Tokuz Tabduz (Tıva dil: Токуз Табдуз), Eski Türklerde bir soy veya boy adı.

Eski Türkçedeki sayı anlamındaki «Tokuz» adlı söz Eski Tıva Türkçesinde «Toguz» günümüz Tıva Türkçesinde «Tos» olarak geçer ve anlam olarak 9 sayısını verir. Tokuz Tabduz, dokuz Tabduz anlamına gelir, Tabduz sözünün anlamı bulunamamıştır.

Barık. Yenisey dolayı.

Yenisey Yazısı

değiştir

E-5. Barık I.[1] Balbal ve taştaki yazılı kaynaklar Aldan Maadır adındaki Tıva Milli Müzesine taşınmıştır.

Yazıtın Latin transkripsiyonu:

  1. är ärdämi toquz tabduz ärdämig känč qoŋïm (?)
  2. öz jigän alp turan altï oγuš bodunda äŋ jägirmi altï älim qanïma adïrïldïm
  3. bäg ärkimä äsizimä adïrïldïm

Tıva Türkçesi çevirisi

değiştir
  1. эр алдары Тогус Табдус алдарлыг дыңмаларым
  2. бодум Йиген Алып Туран мен. Алды Огуш чонда эң он алды харлыг элим хаанымдан адырылдым
  3. бег эргемден кударап адырылдым

Tıvaca Açıklamaları

  • qoŋïm = qonïm - чоок, төрел.[2] Känč — аныяк азы бичии кижи.

känč qoŋïm — «дыңмаларым» кылдыр таарыштыр очулдурган.

  • Алды Огуш дээрге алды аймак тыр. Тогус Табдус ол алды аймактың бирээзи хевирлиг. 2 дугаар одуругну литературлуг очулдурар болза мындыг

"бодум Йиген Алып Туран мен. Алды Огуш чонга он алды харлыымдан эгелеп бараан бооп чордум. Элим, хааным силерден адырылдым".

  • 3 дугаар одуругда Ärkimä деп сөстүң дөзү "erk" дээр сөс хевирлиг.[3]

Dipnotlar

değiştir
  1. ^ Арын 95-96. E-5 (Барык I, Тува). // Тюркские Енисейские эпитафии: граматика, текстология. / И. В. Кормушин. [отв. ред Д, М. Насилов]; Ин-т языкознания РАН. — М.: Наука, 2008. — 342 с. — ISBN 978-5-02-036260-4
  2. ^ QONÏM — близкий; родственник (?). Арын 455, qol-qon. Академия наук СССР институт языкознания. // Древнетюркский словарь. Издательство «Наука» Ленинград, 1969 год.
  3. ^ ERK I сила, воля, могущество, власть. Арын 179, eri-erk. // Академия наук СССР институт языкознания. Древнетюркский словарь. Издательство «Наука» Ленинград, 1969 год.

İlgili yayınlar

değiştir
  • И. В. Кормушин. Тюркские Енисейские эпитафии: грамматика, текстология. / И. В. Кормушин; (отв. ред. Д. М. Насилов); Ин-т языкознания РАН — М.:Наука, 2008. — 342 с. — ISBN 978-5-02-036260-4 (Rusça)