Virgül kabuklu biti

Virgül kabuklu biti (Lepidosaphes ulmi), Diaspididae familyasından zararlı böcek türü.

Virgül kabuklu biti
Biyolojik sınıflandırma
Üst âlem: Eukaryota
Âlem: Animalia
Alt âlem: Eumetazoa
Şube: Arthropoda
Alt şube: Hexapoda
Sınıf: Insecta
Takım: Hemiptera
(Yarım kanatlılar)
Alt takım: Sternorrhyncha
Üst familya: Coccoidea
Familya: Diaspididae
Cins: Lepidosaphes
Tür: L. ulmi
Lepidosaphes ulmi
(Linnaeus, 1758)

Morfoloji

değiştir

Ergin dişileri virgül şeklinde 2-3.3 mm uzunluğunda grimsi kahverengi bir kabukla kaplıdır.

Yumurtadan yeni çıkmış olan larva, şeffaf, beyaz renkte ve hareketlidir. Kısa bir süre bitki üzerinde dolaştıktan sonra, ana kabuğunun çevresinde veya uygun buldukları yere hortumlarını bitki dokusuna sokarak beslenmeye başlar ve kendilerini buraya tespit ederler.

Biyolojisi

değiştir

Kışı, yumurta halinde dişi kabuğunun altında geçirir. İlkbaharda 1. döle ait ilk hareketli larva çıkışı nisan sonu-mayıs başlarında elma ağaçlarında çiçek taç yapraklarının üç’ü de döküldüğü zaman olur.

Dünyada ve Türkiye'de yılda 1 döl verir. Bazen sayı 2 olabilir. Eşeyli ve eşeysiz olarak üreyebildigi eşeysiz üreyen dişilerin yumurtalarından sadece dişilerin meydana geldiği bilinmektedir. Doğada erkeklerin çok ender bulunduğu veya popülasyonda yer almadığı kaydedilmiştir.

Bir dişinin ortalama döktüğü yumurta sayısı 50 dir. Yumurta sayısı, konukçunun türüne göre değişkenlik gödterir.

Ağaçların daha çok gövde, dal ve sürgünlerinde, bazen de özellikle popülasyonun yüksek olduğu durumlarda yaprak ve meyveler üzerinde, hortumlarını bitki dokusuna sokup kendilerini tespit ettikten sonra, özsuyunu emerek zarar verirler. Bir taraftan bitki özsuyu ile beslenirken diğer taraftan da bitki için zehirli madde salgılarlar. Popülasyonun yoğun olduğu dallarda kabuğun kavlayıp kalkmasına neden olur. Kontrol altına alınmadığı ve yoğunluğun çok fazla olduğu yerlerde ağaçları ve fidanları kurutabilirler. Meyve üzerine yerleşenler meyvenin gelişmesini engeller, kalitesinin düşmesine neden olur.

Konukçuları

değiştir

Elma başta olmak üzere, armut, şeftali, kayısı, iğde, ceviz, fındık, karaağaç, söğüt, asma ve kavak ana konukçuları ve zarar verdiği bitkilerdir. Ayrıca, akçaağaç (Acer negundo ve Acer pseudoplatanus), alıç (Crataegus sp.), dişbudak (Fraxinus exelsior), Ribes rubrum gibi bitkilerde de görülürler.

Düşmanları

değiştir

Predatörler : Hemisarcoptes malus (Acarina, Hemisarcoptidae), Chilocorus bipustulatus (Coleoptera, Coccinellidae) ve Temnostethus reduvinus (Heteroptera, Anthmcoridae)

Parazitoitler : Aphytis mytilaspidis (Hymenoptera, Aphelinidae)

Mücadele

değiştir

Kültürel önlemler: Kışın zararlı ile fazla bulaşık dallar budanarak bahçeden uzaklaştırılmalıdır.

Kimyasal mücadele : Kimyasal mücadele kış ve yaz ilaçlamaları şeklinde yürütülür. Kışın yapılan kontrollerde 5 cm uzunluğundaki bir dalda, altında yumurta bulunan en az 5 adet dişi kabuğu görülmesi o bahçenin kışlık ilaçlanmasını gerektirmektedir. Ancak ilaçlamaya karar verirken diğer zararlıların da bulunmasına dikkat edilmelidir. Kış ilaçlaması yumuşak çekirdekli meyve ağaçlarında gözler kabarmadan 2-3 hafta, sert çekirdekli meyve ağaçlarında 3-4 hafta evvel yapılmalıdır. Birinci ve ikinci döle karşı yapılacak yaz ilaçlamalarına karar vermek için, ilkbaharda ve temmuz başlarında yumurta açılımından önce kontrol yapılır.

Kaynakça

değiştir