkanı Petro Poroşenko, Nisan 2019

Mart 2018'de Zelenski'nin yapım şirketi Kvartal 95'in üyeleri, Zelenski'nin önceki üç yıl boyunca rol aldığı televizyon programıyla aynı adı taşıyan Halkın Hizmetkârı adında yeni bir siyasi parti kurdu.[42][43] Zelenski, siyasete girmeyi planladığını reddetti ve partinin ismini sadece başkalarının el koymaması için kaydettirdiğini söyledi. Buna rağmen, onun siyasete girmeyi planladığına dair geniş bir spekülasyon vardı.[44] Zelenski, kampanya açıklamasından üç ay önce ve başkanlık seçimlerinden altı ay önce, Ekim 2018'de yapılan anketlerde birinci sırada yer alıyordu.[45] Birkaç ay süren belirsiz açıklamaların ardından, 31 Aralık'ta, seçimlere dört aydan az bir süre kala Zelenski, 1+1 kanalında yayınlanan yılbaşı gecesi programında Ukrayna Devlet Başkanlığı için adaylığını açıkladı.[46] Bu açıklama, aynı kanalda mevcut cumhurbaşkanı Petro Poroşenko'nun yılbaşı konuşmasını gölgede bıraktı. Zelenski, bu durumun kasıtlı olmadığını ve teknik bir aksaklıktan kaynaklandığını belirtti.[47]

Zelenski'nin Poroşenko'ya karşı başkanlık kampanyası neredeyse tamamen sanal bir şekilde gerçekleşti.[48][49] Detaylı bir politika platformu açıklamadı ve ana akım medya ile etkileşimi minimaldi;[50] bunun yerine seçmenlere sosyal medya kanalları ve YouTube videoları aracılığıyla ulaştı.[48] Geleneksel kampanya mitinglerinin yerine, yapım şirketi Kvartal 95 ile birlikte Ukrayna genelinde stand-up komedi gösterileri düzenledi.[51] Seçimden birkaç gün önce, 16 Nisan 2019'da, bazı Ukraynalı haber kuruluşları Zelenski'ye "gazetecilerden kaçınmayı bırakması" çağrısında bulundu.[52] Zelenski, gazetecilerden saklanmadığını ancak “eski iktidar mensuplarının, sadece PR yaptığı” talk show programlarına çıkmak istemediğini ve tüm röportaj taleplerini karşılayacak zamanı olmadığını belirtti.

Zelenski, kendisini düzen ve yolsuzluk karşıtı bir figür olarak tanımladı ve siyasetçilere olan güveni yeniden tesis etmek, “profesyonel, düzgün insanları iktidara getirmek” ve “siyaset kurumunun havasını ve tınısını değiştirmek” istediğini söyledi.[53] Atlantik Konseyi üyesi Anders Aslund, Zelenski'nin popülist olmadığını söylese de, başka akademisyenler Zelenski'nin siyasetini popülizm çerçevesinde analiz etti.[54] Siyaset bilimci Volodimir Kulik, Zelenski'yi “elitlere” karşı “halkı” savunduğunu iddia eden ve “halkı” tüm etnik, dilsel, dinsel ve diğer grupları kapsayacak şekilde tanımlayan “kapsayıcı” bir popülizm uygulayan biri olarak tanımladı.[55]

Devlet başkanlığı

değiştir
 
Zelenski, Berlin'deki Federal Şansölyelik Kompleksi'nde Almanya şansölyesi Angela Merkel ile birlikte, Haziran 2019
 
Zelenski, 25 Eylül 2019'da New York'ta ABD başkanı Donald Trump ile görüştü
 
Zelenski ve Belarus devlet başkanı Aleksandr Lukaşenko, Jıtomır'da, Ekim 2019
 
Zelenski, Birleşik Krallık başbakanı Boris Johnson ile yaptığı görüşmenin ardından 10 Downing Caddesi'nden ayrılıyor, Ekim 2020

Zelenski, 20 Mayıs 2019'da Ukrayna devlet başkanı olarak göreve başladı.[56] Ukrayna Yüksek Şurası'nda düzenlenen yemin törenine birçok yabancı yetkili katıldı. Törene katılanlar arasında Gürcistan devlet başkanı Salome Zurabişvili, Estonya cumhurbaşkanı Kersti Kaljulaid, Letonya cumhurbaşkanı Raimonds Vējonis, Litvanya cumhurbaşkanı Dalia Grybauskaitė, Macaristan cumhurbaşkanı János Áder, Avrupa Komisyonu başkan yardımcısı Maroš Šefčovič ve ABD Enerji Bakanı Rick Perry yer aldı.[57] Zelenski, Ukrayna'nın ilk Yahudi kökenli devlet başkanı oldu. Aynı dönemde başbakanlık görevini Volodimir Hroysman yürüttüğü için Ukrayna, İsrail dışında aynı anda hem Yahudi bir devlet başkanına hem de Yahudi bir başbakana sahip olan ilk ülke unvanını kazandı.[58]

Zelenski, açılış konuşmasında o zamanki Ukrayna parlamentosunu feshetti ve erken parlamento seçimleri yapılması çağrısında bulundu.[59] Parlamentodaki koalisyon üyelerinden biri olan Halk Cephesi, bu hamleye karşı çıktı ve iktidar koalisyonundan çekildi.[60] Zelenski'nin ilk büyük reform girişimi, seçim sistemini çoğunluk esasına dayalı oylamadan, kapalı parti listeleriyle orantılı temsile dönüştürme önerisiydi. Ancak Ukrayna parlamentosu bu teklifi sert bir şekilde reddetti. Parlamenterler, kapalı listelerin yolsuzluğu artıracağına inanıyordu.[61] Daha önce Zelenski, özellikle göreve başlama konuşmasında, açık listeli seçim sisteminin getirilmesi gerektiğini savunmuştu.[62] Ancak sunduğu öneri, 2019 Ukrayna parlamento seçimlerinin kapalı listelerle yapılmasını öngörüyordu. Bunun sebebi olarak da ani seçim kararından sonra kalan 60 günlük sürenin yeni sistemi uygulamaya koymak için yeterli olmaması gösterildi.[63]

Donbas ihtilafını sona erdirme girişimleri

değiştir

Zelenski'nin seçim kampanyasındaki temel vaatlerinden biri Rusya-Ukrayna Savaşı'nı sona erdirmek ve Rusya'nın desteklediği ayrılıkçı hareketi çözmekti.[64] Zelenski, 3 Haziran'da eski Devlet Başkanı Leonid Kuçma'yı Ukrayna'nın Üçlü Temas Grubu'ndaki temsilcisi olarak atadı.[65] 11 Temmuz 2019 tarihinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ilk telefon görüşmesini gerçekleştirdi ve bu görüşme sırasında Putin'i AB'nin arabuluculuğundaki görüşmelere katılmaya çağırdı.[66][67] İki lider ayrıca her iki tarafın elindeki mahkûmların değişimini de görüştü.[67] Ekim 2019'da Zelenski, ayrılıkçılarla bir ön anlaşma yapıldığını duyurdu; buna göre Rusya'nın isimsiz birliklerini geri çekmesi karşılığında Ukrayna hükûmeti bölgede yapılan seçimlere saygı gösterecekti.[68] Anlaşma hem siyasetçiler hem de Ukrayna halkı tarafından ağır eleştiri ve protestolarla karşılandı. Muhalifler, Donbas'ta yapılan seçimlerin özgür ve adil olma ihtimalinin düşük olduğunu, ayrılıkçıların Rusya yanlısı bir çoğunluk sağlamak için Ukrayna yanlısı sakinlerin çoğunu uzun süredir bölgeden uzaklaştırdığını ve Rusya'nın anlaşmanın gereğini yerine getirmesini sağlamanın imkansız olduğunu belirttiler.[68] Zelenski ise Rusya çekilmeden seçimlerin yapılmayacağını söyleyerek müzakereleri savundu.[69] Ayrılıkçıların saldırılarını sürdürmesi ve Rusya'nın onlara silah ve mühimmat sağlamaya devam etmesi nedeniyle anlaşma, çatışmayı hafifletmekte başarısız oldu.[70] Donbas'ın Luhansk bölgesindeki aşırı sağcı Azak Taburu da dâhil olmak üzere bazı Ukraynalı milliyetçi milisler ve eski milisler de anlaşmayı kabul etmeyi reddetti. Zelenski, bu gruplardan bazılarıyla bizzat görüşerek onları ruhsatsız silahlarını teslim etmeye ve barış anlaşmasını kabul etmeye ikna etmeye çalıştı. Aşırı sağcı Ulusal Kolordu'nun lideri ve Azak Taburu'nun ilk komutanı olan Andriy Biletski, Zelenski'yi ordu gazilerine saygısızlık etmekle ve Ukraynalıları Rus saldırganlığına karşı savunmasız bırakarak Kremlin adına hareket etmekle suçladı.[71][72] Nihayetinde barış anlaşması, savaşı sona erdirmek bir yana şiddeti azaltmakta bile başarısız oldu.[70]

Aralık 2019'da Rusya ve Ukrayna, 2016'da terk edilen Normandiya Dörtlüsü adı verilen ve Fransa ile Almanya'nın arabuluculuğunda yürütülen görüşmelere yeniden başlamayı kabul etti; bu Zelenski'nin Vladimir Putin ile ilk yüz yüze görüşmesiydi.[73] Temmuz 2020'de Zelenski, ayrılıkçılarla resmî bir ateşkes ilan etti ki bu, savaşın başladığı 2014'ten bu yana yirminci girişimdi.[74] Ateşkes, sonraki birkaç yıl boyunca sık sık ihlal edilse ve genel şiddet yüksek kalmaya devam etse de, 2020'de ateşkes ihlalleri bir önceki yıla göre yüzde 50'nin üzerinde azaldı.[75]

UIA 752 no'lu uçak kazası

değiştir
Ana madde: Ukraine International Airlines'ın 752 sefer sayılı uçuşu

8 Ocak 2020 tarihinde Başkanlık Ofisi, Volodimir Zelenski'nin Umman seyahatini, aynı gün İran yakınlarında düşen 752 sefer sayılı Ukrayna Uluslararası Havayolları uçağı nedeniyle yarıda kestiğini duyurdu.[76] Aynı gün, Obozrevatel.com adlı internet haber sitesi, Ukrayna'daki muhalefet partisi Yaşam İçin Muhalefet Platformu'nun önde gelen isimlerinden Viktor Medvedçuk'un, 7 Ocak 2020'de Umman'a gitmiş olabileceğine dair bir haber yayımladı.[77] Medvedçuk'un, Rusya Devlet Başkanı ile özel ilişkilere sahip olduğu biliniyordu. Bu haberin ardından, Zelenski'nin resmî olarak duyurulan görüşmelerinin yanı sıra başka gizli görüşmeler de yapmış olabileceğine dair söylentiler ortaya çıktı.[78]

14 Ocak 2020’de, Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Başkanı Andriy Yermak, bu iddiaları temelsiz komplo teorileri olarak nitelendirerek yalanladı. Aynı gün, Medvedçuk da bir açıklama yaparak bahsi geçen uçağın kendisine ait olmadığını, Umman'dan Moskova'ya giden bu uçağın aslında büyük kızının ailesi tarafından kullanıldığını söyledi. Daha sonra Yermak, Ukrayna'nın önemli haber sitelerinden Ukrayinska Pravda ile iletişime geçerek Zelenski'nin Umman ziyaretine ve İran'daki uçak kazasına ilişkin daha fazla detay paylaştı.

Dış ilişkiler

değiştir
 
Zelenski ve Azerbaycan cumhurbaşkanı İlham Aliyev, 17 Aralık 2019
 
Zelenski, İsrail başbakanı Binyamin Netanyahu ile birlikte, 24 Ocak 2020
 
Zelenski ve Ukrayna Savunma Bakanı Andriy Taran, ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin ile birlikte, 31 Ağustos 2021
 
Zelenski ve ABD başkanı Joe Biden, 1 Eylül 2021

Zelenski'nin devlet başkanı olarak ilk resmî yurtdışı gezisi, Haziran 2019'da Brüksel'e oldu ve burada Avrupa Birliği ve NATO yetkilileriyle bir araya geldi.[79]

Ağustos 2019'da Zelenski, Ukrayna'daki Polonyalı toplu mezarlarının açılmasına yönelik yasağı kaldıracağını açıkladı. Önceki Ukrayna hükûmeti, Polonya’nın Volhin Katliamları'nda Ukrayna İsyan Ordusu tarafından öldürülen vatandaşlarının mezarlarını açmasını yasaklamıştı. Bu karar, Polonya'nın güneydoğusundaki Hruszowice'de bulunan Ukrayna İsyan Ordusu anıtının kaldırılmasının ardından alınmıştı.[80]

2021-2022 Rusya-Ukrayna krizi

değiştir
Ana madde: 2021-2022 Rusya-Ukrayna krizi

Nisan 2021'de Rusya'nın Ukrayna sınırlarına askeri yığınak yapmasına karşılık olarak Zelenski, ABD başkanı Joe Biden ile görüştü ve NATO üyelerini Ukrayna'nın üyelik talebini hızlandırmaya çağırdı.[81]

 
Zelenski, Haziran 2021'de Donetsk bölgesinde

26 Kasım 2021'de Zelenski, Rusya'yı ve Ukraynalı oligark Rinat Ahmetov'u hükûmetini devirmeye yönelik bir planı desteklemekle suçladı.[82] Rusya bir darbe planına dâhil olduğunu reddetti ve Ahmetov yaptığı açıklamada “Volodimir Zelenski tarafından beni bir tür darbenin içine çekme girişimleri hakkında kamuoyuna açıklanan bilgiler tamamen yalandır. Başkanın amacı ne olursa olsun, bu yalanın yayılmasından öfke duyuyorum” dedi.[83] Aralık 2021'de Zelenski, Rusya'ya karşı önleyici tedbirler alınması çağrısında bulundu.[84] 19 Ocak 2022'de bir video mesaj yayımlayarak ülke vatandaşlarına paniğe kapılmamaları gerektiğini söyledi.[85][86] 28 Ocak'ta Zelenski, Batı'yı ülkesinde olası bir Rus işgali konusunda “panik” yaratmamaya çağırdı ve “yakın” bir işgal tehdidine ilişkin sürekli uyarıların Ukrayna ekonomisini riske attığını sözlerine ekledi.[87] Zelenski, Rusya'nın askeri yığınağının başladığı 2021 başlarından “daha büyük bir tırmanma görmüyoruz” dedi.[88] Zelenski ve ABD başkanı Joe Biden, tehdidin ne kadar yakın olduğu konusunda fikir ayrılığına düştüler.[89][90]

19 Şubat'ta Rusya'nın Ukrayna'yı işgal edeceği endişeleri artarken Zelenski, Münih Güvenlik Konferansı'nda Batılı ülkeleri Moskova'ya karşı “yatıştırıcı” tutumlarını terk etmeleri konusunda uyardı. "Ukrayna, dünyanın üçüncü büyük nükleer cephaneliğini teslim etme karşılığında güvenlik garantileri aldı. Silahımız yok. Güvenliğimiz de yok... Ama yatıştırma politikasından, güvenlik ve barışı sağlayan bir politikaya geçiş talep etme hakkımız var." dedi.[91] Rus işgalinden kısa bir süre önce, 24 Şubat'ın erken saatlerinde Zelenski, hem Ukrayna hem de Rusya vatandaşlarına hitaben bir konuşma yaptı. Ukrayna hükûmetinde neo-Nazilerin bulunduğuna dair Rus hükûmetinin iddialarını reddetti ve Donbas bölgesine saldırma niyetinde olmadığını belirterek bölgeyle olan bağlarını vurguladı.[92] Konuşmasının bir bölümünde Rus halkına Rusça hitap ederek, savaşı önlemek için liderlerine baskı yapmaları çağrısında bulundu. Konuşma yaygın olarak “duygusal” ve “şaşırtıcı” olarak nitelendirildi.[93][94]

2022 Rusya'nın Ukrayna'yı işgali

değiştir
Ana madde: Rusya'nın Ukrayna'yı işgali
 
Ukrayna Yüksek Şurası başkanı Ruslan Stefanchuk, Ukrayna devlet başkanı Volodimir Zelenski ve Ukrayna başbakanı Denis Şmıhal, 28 Şubat 2022'de savaş sırasında Avrupa Birliği'ne üyelik başvurusunu imzaladıktan sonra
 
Devlet başkanı Volodimir Zelenski, Kiev Oblastı'nda savaşan askerlerin kaldığı bir askeri hastaneyi ziyaret etti, 13 Mart 2022

Putin, 24 Şubat sabahı Rusya'nın Donbas'ta “özel bir askeri operasyon” başlattığını duyurdu. Rus füzeleri, Ukrayna'daki bir dizi askeri hedefi vurdu ve Zelenski sıkıyönetim ilan etti.[95] Zelenski ayrıca Rusya ile diplomatik ilişkilerin derhal geçerli olmak üzere kesildiğini duyurdu.[96] Günün ilerleyen saatlerinde genel seferberlik ilan etti.[97] Zelenski, Rusya'nın sadece askeri bölgeleri hedef aldığını iddia etmesine rağmen sivil bölgelerin de vurulduğunu söyledi.[98] O gün sabah erken saatlerde yaptığı bir konuşmada, istihbarat servislerinin kendisini Rusya'nın en önemli hedefi olarak belirlediğini, ancak kendisinin Kiev'de kaldığını ve ailesinin de ülkede kalacağını söyledi. “Devlet başkanını yok ederek Ukrayna'yı siyasi olarak yok etmek istiyorlar” dedi.[99] 26 Şubat'ın erken saatlerinde, Rus birliklerinin Kiev'e yönelik en büyük saldırısı sırasında, ABD hükûmeti ve Türkiye cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Zelenski'ye daha güvenli bir yere tahliye olması çağrısında bulundu ve bu konuda yardım teklif etti. Zelenski, her iki teklifi de reddederek Kiev'de savunma güçleriyle kalmayı tercih etti ve "Mücadele burada, Kiev'de; bana yol değil, mühimmat lazım." dedi.[100][101][102] Ukraynalıların %90'ından fazlası Zelenski'nin aldığı kararları destekledi.[103] Bu oran, ülkenin batısında ve ortasında %90'ın üzerinde olurken, doğu ve güneydeki Rusça konuşulan bölgelerde %80'in üzerine çıktı.[104] Pew Araştırma Merkezi'nin yaptığı bir ankete göre, Amerikalıların %72'si de Zelenski'nin uluslararası ilişkileri yönetme biçimine güven duydu.[105]

Zelenski, Rus işgali sırasında Ukrayna'nın savaş zamanı lideri olarak dünya çapında tanındı; tarihçi Andrew Roberts onu Winston Churchill ile kıyasladı. Zelenski, Rus işgali sırasında Ukrayna'nın savaş dönemi lideri olarak dünya çapında tanındı; tarihçi Andrew Roberts, onu Winston Churchill ile kıyasladı.[106] Harvard Political Review, Zelenskyy'nin "sosyal medyanın gücünü kullanarak tarihin ilk gerçekten çevrimiçi savaş lideri haline geldiğini ve geleneksel aracılara ihtiyaç duymadan doğrudan halka seslendiğini" yazdı.[107] The Hill, Deutsche Welle, Der Spiegel ve USA Today gibi yayınlar da dâhil olmak üzere birçok yorumcu onu ulusal kahraman veya küresel kahraman olarak tanımladı.[106][108][109][110] BBC News ve The Guardian, işgale verdiği yanıtın daha önce kendisini eleştirenlerden bile övgü aldığını bildirdi.[111] İşgal sırasında Zelenski'nin bir düzineden fazla suikast girişiminin hedefi olduğu bildirildi. Bunlardan üçü, işgale karşı çıkan Rusya Federal Güvenlik Servisi çalışanlarının verdiği istihbarat sayesinde engellendi. Suikast girişimlerinden ikisi Rus paramiliter gücü olan Wagner Grubu tarafından, üçüncüsü ise Çeçen lider Ramazan Kadirov'un özel muhafızları olan Kadirovtsı tarafından gerçekleştirildi.[112] Zelenski, Rus güçleri tarafından öldürülen Ukraynalı siviller hakkında konuşurken şunları söyledi:

Affetmeyeceğiz. Unutmayacağız. Bu savaşta zulüm yapan herkesi cezalandıracağız... Şehirlerimizi, insanlarımızı bombalayan, füzeleri ateşleyen, emir veren her pisliği bulacağız. Bu dünyada mezarınız dışında sakin bir yeriniz olmayacak.

7 Mart 2022 tarihinde Çekya cumhurbaşkanı Miloš Zeman, Zelenski'yi “Rusya'nın işgali karşısında gösterdiği cesaret ve kahramanlık” nedeniyle Çek Cumhuriyeti'nin en yüksek devlet nişanı olan Beyaz Aslan Nişanı ile ödüllendirmeye karar verdi.[113]

 
Zelenski, Polonya başbakanı Morawiecki, Çekya başbakanı Fiala ve Slovenya başbakanı Janša ile birlikte Kiev'de, 15 Mart

Zelenski, defalarca Putin ile doğrudan görüşmeler yapılması çağrısında bulundu[114] ve "Aman Tanrım, ne istiyorsunuz? Toprağımızdan çıkın. Eğer şimdi çıkmak istemiyorsanız, benimle müzakere masasına oturun. Ama Macron ve Scholz ile olduğu gibi 30 metre uzaktan değil. Isırmam" dedi. Zelenski, Putin'in Ukraynalıların işgalci güçleri "çiçekler ve gülümsemelerle" karşılayacağını düşündüğünden "yüzde 99,9 emin" olduğunu söyledi.[115]

7 Mart 2022'de Kremlin, işgali sonlandırmak için Ukrayna'nın tarafsızlığını; Rusya tarafından ilhak edilen Kırım'ı Rus toprağı olarak tanımasını; ve Donetsk ile Luhansk'ın tek taraflı olarak ilan edilen ayrılıkçı cumhuriyetlerini bağımsız devletler olarak tanımasını şart koştu.[116] 8 Mart'ta Zelenski, Putin'in talepleri üzerine görüşmelere açık olduğunu ifade etti,[114] ancak "teslim olmaya" gelmeyeceğini söyledi.[117] Ukrayna'nın NATO'ya katılmasına alternatif olarak ABD, Türkiye, Fransa ve Almanya ile yeni bir toplu güvenlik anlaşması önerdi.[118] Zelenski'nin Halkın Hizmetkârı partisi, Ukrayna'nın Kırım, Donetsk ve Luhansk üzerindeki haklarından vazgeçmeyeceğini belirtti.[119] Ancak Zelenski, Ukrayna'nın Rus diline korunmuş azınlık statüsü vermeyi değerlendirdiğini söyledi.[120]

 
Zelenski, Ukrayna'nın bölgeyi geri almasının ardından 4 Nisan'da Kiev Oblastı'nda

15 Mart 2022'de Polonya başbakanı Mateusz Morawiecki, Çekya başbakanı Petr Fiala ve Slovenya başbakanı Janez Janša ile birlikte Kiev'i ziyaret ederek Zelenski ile görüştü ve Ukrayna'ya destek verdi.[121] 16 Mart 2022'de Zelenski'nin Ukrayna vatandaşlarını Rusya'ya teslim olmaya çağırdığı bir deepfake internette yayınlandı. Saldırının büyük ölçüde amaçlanan hedefinde başarısız olduğu düşünüldü.[122] Video, deepfake teknolojisinin küresel ölçekli bir dezenformasyon saldırısında ilk kullanımı olarak kabul edilmektedir.[123] Zelenski, Batı ülkelerinin hükûmetlerini Rusya'yı dışlamak için harekete geçirmeye çalıştı. Avrupa Birliği,[124][125] Birleşik Krallık,[126] Polonya,[127] Avustralya,[128] Kanada,[129] ABD,[130] Almanya,[131] İsrail,[132] İtalya,[133] Japonya,[134] Hollanda,[135] Romanya[136] ve İskandinav ülkelerinin parlamentolarında birçok kez konuşma yaptı.[137][138][139]

Özel hayatı

değiştir
 
Volodimir Zelenski ve Olena Zelenska, 2019 parlamento seçimlerinde oy kullanırken

Zelenski, Eylül 2003'te birlikte liseye ve üniversiteye gittiği Olena Kiyashko ile evlendi.[140][141] Kiyashko, Kvartal 95'te senaryo yazarı olarak çalışıyordu.[142] Çiftin ilk kızları Oleksandra, Temmuz 2004'te doğdu. Oğulları Kyrylo ise Ocak 2013'te doğdu.[143] Ailesiyle birlikte Kiev'de yaşamaktadır.[141] 2018 yılındaki mal varlığı, yaklaşık olarak 37 milyon ₴ (1,5 milyon Amerikan doları) değerindeydi.[144]

Zelenski'nin ana dili Rusçadır ve aynı zamanda Ukraynaca ve İngilizceyi de akıcı bir şekilde konuşabilmektedir.[145][146][147] Başkan olduğundan beri Ukraynaca bilgisini büyük ölçüde geliştirdi ve dile hâkimiyetini arttırmasına yardımcı olması için bir özel öğretmen tuttu.[148]

Filmografi

değiştir

Sinema

değiştir
Yıl Başlık
2004 Three Musketeers
2009 Love in the Big City
2010 Love in the Big City 2
2011 Office Romance. Our Time
2012 Love in the Big City 2
2012 Rzhevsky Versus Napoleon
2012 8 First Dates
2014 Love in Vegas
2014 Paddington
2015 8 New Dates
2016 Servant of the People 2
2018 I, You, He, She
2023 Superpower

Televizyon

değiştir
Yıl Başlık Notlar
2006 Dancing with the Stars (Ukraine)
2008-2012 Svaty Yapımcı
2015 Servant of the People
2016 Tantsi z zirkamy
2022 64th Annual Grammy Awards
2023 12th Annual NFL Honors

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "Volodymyr Zelensky: Comedian-president calls snap election". BBC News. 20 Mayıs 2019. 3 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2019. 
  2. ^ Hosa, Joanna; Wilson, Andrew (25 Eylül 2019). Zelensky Unchained: What Ukraine's New Political Order Means For Its Future. European Council on Foreign Relations. 9 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2022. 
  3. ^ "Ukraine Lifts Prosecutorial Immunity For Members Of Parliament" (İngilizce). Radio Free Europe/Radio Liberty. 19 Aralık 2019. 19 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2022. 
  4. ^ Peleschuk, Dan (15 Nisan 2021). "Ukraine's anti-corruption effort struggles, but soldiers on". Eurasianet (İngilizce). 19 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2022. 
  5. ^ Wilson, Andrew (6 Temmuz 2021). Faltering fightback: Zelensky's piecemeal campaign against Ukraine's oligarchs. European Council on Foreign Relations. 26 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2022. 
  6. ^ Khalaf, Roula; Miller, Christopher; Hall, Ben (5 Aralık 2022). "FT Person of the Year: Volodymyr Zelenskyy. 'I am more responsible than brave'". Financial Times. 5 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2022. 
  7. ^ Lutsevych, Orysia (16 Kasım 2021). "Ukraine still backs Zelenskyy despite slow progress" (İngilizce). Chatham House. 17 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2022. 
  8. ^ "Conflict in Ukraine" (İngilizce). Global Conflict Tracker. 23 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2022. 
  9. ^ Seibt, Sébastian (18 Şubat 2022). "Military tactics: Zelensky plays both sides in Ukrainian crisis" (İngilizce). France 24. 18 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2022. 
  10. ^ Ledwidge, Frank (3 Mart 2022). "Ukraine war: what are Russia's strategic aims and how effectively are they achieving them?". The Conversation (İngilizce). 4 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2022. 
  11. ^ "Українці визначилися з "найкращим президентом" в історії країни - Рейтинг" (Rusça). LIGA. 18 Mayıs 2020. 28 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2020. 
  12. ^ d'Istria, Thomas (23 Mayıs 2024). "Volodymyr Zelensky, a president with no term end" (İngilizce). Le Monde. 2 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024. 
  13. ^ "Кривий Ріг - батьківщина президента із залізним характером - kryvyi-rih-yes.com.ua" (Ukraynaca). 6 Nisan 2022. 12 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2022. 
  14. ^ Liphshiz, Cnaan (19 Mart 2019). "Jewish comic who plays Ukraine president on TV leads Ukraine's presidential race". The Times of Israel. OCLC 969749342. 31 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  15. ^ Higgins, Andrew (24 Nisan 2019). "Ukraine's Newly Elected President Is Jewish. So Is Its Prime Minister. Not All Jews There Are Pleased". The New York Times. ISSN 0362-4331. 25 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2019. 
  16. ^ "Зеленский: Если меня выберут президентом, сначала будут обливать грязью, затем – уважать, а потом – плакать, когда уйду" [Zelenski: Başkan seçilirsem önce üzerime pislik atacaklar, sonra bana saygı duyacaklar, sonra da gittiğimde ağlayacaklar] (Rusça). Dmitry Gordon. gordonua.com. 26 Aralık 2018. 7 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2019. 
  17. ^ "Zelenskiy: contribution of Ukrainians in victory over Nazism huge". Kyiv Post. Interfax-Ukraine. 9 Mayıs 2019. 27 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2019. 
  18. ^ Cramer, Philissa (2 Mart 2022). "18 things to know about Jewish defender of Ukrainian democracy Volodymyr Zelensky". The Times of Israel. 8 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2022. 
  19. ^ "Volodymyr Zelenskyy told the story of his family during a joint speech with Prime Minister Benjamin Netanyahu". president.gov.ua. 24 Ocak 2020. 23 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2022. 
  20. ^ Brockell, Gillian (25 Şubat 2022). "Putin says he'll 'denazify' Ukraine. Its Jewish president lost family in the Holocaust". The Washington Post. 26 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2022. 
  21. ^ Cramer, Philissa (23 Mart 2022). "Zelensky offers insight into family history, igniting debate over Ukrainian Holocaust memory" (İngilizce). Ynetnews. 23 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2022. 
  22. ^ Horovitz, David (19 Ocak 2020). "A serious man: Zelensky bids to address Ukraine's dark past, brighten its future". Times of Israel. 28 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2024. 
  23. ^ Chemin, Ariane (19 Şubat 2023). "Volodymyr Zelensky's Soviet childhood". Le Monde. 1 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2024. 
  24. ^ Talmazan, Yuliya (27 Şubat 2022). "3 years ago Zelenskyy was a TV comedian. Now he's standing up to Putin's army" (İngilizce). CNBC. 28 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2022. 
  25. ^ "Зеленський: Якщо мене оберуть президентом, спочатку будуть поливати брудом, потім – поважати, а потім – плакати, коли піду". gordonua.com. 26 Aralık 2018. 6 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2020. 
  26. ^ "Зеленський заявив про рішення йти у президенти (відео)" [Zelenski başkanlığa gitme kararını açıkladı (video)] (Ukraynaca). UNIAN. 1 Ocak 2019. 27 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2020. 
  27. ^ YouTube'da КВН 95 квартал – Человек рожденный в танце
  28. ^ a b "Vladimir Zelenskiy". Kvartal 95. 31 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  29. ^ "Запорожье – Кривой Рог – Транзит" (Rusça). KVN. 7 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2019. 
  30. ^ Groskop, Viv (2 Nisan 2019). "How funny is the comedian who may be Ukraine's next president?". The Guardian. 1 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2022. 
  31. ^ Derix, Steven; Shelkunova, Marina (2022). Zelensky: A Biography of Ukraine's War Leader. Birleşik Krallık: Canbury Press. s. 54. 
  32. ^ Onuch, Olga; Hale, Henry E. (2022). The Zelensky Effect. United Kingdom: C. Hurst & Co. (Publishers) Ltd. ss. 109-110. ISBN 9781787388635. 
  33. ^ "Зеленський: Якщо мене оберуть президентом, спочатку будуть поливати брудом, потім – поважати, а потім – плакати, коли піду" [Zelenski: Başkan seçilirsem önce üzerime pislik yağdıracaklar, sonra saygı duyacaklar, sonra da gittiğimde ağlayacaklar]. Gordon. 6 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2024. 
  34. ^ Сурикова, Ольга (9 Ağustos 2014). "Зеленский намерен требовать отставки Минкультуры Украины" [Zelenski, Kültür Bakanlığı'nın istifasını talep etmeyi planlıyordu] (Rusça). sevas.com. 21 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2019. 
  35. ^ "Актер Зеленский раскритиковал СБУ из-за запрета сериала "Сваты"" [Aktör Zelenski, “Çöpçatanlar” dizisinin yasaklanması nedeniyle SBU'yu eleştirdi]. RIA Novosti (Rusça). 24 Kasım 2017. 2 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  36. ^ "СК проверит, финансировал ли Зеленский украинскую армию" [SC, Zelenski'nin Ukrayna ordusunu finanse edip etmediğini kontrol edecek] (Rusça). Komsomolskaya Pravda. 5 Şubat 2015. 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2022. 
  37. ^ "Volodymyr Zelensky in major lead in Ukraine presidential election runoff: Biography, quotes". Ukrainian Independent Information Agency (UNIAN). 22 Nisan 2019. 30 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2019. 
  38. ^ "Суд скасував заборону на серіал "Свати"" [Mahkeme, “Svaty” dizisi üzerindeki yasağı kaldırdı]. Українська правда. 29 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2019. 
  39. ^ "'Kvartal 95' will take off its first Ukrainian-language comedy with Nastya Kamensky in the lead role" (Ukraynaca). Zaxid.net. 20 Haziran 2017. 19 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2019. 
  40. ^ "Мовний факап і чіткі актори: як пройшла презентація комедії "Я, ти, він, вона" від "Квартал 95" (фото)" [Dil, fakap ve net aktörler: “Kvartal 95 ‘ten ’Ben, Sen, O, Kız” komedisinin sunumu nasıldı?] (Ukraynaca). РБК-Україна. 18 Aralık 2018. 19 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2019. 
  41. ^ a b Pandora Papers Reveal Offshore Holdings of Ukrainian President and his Inner Circle 9 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Organized Crime and Corruption Reporting Project (3 Ekim 2021) "Revealed: 'anti-oligarch' Ukrainian president's offshore connections" (İngilizce). The Guardian. 3 Ekim 2021. 3 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2021. 
  42. ^ "Lawyer Zelenskyy has registered a new political party "Servant of the people"" (Ukraynaca). UNIAN. 3 Aralık 2017. 18 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2019. 
  43. ^ "The boundary of a joke. How Zelensky prepares for the election" (Ukraynaca). Ukrainska Pravda. 25 Ekim 2018. 8 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  44. ^ Connolly, Nick (24 Ağustos 2018). "Could a rock star become Ukraine's next president?". Deutsche Welle. 2 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  45. ^ "How Ukraine's Presidential Race Is Shaping Up" (İngilizce). Atlantic Council. 29 Ekim 2018. 9 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022. 
  46. ^ "Comedian faces scrutiny over oligarch ties in Ukraine presidential race". Reuters. 1 Nisan 2019. 12 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2019. 
  47. ^ "Volodymyr Zelensky: April 1 – an awesome day for a clown to win" (Ukraynaca). Українська правда. 31 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2019. 
  48. ^ a b Varshalomidze, Tamila (16 Nisan 2019). "Ukraine media demands access to runoff frontrunner Zelensky". Al Jazeera. 17 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  49. ^ Karatnycky, Adrian (24 Nisan 2019). "The World Just Witnessed the First Entirely Virtual Presidential Campaign" (İngilizce). Politico Magazine. 25 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2019. 
  50. ^ "Ukraine election: Why comic Zelenskiy is real threat to Poroshenko". BBC News. 27 Mart 2019. 27 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  51. ^ Miller, Christopher (8 Şubat 2019). "Crowdsourcer In Chief: Ukrainian Funnyman Takes Unorthodox Path To Top Of Presidential Pack" (İngilizce). RadioFreeEurope/RadioLiberty. 6 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022. 
  52. ^ Varshalomidze, Tamila (16 Nisan 2019). "Ukraine media demands access to runoff frontrunner Zelensky". Al Jazeera. 17 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  53. ^ "Zelensky: Party "Servant of the people" goes into politics" (Ukraynaca). Interfax-Ukraine. 26 Aralık 2018. 3 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  54. ^ "Ukraine election: Why comic Zelenskiy is real threat to Poroshenko". BBC News. 27 Mart 2019. 27 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2019. 
  55. ^ Kulik, Volodimir (2 Temmuz 2024). "Ukraine according to Zelensky: Populism and National Identity in Presidential Addresses to Compatriots". Nationalism and Ethnic Politics. 30 (3): 359-377. doi:10.1080/13537113.2023.2260047. Erişim tarihi: 13 Ekim 2024. 
  56. ^ "Ukraine's New President Vows To Dissolve Parliament As PM, Other Key Officials Resign". Radio Free Europe/Radio Liberty. 20 Mayıs 2019. 20 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2019. 
  57. ^ "Volodymyr Zelenskyy promised international partners that the world would be proud of Ukraine". President of Ukraine. 26 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2019. 
  58. ^ Higgins, Andrew (24 Nisan 2019). "Ukraine's Newly Elected President Is Jewish. So Is Its Prime Minister. Not All Jews There Are Pleased". The New York Times. ISSN 0362-4331. 25 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2019. 
  59. ^ "New Ukraine President Zelensky calls snap election". BBC News. 20 Mayıs 2019. 20 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2019. 
  60. ^ "Zelensky may dissolve parliament despite People's Front withdrawal from coalition – expert". UNIAN. 20 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2019. 
  61. ^ "UAWire – Ukrainian parliament rejects Zelensky's proposal to change election system". uawire.org. 9 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2019. 
  62. ^ "Volodymyr Zelenskyy's Inaugural Address". President of Ukraine. 20 Mayıs 2019. 28 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2024. 
  63. ^ "Опублікували виборчий закон Зеленського, у нардепів є альтернатива". Українська правда. 22 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2019. 
  64. ^ "Ukraine conflict: Anger as Zelensky agrees vote deal in east". BBC News. 2 Ekim 2019. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2020. 
  65. ^ "Леонид Кучма возглавил украинскую делегацию в Трехсторонней контактной группе" [Leonid Kuçma, Üçlü Temas Grubu'ndaki Ukrayna heyetine başkanlık ediyor]. Официальное интернет-представительство Президента Украины. 4 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2019. 
  66. ^ "Telephone conversation with President of Ukraine Vladimir Zelensky". President of Russia. 11 Temmuz 2019. 12 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2019. 
  67. ^ a b Foy, Henry (11 Temmuz 2019). "Putin and Zelensky hold first discussion with talks on conflict, prisoner swap". Financial Times. 12 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2019. 
  68. ^ a b "Ukraine conflict: Anger as Zelensky agrees vote deal in east". BBC News. 2 Ekim 2019. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2020. 
  69. ^ "Thousands protest Ukraine leader's peace plan". France 24. 6 Ekim 2019. 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2021. 
  70. ^ a b Midttun, Hans Petter (25 Aralık 2019). "The basis for a peaceful resolution of the war in eastern Ukraine – trends at the end of 2019". Euromaidan Press. 2 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2022. 
  71. ^ Krivosheev, Kirill (27 Ekim 2019). "Владимир Зеленский ушел без оружия" [Volodimir Zelenski silahsız olarak kaçtı]. Kommersant (Rusça). 23 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2022. 
  72. ^ "Far-right groups protest Ukrainian president's peace plan". Los Angeles Times. Associated Press. 14 Ekim 2019. 9 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2022. 
  73. ^ Wintour, Patrick (26 Ocak 2022). "Ukraine tensions: what is the Normandy format and has it achieved anything?" (İngilizce). The Guardian. 3 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2022. 
  74. ^ Cookman, Liz. "Ukraine-Russia crisis: Ceasefire violations rise at contact line" (İngilizce). Al Jazeera. 2 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2022. 
  75. ^ Ponomarenko, Illia (15 Şubat 2021). "OSCE in Donbas reports 55% less ceasefire violations in 2020". KyivPost. 28 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2022. 
  76. ^ "Через катастрофу в Ірані Зеленський перервав поїздку до Оману" [İran'daki felaket nedeniyle Zelensky Umman gezisini yarıda kesti] (Ukraynaca). 8 Ocak 2020. 21 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2022. 
  77. ^ Grigorenko, Timur (8 Ocak 2020). "Зеленський прилетів з Оману майже через добу після авіакатастрофи – "Схеми"" ['Uçuyorum!' Zelenski uçak kazası nedeniyle Umman'dan acilen ayrıldı] (Rusça). Obozrevatel. 21 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2022. 
  78. ^ "В Омані Зеленський міг зустрічатися із Сурковим, – ЗМІ" [Zelenski, Umman'da Surkov ile görüşmüş olabilir, kitle iletişim araçları]. Glavcom.ua. 12 Ocak 2020. 22 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  79. ^ "Zelensky to meet EU officials on first foreign visit". euronews.com. 4 Haziran 2019. 4 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2019. 
  80. ^ "Ukrainian president to resume exhumation of Poles in Ukraine: report". Telewizja Polska. 29 Ağustos 2019. 30 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2019. 
  81. ^ Shylenko, Olga (8 Nisan 2021). "Ukraine's Zelensky on frontline as Merkel urges Putin to pull back troops". CTVNews. 26 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022. 
  82. ^ "Zelensky warns Ukraine 'entirely prepared' if Russia attacks". France 24. 26 Kasım 2021. 16 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022. 
  83. ^ "Zelenskiy says Ukraine uncovers coup plot involving Russians; Kremlin denies role". Reuters. 26 Kasım 2021. 16 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022. 
  84. ^ "EU threatens Russia sanctions as NATO backs Ukraine". France 24. 16 Aralık 2021. 17 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022. 
  85. ^ "'Big hype': Zelenskyy urges restraint amid risk of Russian invasion". Daily Sabah. 20 Ocak 2022. 27 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2022. 
  86. ^ "Some Ukrainians Are Angry About Washington Ordering Diplomats' Families To Leave The US Embassy". BuzzFeed News. 24 Ocak 2022. 30 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2022. 
  87. ^ "Volodymyr Zelensky accuses the West of causing 'panic' with warnings of a Russian invasion that hurts the Ukrainian economy". Business Insider. 28 Ocak 2022. 29 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2022. 
  88. ^ "Ukraine to the world: keep calm and stop spreading panic". Financial Times. 28 Ocak 2022. 29 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2022. 
  89. ^ "Ukraine crisis: US president Joe Biden tells Zelensky to 'prepare' for Russian invasion". The New Zealand Herald. 28 Ocak 2022. 28 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2022. 
  90. ^ "Ukraine's president told Biden to 'calm down' Russian invasion warnings, saying he was creating unwanted panic: report". Yahoo News. 28 Ocak 2022. 30 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2022. 
  91. ^ "Ukraine is 'longing for peace' says Zelensky at Munich Security Conference". France 24. 19 Şubat 2022. 19 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2022. 
  92. ^ Cruz Bustillos, Dominic (24 Şubat 2022). "Full Translation: Ukrainian President Volodymyr Zelenskyy's Feb. 23 Speech" (İngilizce). Lawfare. 13 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2022. 
  93. ^ Ivanova, Polina (24 Şubat 2022). "Volodymyr Zelensky's appeal to Russians: 'The people of Ukraine want peace'". Financial Times. 19 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2022. 
  94. ^ "London Playbook: BREAKING: Putin declares war — Bombs Kyiv — Blasts rock major cities". Politico. 24 Şubat 2022. 24 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2022. 
  95. ^ "Ukraine conflict: Russian forces attack from three sides" (İngilizce). BBC News. 24 Şubat 2022. 24 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
  96. ^ "Украина разорвала дипломатические отношения с Россией". Interfax. 24 Şubat 2022. 24 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
  97. ^ "Ukrainian president signs decree on general mobilisation of population -Interfax" (İngilizce). Reuters. 24 Şubat 2022. 25 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2022. 
  98. ^ "Ukraine president orders full military mobilisation" (İngilizce). The National. PA. 24 Şubat 2022. 26 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2022. 
  99. ^ Krasnolutska, Daryna; Crawford, Alan (25 Şubat 2022). "Putin Unbowed as Russia Presses Ahead With Invasion Toward Kyiv". BNN Bloomberg. 26 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2022. 
  100. ^ Harris, Shane; Francis, Ellen; Dixon, Robyn (25 Şubat 2022). "U.S. stands ready to evacuate Zelensky, Russia's 'No. 1 target'". The Washington Post. 25 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2022. 
  101. ^ Karmanau, Yuras; Heintz, Jim; Isachenkov, Vladimir; Litvinova, Dasha (25 Şubat 2022). "Ukraine's capital under threat as Russia presses invasion". Associated Press. 25 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2022. 
  102. ^ "Volodymyr Zelenskiy stands defiant in face of Russian attack" (İngilizce). The Guardian. 26 Şubat 2022. 1 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  103. ^ "93 Percent of Ukrainians Believe Russia Will Be Defeated: Poll". Newsweek. 20 Mart 2022. 2 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2022. 
  104. ^ "Majority of Ukrainians believe they will win against Russia – poll". The Jerusalem Post. 28 Şubat 2022. 3 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2022. 
  105. ^ "Americans have more confidence in Zelenskyy than Biden when it comes to world affairs". NPR. 31 Mart 2022. 4 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2022. 
  106. ^ a b "Ukraine's Volodymyr Zelenskyy: From comedian to national hero". Deutsche Welle. 28 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2022. 
  107. ^ O'Cearuil, Eamon (3 Mart 2022). "Glory to You, President Zelenskyy" (İngilizce). Harvard Political Review. 5 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2022. 
  108. ^ "Zelensky emerges as global hero in Ukraine battle against Russia". The Hill. 28 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2022. 
  109. ^ "Ukrainian President Zelenskyy Standing Tall in the Face of Danger". Der Spiegel. 1 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2022. 
  110. ^ "'I need ammunition, not a ride': Zelenskyy is the hero his country needs as Russia invades". USA Today. 26 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2022. 
  111. ^ "Ukraine's Volodymyr Zelensky: The comedian president who is rising to the moment" (İngilizce). BBC News. 26 Şubat 2022. 1 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  112. ^ Rana, Manveen (3 Mart 2022). "Volodymyr Zelensky survives three assassination attempts in days" (İngilizce). The Times. ISSN 0140-0460. 6 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2022. 
  113. ^ "Czech president to award state honour to Ukraine's president". Reuters. 7 Mart 2022. 8 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2022. 
  114. ^ a b "Ukraine's Zelenskiy Says Open to 'Compromise' with Russia on Crimea, Separatist Territories". The Moscow Times. 8 Mart 2022. 12 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2022. 
  115. ^ "Volodymyr Zelensky says Ukraine ready to discuss neutrality in peace talks with Russia". Financial Times. 28 Mart 2022. 1 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2022. 
  116. ^ "Russia will stop 'in a moment' if Ukraine meets terms – Kremlin". Reuters. 7 Mart 2022. 9 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2022. 
  117. ^ "Israel's Bennett plays peacemaker in Ukraine-Russia war". BBC News. 10 Mart 2022. 13 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2022. 
  118. ^ "Analysis: Two weeks into Ukraine war, analysts detect faint glimmers of compromise emerge". Reuters. 11 Mart 2022. 13 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2022. 
  119. ^ "Alternative to NATO proposed by Zelensky's party". The Jerusalem Post. 8 Mart 2022. 26 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2022. 
  120. ^ Kirby, Paul (30 Mart 2022). "Why has Russia invaded Ukraine and what does Putin want?". BBC News. 19 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2022. 
  121. ^ "Leaders of Poland, Czech Republic, Slovenia to visit Kyiv on Tuesday" (İngilizce). Politico. 15 Mart 2022. 2 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2022. 
  122. ^ Simonite, Tom. "A Zelensky Deepfake Was Quickly Defeated. The Next One Might Not Be" (İngilizce). Wired. ISSN 1059-1028. 12 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2022. 
  123. ^ Holroyd, Matthew (16 Mart 2022). "Deepfake video shows Zelenskyy's false call for Ukraine to surrender" (İngilizce). euronews. 24 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2022. 
  124. ^ Basu, Zachary (1 Mart 2022). "Zelensky tells European Parliament "nobody is going to break us" in emotional appeal" (İngilizce). Axios. 22 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2022. 
  125. ^ "Ukraine's Zelenskyy tells EU: 'Prove you are with us'" (İngilizce). Al Jazeera. 22 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2022. 
  126. ^ Basu, Zachary (8 Mart 2022). "Zelensky echoes Churchill in historic address to U.K. Parliament" (İngilizce). Axios. 23 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2022. 
  127. ^ Aiello, Rachel (10 Mart 2022). "Ukrainian President Zelensky to address Canadian Parliament on Tuesday" (İngilizce). CTVNews. 17 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2022. 
  128. ^ Hitch, Georgia (31 Mart 2022). "Volodymyr Zelenskyy asks for Australian Bushmaster armoured vehicles in address to federal parliament". ABC News. 31 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2022. 
  129. ^ Aiello, Rachel (14 Mart 2022). "'Please, close the sky': says Ukraine President Zelensky in address to Canada's Parliament" (İngilizce). CTVNews. 21 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2022. 
  130. ^ Clare Foran (16 Mart 2022). "Zelensky to US lawmakers: 'We need you right now' as he invokes Pearl Harbor and 9/11". CNN. 24 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2022. 
  131. ^ "'Tear down this Wall': Zelenskyy urges Germany for more support" (İngilizce). Al Jazeera. 23 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2022. 
  132. ^ Oshin, Olafimihan (20 Mart 2022). "Zelensky criticizes Israel's response to Russian war in speech to lawmakers" (İngilizce). The Hill. 23 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2022. 
  133. ^ Epstein, Jake. "Zelenskyy calls on Italy to stop Russian oligarchs from using the country as a 'resort for murderers'" (İngilizce). Business Insider. 24 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2022. 
  134. ^ "Ukrainian President Zelenskyy to address Japanese parliament" (İngilizce). NPR. The Associated Press. 22 Mart 2022. 23 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2022. 
  135. ^ "Ukrainian President Zelenskyy to address Dutch parliament" (İngilizce). NL Times. 21 Mart 2022. 24 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2022. 
  136. ^ "Volodimir Zelenski va vorbi în Parlamentul României" [Volodimir Zelenski, Romanya Parlamentosuna hitap edecek] (Rumence). Digi24. 30 Mart 2022. 31 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2022. 
  137. ^ "Zelensky to address Swedish, Danish parliaments". Newvision. 25 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2022. 
  138. ^ "Ukraine's ambassador to Norway says that Zelenskyy is ready to speak to the Storting". Norway Today. 24 Mart 2022. 24 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2022. 
  139. ^ "President Niinistö spoke with the President of Ukraine Zelensky". Office of the President of the Republic of Finland. 25 Şubat 2022. 20 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2022. 
  140. ^ Rose, Hilary (15 Mart 2022). "Olena Zelenska, Ukraine's shy first lady, steps up". The Times. 24 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2022. 
  141. ^ a b Carroll, Oliver (19 Haziran 2022). "'Our son wants to be a soldier': an interview with Ukraine's first lady". 1843. 21 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2022 – The Economist vasıtasıyla. 
  142. ^ Walker, Shaun (18 Haziran 2022). "Ukraine's first lady Olena Zelenska on being Russia's target No 2: 'When you see their crimes, maybe they really are capable of anything'". The Guardian. 28 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2022. 
  143. ^ (Rusça) Short bio 2 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., LIGA
  144. ^ "Рух Чесно: У 2018 році Зеленський збільшив свої статки на 6 млн грн". Українська правда. 21 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2019. 
  145. ^ War in Ukraine: Sky's Alex Crawford's interview with Volodymyr Zelenskyy in full. Sky News. 10 Mart 2022. 3 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2022 – YouTube vasıtasıyla. 
  146. ^ Exclusive interview with Ukraine President Volodymyr Zelensky. 60 Minutes Australia. 1 Mayıs 2022. 7 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2022 – YouTube vasıtasıyla. 
  147. ^ President Trump and Ukrainian President speak after bilateral meeting – 09/25/2019. CNBC Television. 25 Eylül 2019. 7 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2022 – YouTube vasıtasıyla. 
  148. ^ Interfax-Ukraine (7 Kasım 2019). "Zelensky wants to know and speak Ukrainian better". Kyiv Post (İngilizce). 15 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2024. 

Dış bağlantılar

değiştir
 
Wikimedia Commons'ta Volodimir Zelenski ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.
Siyasi görevi
Önce gelen
Petro Poroşenko 		Ukrayna Cumhurbaşkanı
2019–günümüz 		Görevde
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Volodimir_Zelenski&oldid=35231887" sayfasından alınmıştır