Timurkışla, Şenkaya
Timurkışla, Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
| Timurkışla | |
|---|---|
 | |
 Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
  Timurkışla Timurkışla'nın Erzurum 'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Erzurum |
| İlçe | Şenkaya |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 1568 m |
| Nüfus | |
| • Toplam | 85 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0442 |
| İl plaka kodu | 25 |
| Posta kodu | 25360 |
Tarihçe değiştir
Mahalle, uzun zamandır aynı adı taşımaktadır. Köyün adı 1886 tarihli Rus nüfus sayımında Teymur-Kışla (Теймур-Кишлы), 1902 tarihli Kars haritasında da Teimur olarak geçer.[4][5]
Tarihsel Tao bölgesindeki köyün bugünkü sınırları içinde kalan Kvabi köyünde (bugün Kop mahallesi) Cakeli hanedanından Mzeçabaki'nin (1445-1516) sarayı bulunuyordu.[6][7] Nitekim Tao bölgesi erken ve geç Orta Çağ'da Gürcü krallığı ve prenslikleri sınırları içinde yer alıyordu. Timurkışla köyünü de kapsayan bu bölgeyi Osmanlılar 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir.
Eski Osmanlı kayıtlarında Timurkışla adında bir köy geçmemektedir. Timurkışla köyünün bulunduğu bölge 1878'de Berlin Antlaşması'yla Rusların egemenliğine girdi. Rus idaresi sırasında, 1886 yılında Teymur-Kışla (Теймур-Кишлы) olarak kaydedilmiş olan köyden, 6 hanede 17'si erkek ve 13'ü kadın olan 30 kişi yaşıyordu. Bu tarihte Oltu Okrugu’nun Oltu kazasına (uçastok) bağlı olan köyün nüfusu Kürtlerden oluşuyordu.[4]
1928 tarihli Osmanlıca köy listesine göre Temurkışla / Timurkışla (تمورقشلە), Erzurum vilayetinin Oltu kazasının Kosor nahiyesine bağlı bir köy olarak geçer.[8] 1935 yılında Temurkışla olarak kaydedilmiş olan köyün nüfusu 168 kişiden oluşuyordu.[9] 1946 yılında Şenkaya kazası kurulunca Kosor nahiyesi ile Temurkışla köyü bu kazaya bağlandı. 1965 yılında köyün nüfusu 397 kişiye yükselmişti ve bu nüfus içinde sadece 131 kişi okuma yazma biliyordu.
1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Şenkaya Belediyesi’nin bir mahallesi olmuştur.[10]
Timurkışla köyüne bağlı Venk mahallesi eskiden Küçük Vank adıyla ayrı bir yerleşmeydi. Küçük Vank köyünde Küçük Vank Manastırı'na ait Gürcüce yazıtları olan Küçük Vank Kilisesi'nin kalıntıları günümüze ulaşmıştır. Köyün Kop (eski Kvabi köyü) olarak adlandırılan mahallesinde, Bardız Çayı’nın Oltu Çayı’na katıldığı noktada Cakeli Hanedanı'ndan Mzeçabaki'ye ait Kvabi Sarayı bulunuyordu.[11][12]
Coğrafya değiştir
Mahalle, Erzurum il merkezine 165 km, Şenkaya ilçe merkezine 7 km uzaklıktadır.[13][14] Mahalle, Şenkaya'nın batısında olup, 
numaralı Şenkaya-Horasan il yolu kenarındadır.[15]
Nüfus değiştir
| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 85[1] |
| 2021 | 100[1] |
| 2020 | 100[1] |
| 2019 | 104[1] |
| 2018 | 104[1] |
| 2017 | 102[1] |
| 2016 | 97[1] |
| 2015 | 86[1] |
| 2014 | 100[1] |
| 2013 | 89[1] |
| 2012 | 91[2] |
| 2011 | 89[2] |
| 2010 | 97[2] |
| 2009 | 87[2] |
| 2008 | 99[2] |
| 2007 | 113[2] |
| 2000 | 143[2] |
| 1990 | 255[16] |
| 1985 | 292[17] |
| 1965 | 397[18] |
Kaynakça değiştir
- ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Şenkaya Timurkışla Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 17 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
- ^ a b c d e f g h "TÜİK Merkezi Dağıtım Sistemi Nüfus Verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Timurkisla, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 26 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
- ^ a b "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, Sıra no: 710". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2023.
- ^ ""Kars" haritası - Eastern Turkey in Asia". 5 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2023.
- ^ "Ekvtime Takaişvili, 1907 Yılı Kola-Oltisi ve Çangli'de Arkeolojik Araştırmalar Gezisi (Gürcüce), Paris, 1938, s. 41-42". 29 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2021.
- ^ 2017 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2017 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2018, s. 32 31 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-9-4
- ^ "Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 226". 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2023.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 361" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Mart 2021.
- ^ "6360 sayılı kanun". Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ "Ekvtime Takaişvili, 1907 Yılı Kola-Oltisi ve Çangli'de Arkeolojik Araştırmalar Gezisi (Gürcüce), Paris, 1938, s. 40-42". 29 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2021.
- ^ 2017 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2017 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2018, s. 11, 32. 31 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-9-4
- ^ "Timurkışla Mahallesi". YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
- ^ "25360 to Erzurum". 25360 to Erzurum. Erişim tarihi: 30 Kasım 2023.
- ^ "Google Maps". Google Maps. Erişim tarihi: 30 Kasım 2023.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
