Tartışma:Zazaca/Arşiv 2

Arşiv 1

Arşiv 2

Arşiv 3

Arşiv 4

Aşağıdaki tartışma, bir arşiv olarak korunmuştur. Lütfen üzerinde herhangi bir değişiklik yapmayınız. Daha sonraki yorumlar, tartışma sayfasının uygun kısmında yapılmalıdır.

---

Zazacılık

Bu ayrışma merakı nerden geliyor anlamıyorum. Son zamanlarda bir de bu "Zazacılık" huyu çıktı ortaya. Zorla millet yaratılmaya çalışılıyor. En iyi ihtimalle Zazaca'nın ayrı bir dil olduğnu varsaysak bile, bu durum Zazaların ayrı bir millet olduğu anlamına kesinlikle gelmez. Aksini iddia eden herkes komedyendir.

Kürtler bugüne dek yazılı kültürü geliştirememiş ve aşiret ilişkileri içerisine hapsolmuş bir halktır. Bu sebepeledir ki kendi ieçrisinde sayısız gruplar oluşmuş, ilişkisiz kapalı topluluklar meydana gelmiştir. Özellikle Dersim bölgesi'nin, inanç farkınında etkisiyle yüzyıllar boyunca diğer hiçbir bölge ile ilişki geliştirememesinin kaçınılmaz sonucu olarak dillerinde farklılaşma yaşanmış olması çok mu garip? Bugün Zaza nüfusu var dediğimiz yerlein çoğunluğunu da geçmite Dersim'den göç eden aşiretlerin oluşturduğunu dikkate aldığımız zaman rahatlıkla şunu anlıyoruz: Kırmançki (Zazaca) kapalı gruplar sebebiyle değişime uğramış olan Kürt dilinin bir diğer lehçesidir.

Bugün bir Özbek, bir Tacik, Bir Kırgız veya diğer herhangi bir Türk kökenli insanın birbiriyle anlaşabilmesi imkansızdır. Ama tüm bunlara rağmen tek bir halk olduklarını açıkça ve her fırsatta söylemekten çekinmezler. Aynı şekilde Güney ve Han Çinlileri ile diğer bir çok ülkeyi de örnek gösterebiliriz. Ama nedendir bilinmez, dilini anlamadığı Kırgızı Türk ilan etmekte tereddüt etmeyen milliyetçiler, Kürtlerind erdine düşüp farklılıkalrı ayrışmalara sebep etmektedirler. Düşünmek lazım. Malesef Kırmancıyla Dımilkisiyle hiçbirimiz bir diğerimizi beğenmeyiz ama aslında hepimiz cahilin tekiyiz. Araştırmadan ve en önemlisi düşünmeden popülist atak yapmaya çok meraklıyız. Ne diyeyim. Sonumuz hayrolsun.— Bu imzasız yazı Muhakara (mesaj•katkılar) tarafından eklenmiştir.

Zazaca'nın sınıflandırılması üzerine tartışma

Zazaca nın Kürtçe nin bir lehçesi hakkında verilen kaynaklar ve ilgili yazılar silinmekte. Yetkin kişiler daha duyarlı olmalı, şovenizmden ileri gidemeyen siyasi amaçlara boyun eğmemelidir. Geçmişte böyle bir tartışmanın olmaması şimdi ise nedeni bilinmez tartışma nedendir. Siyasetten uzak bir Zaza sadece Kurmanclara Kurmanc olarak hitap eder.Ama ilgili sayfada Kurmanclara Kürt denilir yazılmakta bir Zaza nın başta ben olmak üzere bir Kurmanca Kurd olarak ifade ettiğini görmedim ama ne tür siyasi amaç taşıdıkları belli olmayan kişiler sayesinde duymuş oldum. Hiçbir eski kaynakta bir Zaza nın Kurd(Kürt) olmadığı yazılmamakta,başta Zazalar ve diğer Kurdler olmak üzere Diğer yabancı araştırmacılar ve gözlemcilerde de Zazaların Kurd dışında bir etnik kimliğe büründürmemiştir. Dilin elbetteki farklılığı olur. kuzey Almanya dakiler güneydeki Bavyeralıları anlamıyor ama ikiside kendini Germen(Alman) görüyor ve Dünya bunu benimsiyor. Bu sonyıllardaki Kürtler içine düşürülmek istenen politaya hizmet edilmemesi dileğiyle yetkili kişilere düşüncelerimi saygıyla iletirim.marchrios 17:00, 13 Ekim 2009 (UTC

anlamıyorum

ya kürtlerin hepsi zaza yada zazaların hepsi kürt. çünkü herşeyimiz ortak. aramızda tabiki farklar var ama ayrı milletleriz demek doğrumu iyi düşünmek lazım. kendini kürtlerden soyutlayan bizimle hiçbir alakası yok bu kürtlerin diyenler varsa tarihi iyi incelemelerini tavsiye ederim. ha farsçaya gelelim zaten bundan 2000 veya 3000 sene önce farsça ile kürtçe arasında fazla fark yoktu zamanla farklı diller oldular. ona bakarsanız cengizhan zamanında da türkçe ile moğalca arasında bi şive farkı vardı islamiyetten sonra fark baya belirginleşti. şimdi desek moğolca türkçenin şifesidir doğru olmaz. teknoloji sayesinde bilgiye ulaşma bolluğunda bile insanları kandırma asimile etme arzuları peşinde koşanları anlamıyorum. adam gibi birbirimizin farklılılarını hoş görme dileği ile yazımı sonlandırim. Herejor 10:04, 28 Ekim 2009 (UTC)

Hak Haktır

Selam, Kürt diye bir topluluk yok. zira Kürt ismi,kurmançların,soranların,kelxorların,talaşların,goranların ve tabiki zazaların halk olmasından doğan ortak isimleridir. Aslında bu isim altında yaklaşık olarak 21 grup farklı lehçe ve şiveye sahip ama ortak kültürü ve kimliği paylaşan bir halktır. Kürdler dendiğinde bu yirmibir grubun tamamı akla gelir. Tarih böyle yazmıştır ve Dünya böyle tanımıştır. Bu gerçeğin aksine davranmak ancak ve ancak bu halk üzerinde emeli olanların ekmeğine yağ sürmektir. hameza tarih gerçeğine sırt dönmektir. Kürt ve kürt değerlerini kullanmak bir soran veya kurmanç hakkı olduğu gibi bir zazanında en doğal hakkıdır. Ancak birleri çıkıp ta "ben bu hakkı istemiyorum" diyorsa o başka. Ama ben bu hakkı herşeye rağmen sonuna kadar kullanacağım olaki birileri beni dıştalarsa bile.-mitani-ali 01:23, 14 Kasım 2009 (UTC)

Konuyla İlgili Bir Alıntı (zazaki.net)

Bir toplumsal Kürt grubu olan Zazalardan kimi şahısların son yıllarda kendilerini Kürt saymamasının en önemli nedeni, Türk Devleti’nin, Kürt politikası çerçevesinde kimi manipülasyonlar yayarak Kürtler arasında ayrılıklar çıkarma umuduyla Kürtlerin ulusal maneviyatını kırma çabalarıdır. Zazacılık yapan kimi kişilerin aşırı Türk milliyetçi çevreleriyle yakın temasta olmaları, bu kesimler tarafından bu konuda teşvik edilmeleri, ayrıca, bu çabaları yürütenlerin tezlerinde devleti kollayan ama Kürtlük mücadelesine yönelik saldırgan tutumları bu kuşkuyu güçlendirmektedir. Öte yandan, bizzat devletin üst düzey yetkililerinin de kimi resmi konuşmalarında Kürt ve Zaza ayrımını vurgulayan söylemlerde bulunmaları, devletin Zazacılığı teşvik ettiği izlenimi kuşkunun ötesine geçmektedir.

İkinci bir neden ise, Kürtçe lehçelerinin yazılı alanda kullanılması ve Kürt siyasal bilincinin gelişmesiyle beraber, Kurmanc Kürtlerinden kimi yazar ve siyasetçiler Kürtçeden söz ederken sadece Kurmancca lehçesini kastediyor gibi görünmeleri, Zazaca lehçesi için bir öteleme durumunu getiriyor izlenimini vermektedir. Halbuki, aynı kişilere “Kürtler kimdir” veya “Kürtçe nedir” diye sorulsa, en başta Zaza Kürtleri ve Zazaca Kürtçesini sayarlar. Aslında bu terminolojik karışıklığın, bir yönüyle, lehçelerin varlığından ve her bir lehçenin bir çok isimle adlandırılmasından da kaynaklanmaktadır. Bir de Kürtler, henüz yeni yeni kendilerini; farklı gruplarını, lehçelerini, ulusal özelliklerini tanımaktalar. Fakat şimdiki durum ne olursa olsun, tarihsel süreç açısından, hiçbir yerde böyle bir ayrı adlandırma yoktur, yani ayrı ayrı “Kürt” ve “Zaza” adlandırılmasının hiç bir izine rastlanmamaktadır. Zaten Zazacılık yapan kişilerin, Devletin Kürt politikası çerçevesinde düşünce üretenlerin bu konuda hiçbir tez sunamamış olmaları, iddialarının ne kadar yapay olduğunu ispatlıyor. Çok yüzeysel bilgilerle, aslında daha çok tahriflerle, öne sürdükleri yegane neden, dildeki mevcut deforme olmuş çeşitli ağızlara ait sözcük yapılarındaki farklılığın öne sürülmesinden öteye gidilemiyor.

Aslında, bunlara bir iki psikolojik faktör daha eklenebilir. Sovyetler Birliği’nin 1991 yılında dağılması sosyalist devrim yapma hayallerinin de sonu oldu. 1990’lı yılların sonuna doğru Bağımsız [Sosyalist] Kürdistan hayallerinde de bir savrulma/kırılma durumu yaşandı. Uğrunda bunca mücadele ettiği davasının sonuna gelen, inancını yitiren kimi kadrolar kendilerini avutan tartışabilecekleri yeni tezlere ihtiyaç duydu. Öte yandan, bu dönemlerde aşırı Türk milliyetçiliği de tavan yaptı. Boşlukta kalan militanın bundan etkilenmemesi, nispet etmemesi kaçınılmazdır. Kürtleri ve Kürtçeyi bir bütün olarak pek tanımadığından, ait olduğu ulusal yapıyı az buçuk tanıdığı bölgesi ve lehçesiyle sınırlandırmak durumunda kalan kimi sol militanlar, bilimsel delillerle temellendirilen bir iddia olarak değil de hissi olarak bir nevi propaganda şeklinde “Zazacılık” yada “Dêrsimcilik” yapmaya başladı. “Dêrsimcilik” akımında inanç faktörü de rol oynamaktadır.

Türk devleti, akla gelebilecek her türlü aracı kullanarak bütün kurumlarıyla Kürtleri sürekli ezmektedir. Bir de Türk egemen ulusu, devletle paralel bir şekilde sanat ve edebiyat yoluyla, basın-yayın araçları yoluyla ve direkt olarak Kürtleri ve Kürtlüğü aşağılamaktadır. İşte, “Ben Kürt değilim, Zazayım” yada “Ben Kürt değilim, Aleviyim” söylemlerinin altında bir savunma refleksi şeklinde psikolojik olarak bunca ağır baskıdan sıyrılma faktörü de vardır denilebilir.— Bu imzasız yazı 78.165.90.45 (mesaj•katkılar) tarafından eklenmiştir.

Kuşkulara Gerek Yok

Kuşkulara Gerek Yok

Artık Zazaca(kırmancki) bir lehçemidir değilmidir, zazalar(kırmanclar, Dersimliler) ırkmıdır değilmdir tartışması tarihe gömülmelidir.

Bir dilin dil olup olmadığını anlamak için yabancı yazarlara araştırmacılara teorilere de gerek yok. O dilin dil olup olmadığını anlamak için o dili konuşmanız yetiyor.

Türkiyede zazacanın bir kürt lehçesi olarak görülmesi tamamen bir inatlaşmadan kaynaklanmaktadır. Bu inatlaşmanında iki ana sebebi vardır.

1. Yaşadığımız çevrede inatla zazacanın bir kürt lehçesi olduğunu savunanlara baktığımızda, onların ya eşlerinin kürt vatandaşlar oluğunu, ya da anne-babalarından birinin kürt, diğer birinin de zaza (kırmanc) olduğunu görebiliriz. Bu insanların içinde bulundukları psikolojik durumu düşününce zazacayı bir kürt lahçesi olarak görmelerinin nedenini anlayabiliriz. Bu dünyanın her kösesinde böyledir. İki farklı ırktan gelen eşler, (anne-baba) bu tür gerçekleri tartışmatan kaçınır, aryılmaktan ziyede birlik olmak isterler.

2. Geçmişte kürt davası için mücadele etmiş Dersimliler. Bu kesim Kürt ulusal mücadelesi için çalışmış, onların derneklerinde ve diğer kurumlarında hizmet vermiş, kürtçeyi öğrenmiş kişilerdir. Bu kurumlarda (PKK) yer alan Dersimliler zaten ana temelde Zazacanın bir dil olmadığını ve bunun sadece bir kürt lehçesi olduğunu tartışılmaz bir prensip haline getirmişlerdir. Bazı yerlerde Almanyada konuşulan lehçeler örnek verilerek Zazacanın bir Kürt lehçesi olduğu kanıtlanmaya çalışılmaktadır. Almanyada hangi lehçeyi konusursanız konuşun, bir cümle kurulduğunda yazılı olarak hiç bir şey değişmez. Değişen tek şey yöre şivesine göre kelimenin veya isimin okunuşudur. Almanyada nerde yaşarsanız yaşayın, hangi bölgede kim kendi şivesini konuşursa konussun siz bir yabancı olarak hepisinide hiç sorun yaşamadan, takrar ettirmeden konuşulanı anlarsınız. Yani NRW, BW, Bayern nerde olursanız olun konuşulan dil heryerde aynıdır.Tek fark Türkiyede olduğu gibi bölgeye göre deişik şivelerin olmasıdır.(Kayseri, Elazığ, Edirne gibi) ..

Ama burda tamamen iki farklı dilden bahsediyoruz. Zazaca kürtçenin bir lehçesi olsaydı bunları tartışmak için ya hepimiz ya Zazaca ya da Kürtçe yazardık.

Ben bu cümlenin kürtçede yazılışını merak ediyorum:

Zazaca: Ez vijeri çe piye da'de vino.

Türkçe: Ben dün onun babasının evindeydim. (onun: dişi, kadın)

Dikkat! irani dillerde benzer kelimeler mevcuttur bu benzerlikler kötüye kullanılmasın.

Editörden yeni bir ekleme:

Lütfen kendi düşüncenizi ayrı bir sayfa olarak kullanın. Ben itinayla okuyup saygı gösteririm.

Hatırlatma: Sive ve lehçe ayrı şeylerdir. Yörelere göre bazen isimler, bazen isim halleri değişebilir yukarıda iyi okusaydınız anlardınız.

Onun için örnek:

Tunceli merkezde Dün için vijer

Palu da Dün için Vijeri

ve nazimiye kazasında Dün için Vicer diyebilirler

Bunlar dili dil eden zenginliklerdir, yöre dili veya şivelerdir.

Burası tartişma saysfası değil, gerçek bilgileri sunma platformudur.

bir zaza'dan öğrenin

ben bir zaza olarak bu konuyu gerçekten öğrenmek isteyen insanlara şunu söylüyorum. bizim lehçemiz en eski kürtçe'dir. çünkü bizim lehçemizi tamı tamına bilenler, kürtçenin diğer lehçelrini de anlayabiliyorlar. lehçemizin adı zazaca,kırdça,kırmanca,dımilice olarak yöreden yöreye değişiyor. son yıllarda özellikle bazı art niyetli insanlar, bizim kürt olmadığımızı iddia ediyorlar ve bize zaza diyorlar. ne hikmetse bunların çoğu lehçemizi hiç bilmiyorlar. bazıları da çat pat konuşuyorlar. zaza kelimesi 1980 yılından sonra bize verildi. bunu nerden getirip bize verdiler onu da araştırdım. bir gün Evliya Çelebi Elazığ'ın Palu İlçesine gelmiş, gezip gördüklerini not etmiş. Palu'nun çok acayıp bir yer olduğunu belirtirken insanları kimi zozo kimi lolo diye tarif etmiş. Bu Lolo Kurmanc Kürtleri için Zozo da Kırmanc(zaza) Kürtleri için kullanmış.— Bu imzasız yazı 85.106.216.61 (mesaj•katkılar) tarafından eklenmiştir.

Her türlü yoruma saygılı olalım. Evliya Çelebinin Seyahatnamesine kendiniz isterseniz bir göz atın.

Vikipedia'da zaza kürt ayrımı

Vikipedia güvenilir bir kaynak olarak kullanılamaz. Çünkü Zazaların ayrı bir millet olduğunu ve zazacanın ayrı dil olduğunu yazıp duruyor. Lütfen bırakın biz kim olduğumuza karar verelim. Zaza ve kurmanci arasındaki fark şöyledir. siverek ve viranşehirdeki kürtlerin dili hemen hemen aynıdır. farkluılık standart kürtçeden kaynaklanıyor. yani botan kürtçesi zaten başka yörenin kurmancisinden de farklıdır. mesela viranşehirdeki siverekteki kurmanci ve zazaki hemen hemen aynıdır. bir kitabın isminden yola çıkalım.

zazaki: min şéx seid dî- şeyh saidi gördüm viranşehir kurmancisi: mi şéx seid dî. botan kurmancisi: min şéx seid dît

ZAZA VE KURMANLAR COĞRAFİK OLARAK UZAKLAŞTIKÇA DİLDE DE FARKLILIK ARTIYOR. saygılar