Vikipedi tartışma:İçerik için izin beyanı

Vikipedi:İçerik için izin beyanı ve OTRS sorunları

• Son zamanlarda özellikle sağlık maddeleri başta olmak üzere kendisinin OTRS izni olduğunu söyleyerek telif hakkı bulunan içeriği Vikipedi'ye ekleyen kullanıcıları sıkça görmeye başladım. Bu konuda Vikipedi:İçerik için izin beyanı isimli bir bölümümüz var ama, bu sitelerin bazılarında hala tüm telif hakları saklıdır gibi ibareler yazıyor. Ben OTRS işinin düzgün yürümediğine inanıyorum. Yani her önüne gelen internet sitesi Vikipedi'ye OTRS izni gönderdi diye kabul edilmesini doğru bulmuyorum. Ayrıca Vikipedi:İçerik için izin beyanı sayfasının İngilizce veya başka bir dildeki örneğini bana gösterebilecek kimse var mı? Sanırım hiçbir dilde OTRS bu şekilde çalışmıyor. OTRS konusunda gerçekten oldukça tecrübesiz olduğumuzu düşünüyorum. Örneğin Taysin ile şu site hakkında görüşmüş ve kendisine söz konusu sitenin telif hakkı ihlalleri ile dolu olduğunu belirtmiştim. Bunun üzerine Taysin ilgili sayfayı kaldırdı ancak daha sonra not düşülmüştür diyerek yeniden ekledi. Örneğin kibele'ye az önce mesaj atan Kullanıcı:Mehmet Olkun isimli kullanıcı kendisinin OTRS izni bulunduğunu ve yaptığı değişiklikleri geriye alıp, almaması gerektiğini soruyordu. Yine OTRS'li içerik sorunu dedim ve kullanıcının eklediği içeriğe baktım. Kullanıcı OTRS izni olduğu için sanırım herşeyi ekleyebileceğini düşünüyor. Söz konusu eklenen içerik ile ilgili bir inceleme yaptığımda ise her zaman gördüğüm gibi yine aynı sorunun olduğunu, içeriğin bin yerden telifli olduğunu gördüm. Kibele en doğru kararı vererek, kullanıcının değişikliklerini geriye almış. Ayrıca yine bu kullanıcının Sosyal medya ajansı isimli maddeyi ilk olarak açtığını gördüm. Burada da açık şekilde görülebileceği gibi kullanıcının tamamen reklam amacı güttüğünü düşünüyorum. Ama asıl sorun bu kullanıcı gibi pek çok kullanıcı olması ve açtıkları internet sitelerine sanki kendi yazılarıymış gibi bin siteden telif hakkı ihlali bulunan içeriği doldurduktan sonra Vikipedi'ye OTRS izni göndermeleri. Bunların sonunu alamayız ama ben artık bu işe bir dur denilmesi gerektiğini düşündüğümden dolayı, site OTRS izni konusunu tartışmaya açmak istiyorum. Bana göre OTRS izni gönderen her internet sitesi doğrudan buraya OTRS izni var diyerek alınmamalı. Ayrıca OTRS izninin yalnızca resimlerde olduğu gibi yalnızca bir içerik veya yalnızca belirli dallardaki içerik için verilmesini istiyorum. Zaten bu kişilerin internet sitesi var ve bilgiler orada bulunuyor. Onları buraya tamamen kopyalayacaklarsa (Zaten tamamı telifli içerik veya kaynağı bile belli değil), ben ne diye özgün madde oluşturacağım diye yırtınıyorum? Dediğim gibi OTRS'nin işleyişinde sorunlar olduğunu düşünüyorum. OTRS ile ilgili sayfalarda tam olarak bir fikir birliği oluşturmadan da bu tür sitelerin izinlerinin kabul edilmemesini istiyorum. --i.e.^msj 20:28, 9 Eylül 2013 (UTC)

Kullanıcı:Mehmet Olkun, bana yazdığı mesajın ardından, kibele'ye yazdığı çalıntı içerikleri gösterebilir mesajı üzerine tarafımca bilgilendirilmiş ve örnekler ile telif hakkı gösterilmiş olup, reklam amaçlı SEO çalışmaları konusunda Vikipedi'yi kullanmaması konusunda da uyarılmıştır. Arz ederim. Maalesef sorunlar bunlar işte. --i.e.^msj 13:42, 10 Eylül 2013 (UTC)

Dediğim gibi ben bu sitelerin doktorlara veya kurumlara ait olmadığına inanmıyor değilim. Ancak web tasarım şirketleri SEO (Arama motoru optimizasyonu) ile arama motorlarında oluşturdukları bu web sitelerinin üst sıralara yükselmesi için çalışmalarını büyük bir hızla sürdürüyorlar. Bu durumun asla Vikipedi'nin iyiliğine olduğunu düşünmüyorum. Hepimizin bildiği gibi bu tür iş ve işlemler Sinsi Vandalizm olarak adlandırılıyor. Ancak kullanıcılar (daha doğrusu web tasarımcılar) bu tür tespitlerde ani ve sert çıkışlar yapabiliyor veya maddelerin telifli olmadığını anlatmak için Vikipedi'nin politikala ve yönergelerini lehlerine kullanabiliyorlar. Ben çalışan bir doktorun zaten ülkemizde çokta önemli görülmeyen, internet siteleri için zaman ayırıp ta (istisnaların kaideyi bozacağını düşünmüyorum) metin yazacaklarını düşünmüyorum. Kanımca, sitelere yazılanlar okuldan sonra hazırladıkları eski tezler. Bu tezleri veya küçük notları ya da ellerindeki dergileri web tasarımcılara veriyorlar ve web tasarımcılar ise siteyi arama motorlarında en üste çıkarmak için bunları kullanıyorlar. Durum bana göre yalnızca bundan ibaret. Lütfen, hepimiz bu tür içeriğe dikkat edelim. Saygılarımla. --i.e.^msj 13:51, 10 Eylül 2013 (UTC)

Demek istediğin, "orijinal yaratıcısı olmadığı hâlde OTRS izni var diye, telif hakkı saklı metinlerin eklenmesi" midir? Dikkat etmek lazım bunlara, evet.--Rapsar^Efendim? 15:05, 10 Eylül 2013 (UTC)

Evet aynen böyle Rapsar. Fakat İçerik izin beyanı aldığını iddia eden sitelerin çoğunun durumu aynı şekilde. --i.e.^msj 15:40, 10 Eylül 2013 (UTC)

• Kullanıcı:İncelemeelemani, OTRS işlerinin yürümediği düşüncenizin, OTRS erişim başvurunuzun geri çevrilmesiyle bi alakası olmadığını düşünerek cevap veriyorum. Belirttiğiniz durumlara beş başlıkta cevap vermek istiyorum. Öncelikle sistemin işleyişi hakkında bilgi vermekte fayda bulunuyor.

Sistemin İşleyişi, OTRS sistemi kullanıcının, sisteme eposta atması ile başlar, tüm epostalar saklanır ve lisans izinleri de bunlara dahildir. Ardından izin veren siteler burada listelenir. Bunun yapılması bir zorunluluk olmadığı halde şeffaflık sağlar. Böylece izin verilen siteler hakkında kullanıcılar bilgi sahibi olabilir, bu sitelerden içerik ekleyebilir. Kullanıcı ilgili maddenin tartışma sayfasına OTRS Bekleme şablonunu ekler ve bu şablon epostalara erişim izni olan ve Türkçe konuşabilen 8 kişi tarafından eposta ve içerik tekrar kontrol edilip OTRS İzin şablonu eklenebilir. Bu şablonun diğer kullanıcılar tarafından kullanılması karışıklık yaratabileceği gibi, hatalara da neden olabilir. Keza geçmişte imzam bile kopyalanmıştı.

Tecrübesizlik, OTRS konusunda tecrübesiz olduğumuz dile getirilmiş, yanılmıyorsan diğer kullanıcılar arasında en yeni kullanıcı benim. Kendi adıma, ben Vikipedi dışında da OTRS sistemini kullanıyorum. Creative Commons ve Uluslararası Özgür Yazılım Vakfı tarafından sunulan lisans çeşitleri ile ilgileniyorum. Bu lisans çeşitlerinin yerelleştirilmesi, Türkçeleştirilmesi ve yaygınlaştırılması (uygulanması) ile ilgilenen biri ulusal iki vakıfda resmi ve aktif üyeyim. Şu sıralar ülkeler ve lisans politikaları ile ilgileniyorum. Yaşayan insan biyografileri ile ilgili sorun yaşandığında insanlar sinirli ve ben-merkezli olarak başvuruda bulunabiliyor. Vaktiyle bir yükseköğretim kurumunda kişilik kuramları ve sosyal psikoloji ile ilgili dersler almıştım. Bir başka sorunsa, özgün içerik sahibi bulmakta güçlük çekiliyor, çünkü insanlar emeğe saygı duymadığı gibi lisans koşullarını da bilmiyor. Bu yüzden arama motorlarında (akademik aramalar dahil) tarih bazlı aramalar yaparak, vajinismusankara sitesinde de olduğu gibi özgün içerik sahibini düşük hatalarla tespit edebiliyorum. Türkçe olarak gelen epostaları haftanın herhangi bir günü, uzun işlem gerektirmiyorsa dakikalar içinde cevaplayabiliyoruz. Kullanıcıların lisans çeşitleri hakkında bilgisizliği, reklam yapmaları, daha önceden de reklam yapıyor olmaları bashi geçen Kullanıcı:Mehmet Olkun da da olduğu gibi Türkçe Vikipedi'nin OTRS konusunda tecrübesiz olduğunu göstermez.

İçerik için izin beyanı, tartışmasını açtığınız sayfa, sadece karışıklıkları önlemek için açılmıştır. Herhangi bir site yöneticisi içerik bağışı yapar (özgür lisans modelleri ile içeriğini lisanslar) ardından buraya eklenir. Buraya eklenmesi lisans çeşidi ve bilet numarasına hızlı erişim sağlar. Olmaması sadece işleri biraz uzunlaştırır. Belirttiğiniz vajinusmusankara.com sitesi için tarih bazlı arama yaptığımda yanlış tarih girdiğimden dolayı kopya bir site olduğunu düşündüm, site sahibiyle tekrar görüştüm ve tekrar tarih bazlı arama yaptığımda içeriğin özgün olduğunu gördüm. Zaten geri listeye ekledim. Aslında bu sayfasının bir faydası da bu demek ki. OTRS erişim izni olmayan kullanıcılarda bu sitelerin özgün olup olmadığını denetleyebiliyor. Kullanıcılar kafa karıştırmadığı sürece faydalı olabilir.

Özgün içerik eklenmesi, buraya yazılan içerikler "Creative Commons Attribution/Share-Alike Lisansı 3.0 ve GNU Özgür Belgeleme Lisansı" ile lisanslanır. Temel olarak, herhangi biri buradan içerik alıp kopyalayabilir, kaynak göstererek ve bu lisans modellerine bağlı kalarak kullanabilir. Aynı şekilde bir başka web sitesinden "Creative Commons Attribution/Share-Alike Lisansı 3.0 ve GNU Özgür Belgeleme Lisansı" lisanslanmış içeriğin gelmesi "Özgür Ansiklopedi" ye zarar vermez, fayda sağlar. Hepimiz özgür ve özgün bir ansiklopedi için uğraşıyoruz.

Blog tarzı siteler, wordpress, joomla, mambo gibi içerik yönetim sistemi kullanan sitelerde genellikle bu sorunlar yaşanmaktadır. Ancak İclal Aydın maddesindeki resimde de tesadüfen gördüğüm gibi, bu sitelerden de katkı sağlanabilmektedir. Asıl sorun insanların "her hakkı saklıdır" yazmayı bir marifet saymaları yada özgür lisans modellerinden bi-haber olmalarıdır. Bu bilinç değiştirilmelidir.

Kullanıcı:İncelemeelemani, Fakat İçerik izin beyanı aldığını iddia eden sitelerin çoğunun durumu aynı şekilde. sözüyle kastettiğiniz birçok siteyi belirtmeniz mümkün mü? Ayrıca OTRS konusunda tecrübesizliği gösteren somut izler sunmanızı rica ediyorum. --taysin (mesaj) 12:03, 12 Eylül 2013 (UTC)

Hmm, çok güzel faydalı bir yanıt vermişsiniz. Başvurumun reddedilmesinin gerçekten konuyla ilgisi bulunmadığına inandığınız için ayrıca teşekkür ederim. Tekrar OTRS başvurusunda bulundum ve umarım kabul edilir ama kabul edilmezse de benden yana herhangi bir sorun olmayacağını bilmenizi isterim. Benim telif haklarına asıl ilgim Creative Commons hakkında bir üniversitenin çalışmalar yaptığını beyan etmesi (muhtemelen reklam amaçlıydı) ama bu üniversitenin kısa süre sonra bu çalışma ile hiçbir şekilde ilgilenmemesi. Şimdi üniversitenin adını hatırlamıyorum ama araştırabilirim. Aslında Creative Commons lisanslarını Türkçeleştirme imkanı varken, bu üniversitenin uğraşacağını düşünmek beni epey cesaretlendirmişti. Fakat cesaretim kırıldı. Commons'ta ve Türkçe Vikipedi'de telif hakkı şablonlarını Türkçeleştirmek hobim. Ama benim de bilgim bu konuda zayıf kalıyor. İnternette konuyla ilgili Türkçe doküman bulmak neredeyse imkansız. Tüm hakları saklıdır maddesini ben Türkçeleştirdim. Burada Bu bildirimi ekleme ve kullanma zorunluluğu ise günümüzde demode olmasından ziyade diye başlayan bölüm, aslında dediğiniz gibi telif hakları konusunun ülkemizde ne kadar zayıf kaldığını ve herkesin sitesine o veya bu şekilde kullanımı geçmişte kalan "Her hakkı saklıdır" ibaresini eklediğini üzülerek görüyorum. Neyse, sonuçta sizden güzel ve anlaşılır bir yanıt aldığım için ayrıca teşekkür ediyorum. İzin beyanı aldığını iddia eder sitelerin durumu çoğu şekilde aynı kısmına gelecek olursak, gerçekten bununla ilgili örneğini yukarıda da verdiğim gibi google aramaları sonuç veriyor. Ancak dediğiniz gibi bunda bilmemek ve umursamama ile reklam yapmanın da öneminin büyük olduğunu göz önüne almak gerek. Şu anda fazla vaktim yok ama bildiğim tüm sorunları sizinle peyderpey paylaşmak isterim. Şu an için bu yazdıklarınızdan sonra, yukarıda yazdıklarımın bazı yerlerini kaale almamanızı diliyorum. Kusura bakmayın. Teşekkürler. --i.e.^msj 13:22, 12 Eylül 2013 (UTC)