Terrazzo (karo)

Genellikle yer döşemesinde kullanılan çimento esaslı kompozit malzeme

Terrazzo zemin ve duvar kaplamalarında kullanılan, yerinde dökülen veya prekast bir kompozit malzemedir. Mermer, kuvars, granit, cam veya diğer uygun malzeme parçalarından oluşur ve çimento (kimyasal bağlama için) veya polimer (fiziksel bağlanma için) esaslı veya her ikisinin bir kombinasyonu bir bağlayıcı ile dökülür. Metal şeritler genellikle bölümleri veya bir desendeki renk veya malzemedeki değişiklikleri böler. Karışım sertleşmeden önce üzerine ilave parçalar serpilebilir. Sertleştikten sonra taşlanır ve cilalanır veya dokulu bir yüzey elde etmek için başka bir şekilde hazırlanır. "Terrazzo", aynı zamanda, orijinal terrazzo zeminlere benzer herhangi bir deseni tanımlamak için de kullanılır.[1]

Bir Alman kilisesinde tek tip bir terrazzo zemin
Terrazzo döşemenin en iyi bilinen örneklerinden biri Hollywood Şöhret Kaldırımı'dır.

Tarih değiştir

Terrazzo proper değiştir

Terrazzo'nun tarihi Mısır'ın antik mozaik'lerine kadar uzanabilse de, daha yeni öncülleri İtalya'dan geliyor. Bugün kullanılan terrazzo biçimi kısmen 18. yüzyıl "pavimento alla Veneziana" (Venedik kaldırımı) ve daha ucuz olan "seminato"dan türemiştir. Pavimento alla Veneziana mermer parçalarının bir harç kaidesine yan yana yerleştirilmesiyle yapılmıştır. Terrazzo aynı zamanda işçilerin daha büyük mermer parçalarını çimentoya attıkları ve daha sonra taşlandığı ve parlatıldığı “seminato” tekniği ile de ilgilidir. Birlikte, bu yöntemler, bir çimento yatağına bağlanmış taş parçalarını içeren jenerik terrazzo formunu yaratır. Terrazzo ilk olarak 1890'ların sonlarında Amerika Birleşik Devletleri'nde tanıtıldı, ancak 1920'lere kadar popülerlik kazanmadı.[2] O zamana kadar "galera" adı verilen uzun saplı bir aletle elle parlatılırdı.[2] Terrazzo, çatlama olasılığı nedeniyle, bugün gördüğümüz geniş alanlara kıyasla küçük ölçekte kullanıldı. İki buluş, popülaritesinin artmasına neden oldu: ayırıcı şeritler ve elektrikli taşlama makinesi. 1924'te L. Del Turco ve Bros. tarafından ayırıcı şeritlerin icadı, malzemenin kurulumdan sonra genişlemesine ve büzülmesine izin vererek terrazzo'nun çatlaması kontrol altına alınmış oldu. Bu buluş, zemin içinde daha fazla tasarım çalışmasına izin vermenin yanı sıra terrazzo'yu dayanıklı ve güvenilir bir malzeme haline getirdi.[3] Montajcılar, farklı renklerde terrazzo ile çalışırken ayırma şeritlerini kılavuz olarak kullanırlar. Elektrikli taşlama makinesi ve üretim sürecinin mekanizasyonu, maliyetleri ve zamanı azalttı ve terrazzo'yu uygun fiyatlı bir döşeme seçeneği haline getirdi.

1920'lerden 1940'lara kadar Art Deco ve Akışkan çizgisellik akımları, dekoratif potansiyeli artıran düz veya kavisli çizgilere izin veren bölücülerle terrazzoyu tercih etti.[4] Terrazzo'nun popülaritesi 1920'lerde tesisatçıların artmasına neden oldu. Ulusal Terrazzo ve Mozaik Organizasyonu, terrazzo yerleştirme uygulamasını daha da profesyonelleştirmek için 1931'de kuruldu.[5] One of the best-known examples of terrazzo is the Hollywood Walk of Fame. Created in 1958, the walk honors celebrities in the form of a terrazzo star that displays their name.[6]

Terimin arkeolojik kullanımı değiştir

Arkeologlar, erken dönem Neolitik binaların (PPNA ve PPNB, yaklaşık 9,000–8,000 MÖ) Batı Asya'da yanmış kireç ve kilden yapılmış, aşıboyası ile kırmızı renkli ve cilalı zeminlerini tanımlamak için "terrazzo" terimini benimsediler. Gömülü ezilmiş kireçtaşı, ona hafif benekli bir görünüm verir. Türkiyenin doğusundaki Çayönü erken Neolitik yerleşiminde yaklaşık 90m² terrazzo zemin ortaya çıkarılmıştır. Nevalı Çori PPN B yerleşiminin tabanları yaklaşık 80m² ölçülerindedir. 15 cm kalınlığındadırlar ve yaklaşık % 10-15 kireç içerirler.

Bu zeminler çok dayanıklıdır ve neme karşı neredeyse aşılmazdır, ancak yapımları yüksek bir enerji girdisi içeriyordu. Gourdin ve Kingery (1975), herhangi bir miktardaki kirecin üretiminin, bu miktarın yaklaşık beş katı odun gerektirdiğini tahmin etmektedir.[7] Affonso ve Pernicka tarafından yapılan son deneyler, miktarın sadece iki katına ihtiyaç duyulduğunu, ancak bunun Çayönü'ndeki zeminler için yine de 4,5 metrik ton kuru odun anlamına geldiğini göstermiştir. Terrazzo zeminli diğer yerler arasında Nevalı Çori, Göbekli Tepe, Eriha ve Kastros Kıbrıs yer alır.

Üretim değiştir

 
Hoover Barajı'nda stilize Kızılderili tasarımına sahip Terrazzo
 
Gamla stan metro istasyonundaki Terrazzo duvar, Stockholm

Terrazzo zanaatkarları, bitmiş beton veya epoksi-reçine yüzeyinde mermer parçalarını ve diğer ince agregaları açığa çıkararak duvarlar, zeminler, verandalar ve paneller oluşturur. Terrazzo işçilerinin ön çalışmalarının çoğu beton ustaları ile benzerdir. Mermer yongalı, çimentolu terrazzo, üç kat malzeme gerektirir. İlk olarak, beton ustaları veya terrazzo işçileri, derinliği 76 ile 102 mm arasında olan sağlam, düz bir beton temel oluşturur. Kalıplar temelden kaldırıldıktan sonra, işçiler 2.5 cm kumlu beton ekler. Bu katman sertleşmeden önce, terrazzo işçileri, terrazzoda bir derz veya renk değişikliği olması gereken her yerde metal ayırıcı şeritleri betona kısmen gömer. Son katman için, terrazzo işçileri, renk pigmentli de olabilen bir mermer yonga karışımını karıştırır ve panellerin her birine yerleştirir. Karışım hala ıslakken, işçiler her panele çeşitli renklerde ek mermer parçaları atar ve tüm yüzey üzerinde ağırlıklı bir rulo yuvarlar.

1970'lerde polimer bazlı terrazzo satışa sunuldu ve ince-set terrazzo olarak adlandırıldı. Başlangıçta bağlayıcı reçine olarak polyester ve vinil ester reçineleri kullanıldı. Bugün, döşenen terrazzoların çoğu epoksi terrazzodur. Bu malzemenin çimentolu terrazzoya göre avantajları arasında daha geniş bir renk seçimi, 6.4 ile 9.5 mm arasında montaj kalınlığı, daha hafif ağırlık, daha hızlı montaj, geçirimsiz yüzey, daha yüksek mukavemet ve çatlamalara karşı daha az hassasiyet sayılabilir. Epoksi reçine esaslı terrazzo'nun dezavantajı, dış uygulamalarda değil, yalnızca iç mekanlarda kullanılabilmesidir. Epoksi esaslı terrazzo, dış mekanda kullanıldığında rengini kaybeder ve hafifçe soyulur, oysa çimento esaslı terrazzoda bu olmaz. Geri dönüştürülmüş agregalar şunları içerir: cam, porselen, beton ve metal. Şekiller ve madalyonlar, bölücü şeritleri bükerek yerinde veya su jeti ile kesme ile saha dışında üretilebilir.

Terrazzo tamamen sertleştiğinde, ustalar zemin cilalayıcı benzeri ama çok daha ağır olanbir makine ile düzeltirler. Taşlamanın bıraktığı hafif çöküntüler, uygun bir harç malzemesi ile doldurulur ve pürüzsüz, düzgün bir yüzey için elle malalanır; daha sonra temizlenir, parlatılır ve geçirimsizlik için yüzey işlemi yapılır.[8]

Türler ve sistemler değiştir

Terrazzo kurulumu hem bağlı hem de bağlanmamış yöntemleri içerir. Bağlı sistemler şunları içerir: bağlı alt yatak, monolitik, kimyasal olarak bağlı ve en yeni, ince-set yöntemi (epoksi reçine). Yapıştırılmış terrazzo, beton bir levhanın üzerine katman bir kum-çimento harçtan alt yatağı üzerine uygulanır. Kum-çimento tabakası, üzerine oturduğu bitmiş beton levhada değişikliklere izin verir. Monolitik terrazzo, doğrudan son derece düz ve yüksek kaliteli beton alt zemin üzerine uygulanır. İnce set terrazzo, beton bir alt zemin gerektirmez. Bunun yerine esnek bir membran takılabilir, böylece yüzeyde çatlaklar görünmez.[9] Bağlanmamış yöntem, tel takviyesi, izolasyon levhası ve beton levhadan gelen herhangi bir hareketi emen kum tozu kullanan kum yastığı yöntemini içerir.[10]

Mozaiklerle ilişkisi değiştir

Terrazzo, mozaik sanatından türetilmiş olsa da, tek tek parçaları dekoratif bir desene yerleştirmez. Bunun yerine harç tabanına küçük parçalar atılarak eşit dağılımlı yüzey görünümü sağlanır. Farklı renkteki terrazzo karışımları arasında çizgiler oluşturan bölücüler kullanılarak dekoratif desenler oluşturulur.

Bozulma değiştir

Çatlama, en yaygın bozulma şeklidir ve tipik olarak, malzemenin kendisinden ziyade terrazzo katmanını destekleyen yapısal sistemden kaynaklanır. Alkaliler veya Asitler ile temas, terrazzoda kullanılan bağlayıcı maddeleri bozabilir. Agregalar genellikle kalsiyum karbonat olan mermer tozu olduğundan, güçlü asit de agregaların bozulmasına neden olabilir. Kısmi değiştirme gerektiğinde, potansiyel eşleşmeler oluşturmak için farklı yongaları karıştıran ve eşleştiren bir "basamaklama" sistemi kullanılır.[10] Eski terrazzoya, yeniden cilalanarak orijinal görünümünü geri kazandırmak için yeniden yüzey işlemi uygulanabilir..[11]

Kaynakça değiştir

  1. ^ Brooke, Eliza (15 Ekim 2019). "Terrazzo used to be kitschy. Now it's on everything from Spalding basketballs to Madewell dresses". Vox. 15 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2019. 
  2. ^ a b Johnson, Walter (1995). Twentieth Century Materials: History and Conservation. New York: McGraw Hill. s. 203. 
  3. ^ Del Turco, L., and Bros., Inc. (1924). Modern Mosaic and Terrazzo Floors; a Handbook on the Improvement of Laying Terrazzo Floors with Metal Dividers. Harrison, NJ: Del Turco, L., and Bros., Inc. ss. 6-7. 
  4. ^ Jester, Thomas (1995). Twentieth Century Materials: History and Conservation. New York: McGraw Hill. s. 204. 
  5. ^ Jester, Thomas (1995). Twentieth Century Materials: History and Conservation. New York: McGraw Hill. s. 205. 
  6. ^ "Hollywood Chamber of Commerce". 15 Ağustos 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ Gourdin, W. H.; Kingery, W. D. (1975). "The Beginnings of Pyrotechnology: Neolithic and Egyptian Lime Plaster". Journal of Field Archaeology. 2 (1–2): 133-150. doi:10.1179/009346975791491277. 
  8. ^ "Cement Masons and Terrazzo Workers". Occupational Outlook Handbook, 2012–13 Edition. Bureau of Labor Statistics, U.S. Department of Labor. 29 Mart 2012. 14 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2013. 
  9. ^ "Flooring - Terrazzo - archtoolbox.com". archtoolbox.com (İngilizce). 6 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2017. 
  10. ^ a b Jester, Thomas (1995). Twentieth Century Materials: History and Conservation. New York: McGraw Hill. s. 207. 
  11. ^ "Regrinding Terrazzo Floors". 1 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.