Vikipedi

V. Caelestinus

192. Katolik Kilisesi papası (1215-1296; pd. 1294)
(V. Celestinus sayfasından yönlendirildi)

Papa (Aziz) V. Caelestinus asıl adı Pietro da Morrone (1209, Isernia?, İki Sicilya Krallığı - 19 Mayıs 1296, Ferentino yakınları, Papalık Devleti). 5 Temmuz 1294-13 Aralık 1294 arasında görev yapan papadır ve görevinden çekilen ilk papa olmuştur.[1] 5 Mayıs 1313 tarihinde papa V. Klement tarafından aziz olarak ilan edildi. Yortu günü 19 Mayıs'tır.

Aziz Papa

Celestinus V
Roma Episkoposu
Portre, Niccolò di Tommaso, Castel Nuovo
KiliseKatolik Kilisesi
Papalık başlangıcı5 Temmuz 1294
Papalık bitişi13 Aralık 1294
Önce gelen IV. Nicolaus
Sonra gelenVIII. Bonifacius
Önceki görevlerSelestinyenlerin Yöneticisi (1274–1294)
Nişanlar
Takdis19 Ağustos 1294
Hugh Aycelin tarafından
Kişisel bilgiler
Doğum
Pietro Angelerio

1209/1210 or 1215
Campobasso, Sicilya Krallığı
Ölüm19 Mayıs 1296
Ferentino, Papalık Devleti
ArmaCelestinus V's coat of arms
Oruç günü19 Mayıs
Onurlandırıldığı yerKatolik Kilisesi
Aziz ünvanıİtirafçı
Aziz ilanı5 Mayıs 1313
Avignon, Papalık Devleti
by V. Clemens
NiteliklerPapalık cübbesi, Papalık tacı, Benedikten cübbesi
HimayeCiltçiler, Papalık feragatı, Aquila, Urbino, Molise, Sant'Angelo Limosano, Selestinyenler
Adı Celestinus olan diğer papalar

Erken yaşamı

değiştir

Pietro Angelerio, Angelo Angelerio ve Maria Leone'nin oğlu olarak Sicilya Krallığı'nda, kırsal bir bölge olan Molise'de dünyaya gelmiştir. Bu köyün Sant'Angelo Limosano olduğuna inanılır ve şu an İtalya'da, Campobasso bölgesinde bulunmaktadır. Babası, Pietro beş veya altı yaşındayken hayatını kaybetmiştir. O, bebeklikte hayatta kalan yedi oğuldan ve Maria'dan doğan toplam 12 çocuktan ikincisidir.[2]

Maria, özellikle Pietro'yla çok ilgiliydi ve onun ruhsal gelişimi için çalışıyordu. Onun için, yerel meslekler olan çiftçilik veya çobanlıktan farklı bir gelecek hayal ediyordu. Ona bir öğretmen tutmak için bazı aile arsalarını sattı ve bu, kardeşleri arasında ona karşı kızgınlık ve düşmanlık yarattı. Buna rağmen eğitiminde ilerledi ve psalter okumayı öğrendi.[3]

17 yaşındayken, Benevento bölgesinde, Santa Maria di Faifoli Manastırı'nda bir Benedikten oldu. Çilecilik ve yalnızlığa sıradışı bir eğilim gösteriyordu ve erken 1230'larda Montagne del Morrone'de bir mağaraya çekilerek yalnız yaşamaya başladı. Bu sebeple Morrone'lu Peter ismini aldı. Eremitik hayat tarzıyla takipçiler kazanmaya başladı ve bir mucize yapıcı olarak ün kazandı.[4] 1244 yılında, rahiplik takdisi için yaptığı kısa bir Roma ziyaretinin ardından burayı terk etti ve iki yoldaşıyla birlikte, Orta İtalya'nın Abruzzi bölgesindeki Maiella isimli bir dağda benzer bir mağaraya taşındı. Burada, Vaftizci Yahya'nın örneğini takip ederek, katı çileci bir hayat yaşamaya devam etti.[5][6]

Selestinyenlerin kuruluşu

değiştir

1244 yılında bu şekilde yaşamaya devam ederken, Selestinyenler isimli bir dinî tarikat kurdu. Yeni bir dinî topluluk oluşmuştu ve 1254 yılında Pietro, resmî olarak Petrus Damianus'un yazılarından etkilenerek,[7] kendi pratiklerini yazdığı bir kural oluşturdu. Temelinde Benedikten olan bu kural, aynı zamanda Kilise'nin büyüyen dünyevîliğine ve politik bağlarına karşı olan radikal Fransiskenlerle de bağa sahipti.[8] 1259 yılında Marrone yamacına bir kilise inşa edildi ve Haziran 1263 tarihinde yeni kuruluş, Papa IV. Urbanus tarafından kabul edildi. [9]

O sırada Lyon'da bir konsil düzenleyen Papa X. Gregorius’un, Lateran Konsili'nin bu tür kurumların daha fazla çoğaltılmamasını emretmesinden bu yana kurulan tüm bu yeni tarikatları bastırmasının muhtemel olduğunu duyan Pietro, Lyon'a gitti. Orada, 1274 yılında Gregorius’u bu yeni tarikatı onaylamaya ikna etme konusunda başarılı oldu; tarikat, Benediktenlerin bir dalı yapıldı. Aziz Benedikt’in kuralını takip ediyorlardı, ama kendi eklemeleri vardı. Gregorius, tarikatı Papalık koruması altına aldı, elde edebileceği tüm mülklerin mülkiyetini garanti altına aldı ve ona sıradan otoriteden muafiyet bahşetti. Yeni topluluğun hızla yayılacağından emin olmak için başka hiçbir şeye ihtiyaç yoktu ve Pietro, otuz altı manastır ve altı yüzden fazla keşişin yöneticisi oldu.[10][11]

Tarikatın 1293 yılında düzenlenen bir bölümünde, Maiella'daki orijinal manastırın ıssız ve çok sert bir iklime maruz kaldığı yargısına varıldı. Tarikatın başkanları ve yöneticisinin, Sulmona yakınlarındaki Kutsal Ruh Manastırı'nda yaşamalarına karar verildi ve tarikat, 18. yüzyılda sona erene kadar bu şekilde devam etti.[12] Pietro, manastıra bakan uçurum kenarındaki bir inziva yerine yerleşti; ancak orada uzun süre rahatsız edilmeden kalamadı.[13]

Papa olarak seçilmesi

değiştir

1292 Nisan ayında, Papa IV. Nicolaus'un ölümünün ardından Kardinaller Perugia'da toplandı. İki yıldan uzun süre fikir birliğine ulaşılamadı. Kardinallerce bir Benedikten başkeşiş olarak bilinen Pietro, Kardinallere eğer çabucak yeni papayı seçmezlerse ilahî gazaba uğrayacaklarını söyleyen bir mektup gönderdi. Yaşlanmış ve hasta olan Kardinaller Koleji Dekanı Latino Malabranca şu şekilde haykırdı: "Peder, Oğul ve Kutsal Ruh'un adıyla, Pietro di Morrone kardeşi seçiyorum!" Kardinaller, Malabranca'nın çaresiz kararını derhal onayladılar. Pietro, inatla papalığı kabul etmeyi reddetti ve Petrarch'ın söylediğine göre kaçmaya bile çalıştı. Ancak sonunda, Napoli Kralı ve Macaristan tahtının talibi ile birlikte gelen Kardinaller tarafından ikna edildi. 5 Temmuz 1294 tarihinde[14] seçildi; 29 Ağustos tarihinde, Abruzzo'da bulunan Aquila isimli şehirdeki Santa Maria di Collemaggio'da V. Caelestinus ismini alarak taç giydi.[15]

Papalık

değiştir

Papalığa geldikten kısa süre sonra, papalık taçlandırmasının yıl dönümünde Santa Maria di Collemaggio’nun kutsal kapısından giren bütün hacılara, nadir bir genel endüljans tanıyan bir papalık kararı yayımladı.[16] Celestinsel Af (Perdonanza Celestiniana) festivali, bu olayı hatırlamak amacıyla her yıl 28-29 Ağustos tarihlerinde L’Aquila’da kutlanmaktadır.[17]

Hiçbir politik deneyimi olmayan Caelestinus, özellikle zayıf ve etkisiz bir papaydı.[18] Tamamen Kral II. Charles’ın gücü altında bulunan Roma Meclisi’nden uzakta durmak için, Napoli Krallığı’ndaki ofisinde bulundu. Kralın favorilerini Kilise görevlerine yerleştirdi; bazen aynı göreve birden fazla kişiyi atıyordu. Bunlardan biri, Toulouselu Louis’ydi. Caelestinus ona ruhban saçı ve küçük görevler verdi. Benzer şekilde, uzun bir seçimin ardından Papa X. Gregorius’un papalık konklavlarına koyduğu sıkı kuralları da yeniledi. Bir kararnamede, Advent döneminde oruç tuttuğu sırada, Kilise’yi yönetmeleri için üç kardinal atadı; ancak bu da reddedildi.[19]

Otorite eksikliği ve papalık görevlerine olan kişisel uyumsuzluğunun farkına vararak, Kardinal Benedetto Caetani (gelecekteki halefi) ile istifa ihtimalini konuştu.[20] Bu durum, istifa hakkını ilan eden son bir kararnameyle sonuçlandı. Bu hakkını kullandı ve papa olarak geçirdiği beş ay sekiz günün ardından, 13 Aralık 1294 tarihinde istifa etti.[21] Resmî feragat belgesinde şu sebepleri sıraladı: "Alçakgönüllülük, daha pak bir yaşam arzusu, lekesiz bir vicdan isteği, fiziksel gücündeki zayıflıklar, cehaleti, insanların sapkınlığı, önceki hayatına geri dönme isteği." [22]Bütün dışsal papalık onurunu terk ettikten sonra Napoli'den ayrıldı ve eski yalnız hayatına dönmeye çalıştı.

Ondan sonra, 1415 yılında XII. Gregorius (Batı Şizması’nı sona erdirmeye yardımcı olmak amacıyla) ve 2013 yılında XVI. Benedictus, kendisinden 719 yıl sonra, istifa ettiler.[23][24]

Emeklilik, ölüm ve aziz ilanı

değiştir
 
V. Caelestinus'un mezarı

Caelestinus’un (şimdi tekrar Pietro Angelerio) tekrar münzevi keşiş olmasına izin verilmedi. Bazı topluluklar onun istifasına karşı çıktılar ve yeni Papa VIII. Bonifacius’un, birinin onu antipapa ilan etmesinden korkmak için sebepleri vardı. Bunu önlemek için, Pietro’nun kendisine Roma’ya kadar eşlik etmesini emretti. Pietro kaçtı ve ormanda saklandı. Sonrasında manastır hayatına devam etmek için Sulmona’ya geri dönmeye çalıştı. Ancak bunu başaramadı; Pietro, Dalmatia’ya kaçmaya çalışırken bir fırtına yüzünden gemisi limana geri dönünce yakalandı. Bonifacius onu, Lazio’da bulunan Ferentino’ya yakın Fumone Kalesi’ne hapsetti, emrine iki keşiş verdi ve Pietro orada, 10 ay sonra, 81 yaşında hayatını kaybetti. Destekçileri, Bonifacius’un ona kötü davrandığı ve onu idam ettirdiği suçlamalarını yaydı; ancak bunu destekleyecek hiçbir tarihî kayıt yoktur. [25]Pietro, Ferentino’ya gömüldü ama bedeni L’Aquila’da bulunan Santa Maria di Collemaggio’ya taşındı.[26]

Fransa Kralı IV. Philippe, Caelestinus’u destekledi ve Bonifacius’a yoğun şekilde karşı çıktı. Papa V. Clemens’in seçilmesinin ardından, Caelestinus’u azizlik mertebesine aday gösterdi. Papa Clemens, 13 Mayıs 1306’da adaylığı soruşturmak için bir izin kararnamesi imzaladı.[27] Bonifacius’un Caetani ailesinin rakibi olan Colonna ailesinin üyeleri tarafından oylandığı bir konsül toplantısından sonra, 5 Mayıs 1313’te kanonlaştırıldı.[28]

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "Pope St. Celestine V" (İngilizce). 3 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2023. 
  2. ^ Ferzoco, George (2001). "Peter of the Morrone (Pope Celestine V), Autobiography". Head, Thomas F. (Ed.). Medieval Hagiography. New York: Routledge. ss. 729-732. ISBN 978-0-415-93753-5. 
  3. ^ Sweeney, Jon M. (2012). The Pope Who Quit. New York: Image Books. ISBN 978-0-385-53189-4. OCLC 713834638. 
  4. ^ Ferzoco, George (2006). "Celestine V, Pope". Key Figures in Medieval Europe: an encyclopedia. New York: Routledge. ISBN 978-0-415-97385-4. OCLC 63816510. 
  5. ^ Loughlin, JF (1908). "Pope St. Celestine V". The Catholic Encyclopedia. 3. New York: Robert Appleton Company. 
  6. ^ Kelly, J. N. D.; Walsh, Michael J. (2010). The Oxford Dictionary of Popes (2nd bas.). New York, NY: Oxford University Press. ss. 206-208. ISBN 978-0-19-929581-4. OCLC 557310520. 
  7. ^ Sweeney, Jon M. (2012). The Pope Who Quit. New York: Image Books. ISBN 978-0-385-53189-4. OCLC 713834638. 
  8. ^ Duffy, Eamon (2006). Saints & Sinners: A History of the Popes (3rd bas.). New Haven, Conn.: Yale University Press. s. 159. ISBN 978-0-300-11597-0. 
  9. ^ Kelly, J. N. D.; Walsh, Michael J. (2010). The Oxford Dictionary of Popes (2nd bas.). New York, NY: Oxford University Press. ss. 206-208. ISBN 978-0-19-929581-4. OCLC 557310520. 
  10. ^ Morris, Colin (1989). The Papal Monarchy: The Western Church From 1050 to 1250. Oxford History of The Christian Church. Oxford: Clarendon Press. ISBN 9780198269076. Erişim tarihi: 1 Haziran 2023 – Scribd vasıtasıyla. 
  11. ^ Kelly, J. N. D.; Walsh, Michael J. (2010). The Oxford Dictionary of Popes (2nd bas.). New York, NY: Oxford University Press. ss. 206-208. ISBN 978-0-19-929581-4. OCLC 557310520. 
  12. ^ Brookfield, Paul. "Celestine Order." The Catholic Encyclopedia Vol. 16 (Index). New York: The Encyclopedia Press, 1914   Bu madde, bu kaynaktan alınan kamu malı olan bir metni içermektedir.
  13. ^ Ferzoco, George (2001). "Peter of the Morrone (Pope Celestine V), Autobiography". Head, Thomas F. (Ed.). Medieval Hagiography. New York: Routledge. ss. 729-732. ISBN 978-0-415-93753-5. 
  14. ^ Jeffrey H. Denton (2002). Robert Winchelsey and the Crown 1294–1313, Vol. 14, Cambridge University Press, p. 66.
  15. ^ Loughlin, JF (1908). "Pope St. Celestine V". The Catholic Encyclopedia. 3. New York: Robert Appleton Company. 
  16. ^ Pope John Paul II (23 Ağustos 2001). "Address of John Paul II to the Jury Members of the 'Premio Internazionale Perdonanza'". Erişim tarihi: 19 Mayıs 2011. 
  17. ^ Abruzzo World Club (Yaz 2002). "The Perdonanza". Abruzzo Heritage. 26 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  18. ^ Clement V's bull of canonization noted his "marvelous simplicity and inexperience[] in everything belonging to the rule of the Church" Wood, Charles T. Joan of Arc and Richard III: Sex, Saints, and Government in the Middle Ages. Oxford University Press, 1991, 100.
  19. ^ McBrien, Richard P. (2000). Lives of the Popes
  20. ^ McBrien, Richard P. (2000). Lives of the Popes
  21. ^ "Papal Resignations"', Olivier Guyotjeannin, The Papacy: An Encyclopedia, Vol. 3, ed. Philippe Levillain, (Taylor & Francis, 2002), 1305.
  22. ^ Walker, Jesse (11 February 2013) The Ones Who Walk Away From the Holy See, Reason
  23. ^ Alpert, Emily (11 Şubat 2013). "Scandal, speculation surround past popes who resigned". Los Angeles Times. Erişim tarihi: 1 Nisan 2019. 
  24. ^ de Souza, Raymond J. (12 Şubat 2013). "The Holy Father takes his leave". National Post. 11 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  25. ^ Gregorovius, Ferdinand (1906). History of the City of Rome in the Middle Ages vol. 5 part 2
  26. ^ Brockhaus, Hannah. "Saint Celestine V and the Catholic Church's first jubilee", CNA, Aug 21, 2022
  27. ^ "Nolite timere', il film su San Pietro Celestino all'auditorium". Isernia News. 2 Temmuz 2015. 13 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2015. 
  28. ^ Ronald C. Finucane (2011). Contested Canonizations: The Last Medieval Saints, 1482–1523. Catholic University of America Press, p. 19.

Dış bağlantılar

değiştir
Katolik Kilisesi unvanları
Önce gelen:
IV. Nicolaus 		 
Papa
5 Temmuz 1294 - 13 Aralık 1294 		Sonra gelen:
VIII. Bonifacius
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=V._Caelestinus&oldid=35548487" sayfasından alınmıştır