Violette Szabo

Fransız casus (1921-1945)

Violette Reine Elizabeth Bushell Szabo (26 Haziran 1921 – 5 Şubat 1945), II. Dünya Savaşı'nda Birleşik Krallık yararına çalışmış İngiliz casusu.

Violette Szabo
LakabıLouise
Doğum26 Haziran 1921(1921-06-26)
Levallois-Perret, Fransa
Ölüm5 Şubat 1945 (23 yaşında)
Ravensbrück Toplama Kampı, Nazi Almanyası
Bağlılığı Birleşik Krallık
Branşıİlk Yardım Hemşireliği
Hizmet yılları1941-1945
RütbesiTeğmen
BirimiÖzel Operasyonlar Yönetimi
F Bölümü
ÖdülleriGeorge Haçı
de Guerre Haçı
Direniş Madalyası
Ailesi
EşiEtienne Szabo
ÇocuklarıTania Szabo

Yaşamı değiştir

I. Dünya Savaşı sırasında tanışıp evlenmiş olan İngiliz taksi şoförü bir baba ile Fransız bir annenin 2. çocuğu olarak 26 Haziran 1921'de Paris'te doğdu. Ailesi Londra'ya taşındı ve Violette 14 yaşına kadar Brixton'daki okulunda eğitimini sürdürdü. İkinci Dünya Savaşı başladığında Brixton'daki Bon Marché mağazasının parfüm kısmında çalışıyordu.

1940 yılında Londra'da Bastille Günü kutlamalarında tanıştığı Macar asıllı Fransız Etienne Szabo ile tanıştı ve 42 gün sonra 21 Ağustos 1940'ta evlendi. Violette 19, Etienne 31 yaşındaydı. 1942 yılında, tek çocukları olan Tania'nın doğumundan kısa bir süre sonra Etienne El Alameyn Savaşı'ndan kalan göğüs yaralarından dolayı kızını göremeden öldü. Etienne'in ölümünden sonra, 1941'de katılmış olduğu İngiliz Ordusunun kadın bölümü olan Bölgesel Destek Servisi (Auxiliary Territorial Service) yerine, bir gerilla savaşı oluşturmak için İngiliz Hükûmetince kurulmuş bir birim olan SOE'nin hizmetinde çalışmaya başladı.

Casusluk dönemi değiştir

Eğitimi ve ilk görevi değiştir

Fransızcasının akıcılığı üzerine bir dizi değerlendirme ve mülakattan sonra resmen göreve alındı. Gündüz ve gece yön bulma, kaçma-kurtulma, Müttefik ve Alman silahları, silahsız mücadele, patlayıcılar, haberleşme ve kriptoloji üzerine ağır bir eğitim aldı. Küçük bir kaza cepheye gidişini ertelese de 5 Nisan 1944'te Alman işgali altındaki Cherbourg-Octeville yakınlarına paraşütle iniş yaptı.

"Louise" kod-adıyla Almanlar tarafından dağıtılmış olan Fransız Direnişi'ni tekrar örgütledi. Yolları ve demiryollarını sabote eden bir grubu bir süreliğine yönetti. Merkeze verdiği raporunda, Almanlar için savaş malzemeleri üreten fabrikaların İngiltere'de bombalanacak hedeflerin belirlenmesinde çok önemli bir rol oynadıklarını belirtti. 30 Nisan 1944 tarihinde zorlu ama başarılı ilk görevinden İngiltere'ye geri döndü.

İkinci görevi değiştir

7 Haziran 1944 tarihinde (Normandiya Çıkarması'nın ertesi günü), Limoges'a uçtu. Jacques Dufour tarafından yönetilen yerel Maki örgütü (Maquis Nazilere karşı savaşan Fransız direnişçileri) Normandiya Çıkarmasını durdurmaya çalışan Almanların haberleşme hatlarını sabote etme uğraşlarını organize etti.

Yerel direnişçiler tarafından ele geçirilmiş olan Helmut Kämpfe'yi bulmak için beklenmedik bir barikat kuran Alman askerleri yolunu kestiğinde şüphe çeken bir arabadaydı.

Violette, Maki grubunun çıkardığı silahlı çatışmaya girerek yarattığı karışıklıktan yararlanıp yaralanmadan kaçabildi ancak 10 Haziran 1944'te Salon-la-Tour yakınlarında mermisi bittiğinden dolayı yakalandı. Alman kayıtlarında olay için ölü ve yaralı kaydı bulunmadı.

Sorgu, işkence ve infazı değiştir

4 gün boyunca sorguda kalacağı Limoges'deki Nazi Partisi istihbarat servisi olan SD gözetimine verildi. Oradan Paris'teki Fresnes Hapishanesine getirildi. Buradan da sorgu ve işkence için Gestapo merkezine getirildi ve ardından 92 binden fazla kadının öldüğü Ravensbrück Toplama Kampı'na getirildi. Kötü beslenme ve ağır çalışma koşulları altında yaşadı. Belçikalı bir direniş kuryesi olan Hortense Clews'i kurtarma girişiminde bulundu.

Violette Szabo 5 Şubat 1945 dolaylarında infaz edildi ve vücudu krematoryumda yakıldı. Öldürüldüğünde 23 yaşındaydı. Almanlara göre infaz edilmesi yasaldı Çünkü Szabo sivil kıyafet ile yakalanmış bir sabotajcıydı 1899 ve 1907 Lahey Sözleşmelerine göre sivil kıyafet ile yakalanan sabotajcıların idam edilmesi yasaldır.

Denise Bloch, Cecily Lefort ve Lilian Rolfe gibi SOE ajanları da Ravenbrück Kampında öldürüldü. Savaş sırasında 55 ajanın 13'ü Nazi kamplarında ya da görev sırasında öldürüldü.

Kitap değiştir

Kızı Tania, Young Brave and Beautiful isimli kitabında annesinin iki görevini anlatmıştır.

Dış bağlantılar değiştir

Kaynakça değiştir

  • Szabó, Tania (2007) Young Brave and Beautiful: the Missions of Special Operations Executive Agent, Lieutenant Violette Szabó, George Cross, Croix de Guerre avec Etoile de bronze, St Helier: distributed by Tania Szabó, ISBN 1-905095-20-1. 496 pp, index, bibliography, plus 30 pages of illustrations.
  • Minney, R. J. (1956) Carve her Name with Pride: the Story of Violette Szabo. London: Newnes
  • Ottaway, Susan (2003) Violette Szabo: The Life That I Have. Pen & Sword Books ISBN 0-85052-976-X