Tartışma:İran Türkleri

merhaba,ben istanbulda yaşayan bir iran türkü -azeri türkü-yüm,yukarıdaki yorumlardan birinde makalenin "ırkçı" olduğu ve dini liderin azeri olduğu belirtilmiş,bunu söylemek istiyorum ki dini lider hamaney azeri olmasına rağmen bundan utanan bunu gizleyen ve meşhed şehrinden olduğu yalanını söyleyen biridir (meşhed'de azerbaycan türkü yoktur,olsa da aslen başka şehirdendir). Eğer İran Azerilerinin (hani "asli unsur" olmalarına rağmen çocukları sokakta Fars polisi tarafından katledilen Azerilerin) Türk olduğundan şüpheniz varsa Güney Azerbaycana gidip konuşulan Türkçeyi dinleyin.Azerbaycanlılar Farslaşmadı ve Farslaşamaz da. ayrıca ben yazıda ırkçılık göremedim,asıl ırkçılık iranda bize karşı uygulanan -ve maalesef çok da normal karşılanan- hakaretler ve hak ihlalleri.ana dilde eğitim hakkı için hiçbir şiddet içermeyen protesto yürüyüşleri yapan gençlerimiz iran polisi tarafından işkencelere maruz kalıyor,ayrıca iranın HERYERİNDE İran Türkleriyle ilgili hakaret içerikli fıkralar anlatılıyor.birkaç yıl önce bir İran gazetesinde biz Türklere aleni olarak "böcek" diye hakaret edildi,ve burdaki haberlerde de gösterildiği gibi İran'ın Azerbaycan eyaletlerinde (şiddet içermeyen) ayaklanmalar oldu,maalesef o ayaklanmalarda da polis onlarca gencimizi öldürdü... tabii ki biz İran'ın asli unsurlarındanız,çünkü başkentte bile çok fazla İran Türkü yaşıyor,ve zaten bu yüzden anadilde eğitim hakkı bizim en temel hakkımız,siz hangi asli unsuru gördünüz ki başka bir asli unsur tarafından dili yokedilmek istensin? ayrıca adaletsiz bir şekilde işkencelere maruz bırakılan ve hapsedilen Türk kardeşlerimiz bir an önce serbest bırakılmalı.Bunlardan biri olan Abbas Lisani,sadece karikatür krizinden sonra -şiddet içermeyen- yürüyüşlere katıldığı için 1 yıldan fazladır hapsedildi ve hem kendisi hem ailesi İranlı Fars yetkililer tarafından şiddet gördü ve avukatına ulaşılması engelleniyor. tek umudum kardeş Türkiye halkının Güney Azerbaycan ve İran Türkleriyle ilgili daha çok bilgilenip bize kardeşlik bağlarını koparmamaları,çünkü yanıbaşlarında Türk oldukları için hakarete uğrayan insanlara yardım eli uzatmak Türkiye'ye düşüyor.

http://guney_azerbaycan.sitemynet.com

• İran'da, sadece Güney Azerbaycan'da değil, Türkmenistan sınırının güneyindeki Horasan bölgesinde de milyonlarca Türk yaşamaktadır. Gerek bu İran Türkleri maddesinde, gerekse İran maddesinde (ve ingilizce Wikipedia'da) bu da kayda geçirilmelidir.

Kaynak Sorunu

Yazıda kaynak sorunu vardır. Ve yaklaşımı tamamen subjektiftir. Öne sürülen iddiaların kaynağı belirtilmelidir.Bu kadar kaynak sorunu olan bu yazının vikipedi'den silinmesi ya da düzeltilmesi gereken başlıklara aktarılması gerekmektedir.

DÜZCE-den

Sayfada sadece sıralı biçimde Türk halkları anlatılmış,bu halklar hakkında bilgi verilmemiş VE haritalarla görsellik kazandırılmamış bu haliyle çok eksik ve yalın kalmaktadır.düzeltilirse okunabilir bir madde olabilir.

Milletlerin tarihi hakkında bilmeden yazmak hiç hoş şey değildir..

Yukarıda ilk yazı ne yazıkki büyük ölçüde yalnızlıklar içermektedir. 1-1000 yıllık Azeri-Pers ilişkileri Anadolu'da yaşayan Türklerden ileri olduğu beyan edilmiştir. 2-Azeriler İran'ın asli unsurudur. 3-Selçuklular şiileşerek İran kimliğini benimsemişlerdir... İşbu yukarıda sıraladığımız üç hususa şöyle göz atarsak yerinde olacaktır.

Birinci maddenin aydınlatılması. Milletlerin bir birinden istifade etmeleri kadar doğal hiç bir şey yoktur. Bu husus ister dil bakımından olsun, ister din bakımından olsun, ister içtimai bakımdan olsun, ister hukuk bakımından olsun (bu misaller çoğaltılabilir) her yönüyle müşterek yaşayan topluluklar ziyadesi ile biri öbürününden tabasının menfaatına uygun ne varsa alır kendi öz kültürüne uygun şekile getirerek yaşantılarına yansıtır. Bu, dün böyleydi, bugün ve yarında ayni olur. Mesela; Almanca'nın içerisideki Almancalaşmıs kelimeler sökülüp alınırsa bugün o millet şiir yazamaz. Kaynak: Steuerwart'ın Türkçe-Almanca, Almanca-Türkçe sözlüğü. Dil bilginleri tarafından inçelendiğinde bu husus ayan-beyan hemen kendini gösterir. Hele bir arada yaşayan ayrı milletler ayni dini paylaşıyorlarsa bu tutum dahada hız kazanarak kendini kısa zamanda ortaya çıkarır. Çünkü din müessesi çok gemiş yelpazeyi kapsar. Sureti kati İran'da yaşayan Azerilerin Anadolu'daki yaşayan Türklerden daha ileri derecede oldukları düşünülemez ve böyle bir gülünç şey yazı diline dökülmez. Adama gülerler...

İkinci husus; Kavimler göçüne bakıldığında idda doğrudur. Turan-i irkın Ergenekon'dan gelişi bilinmektedir. Söz konusu Pers milleti büyük bir medeniyete sahip olduğu kadar gayet ileri düzeyde insanlığa tıp yönünde gayet mükemmel içatlar armağan etmişlerdir. Düzce'nin melen havzasında bulunan tuvalet taşının ikibin yıl evvelki Perslere ait olduğu söylenmektedir. Taş, bugün kullanılan alatüka hela taşının aynısıdır. Perslerin bir bölümü uzun yıllar Greklerle batı Anadolu'da müşterek hayat yaşamışlardır. Bugün İran sınırları içerisinde bulunan güney tarafta nufusları bilinmeyen Pers topluluğu yaşamıştır. Üst taraf doğru ise Türklerin hakimiyeti dahilindeydi. Mesela, Hazar Denizi'nin kuzeyinden geçip Anadolu'ya gelen Türklere; Horasan Erleri denir. Horasan ise bugün İran sınırları içerisinde yer almaktadır.Söz konusu yıllarda Türkler beylikler halinde yaşamaktaydı. Orta İran'daki kazılar bunun ispatıdır.

Üçünçü hususun açıklanması; Selçuklular şiileşmişlerdir, İran kimliğini benimsemiştir iddası doğru değildir. İstisna olarak bir kaç oymağın soz konusu iddaya maruz kaldığı olabilir. Amma bunu bütün millete mal etmek pek uygun olmaz. İlmin ışığında Macarların ve Bulgarların süzme Türk soyundan geldikleri ıspatlanmıştır. Malesef Perslerle ilgili hiç bir kaynak ve kayıt bulunmamaktadır. Bu iddayı asılsız ve fantaziden öteye bir şey değildir.

Ahmet Turan..

İranda şiilik mezhebinin yayılması ilginç gelebilir ama Osmanlının büyük etkisiyle olmuştur.Osmanlı devleti içinde yaşayan ve göçebe,yarı göçebe Türklerin Osmanlı devletinin bir Türk beyliği olarak önce anadolu türk birliğini sağlaması ardından rumeli fetihleri,istanbulun fethiyle zamanla büyüyüp imparatorluğa dönüşmesiyle rum,bulgar,sırp,ermeni gibi toplumların devlet içinde güçlenmesi ve devlet yönetimine Türklerden çok devşirmelerin atanması akıncı,sipahi gibi Türk askeri kuvvetlerine karşılık osmanlının Yeniçeri ve enderunu kurması bununla beraber vergi,askerlik,göçebe yaşam ve mezhepsel baskılarla karşılaşan anadolu Türk halkı kendine yeni bir güç lider arayışına girmiş büyük isyanlar yaşanmış ve önemli oranda içinde barındırdığı alevi-kızılbaş kültürüyle kendiside bir türk olan Şah ismailin huruc hareketiyle(yeniden doğuş) anadolu türklerini yanına davet etmesiyle kurulacak yeni güç için tebriz,erdebil,azerbaycan bölgesine gelen yüzbinlerce türk boyu(avşar,ustaclu,dulkadirli,karamanlı,türkmen) ve iran türklerini biraraya getirmesiyle şah ismail döneminde 16 yüzyıl başlarında Safevi devleti kurulmuş.Şah ismail safeviye tarikatını kurmadan önce gilan-ve mazanderan bölgesine gitmiş burada yaşanan şiilik mezhebiyle türk alevi-kızılbaş kültürünü birleştirme yoluna gitmiş kendi kurduğu safeviye tarikatıyla önce alevi-kızılbaş türklerin lideri olmuş ardıdan iran şahı olmasıyla birlikte kendisi dışında mücadele halinde olduğu sünni kökenli Osmanlılar,memlüklular,ve Özbek şeybani hanlığı gibi sünni devletlere karşı iranda şiilik mezhebini yaymaya ve resmi mezhep yapmaya,iranı şiilik mezhebiyle birleştirmeye başlamıştır.Şah ismail döneminden önce kaynaklarda belirtildiği üzere iranın % 60 üzerinde sünni olduğu ve bir kaç bölgede şiiliğin yaygın olduğu gerçeği belgelerle bulunmaktadır.

Haritada yalnışlık var

Bu makaledeki haritada Batı Azerbaycan topraklari Kürt toprakları gösterilmiş. Birçok Türk bölgeler, Fars Gilek ve başka ırklara ait gösterilip.

Bir İran TÜRKü tarafından

Bu makaledeki haritada Batı Azerbaycan topraklari Kürt toprakları gösterilmiş.! Azeri və Kürt seherleri Bati Azerbaycanda:

• Urumiye Azəri şeher - Batı Azerbaycan
• Maki Azəri şeher - Batı Azerbaycan
• Koy Azəri şeher - Batı Azerbaycan
• Çaldıran Azəri şeher - Batı Azerbaycan
• Bazergan Azəri şeher - Batı Azerbaycan
• Miyandoab Azəri şeher - Batı Azerbaycan
• Tikab Azəri şeher - Batı Azerbaycan
• Mahmmad yar Azəri şeher - Batı Azerbaycan
• kara ziyaadin Azəri şeher - Batı Azerbaycan
• Şahindej Azəri şeher - Batı Azerbaycan
• Kuşçı Azəri şeher - Batı Azerbaycan
• Nuşin seher Azəri şeher - Batı Azerbaycan
• Salmas Azəri şeher - Batı Azerbaycan
• Naqada Azəri şeheri - Batı Azerbaycan

• Piranşehr Kürt şeheri - Batı Azerbaycan
• Bukan Kürt şeheri - Batı Azerbaycan
• Serdeşt Kürt şeheri - Batı Azerbaycan
• Mahabad Kürt şeheri - Batı Azerbaycan
• Uşnu Kürt şeheri - Batı Azerbaycan

kaynak

• en:West Azarbaijan Province
• tr:Batı Azerbaycan
• fa:استان آذربایجان غربی
• ku:Azerbaycana Rojava (parêzgeh)

Bizim torpaqları kürtlere göstərməin. lütfan

--Axan.bulut 21:18, 7 Ekim 2008 (UTC)

Türklerin Nüfusu

Iranli Türklerde bilir ki, Iran'daki Türklerin nüfusu toplam 30.000.000 ila 35.000.000 arasindadir. Bu sayiya bütün İran Türkleri dahildir, Türkmenler, Kaşkaylar ve digerleri.

Sayfada Selçuklular, Safeviler, Afşar ve Kaçar gibi Türk hanedanlıklarının anlatılması iran türklerini anlatmak için gereklidir bilgilerinize sunarım.

Madde başlıkları

İran Türkleri, Kaşkaylar, Azeriler v.s. kastediyor yani Türk halkları. Rusya Türkleri de Rusya'da yaşayan Türk halkları. Afganistan Türkleri v.s. de aynı. Vikipedide Almanya Türkleri, Fransa Türkleri kullandığımız zaman Türk halkları değil Türkiye Türkleri dahil edilmektedir. Almanya'daki Türkler, Fransa'daki Türkler mi daha uygun? Yoksa İran Türkleri maddesini İran'daki Türk halkları yapmamız mı daha uygun? Turkic ve Turkish arasında ayrım yapılmamasından kaynaklanıyor. Aslında Turkic için Türkî kullanıyorduk ama ... Takabeg ^ileti 23:24, 17 Kasım 2008 (UTC)

Başlık İran Türkleri olması daha doğru bir terimdir kullanım biçimide bu şekilde günümüzde değiştirilmesi lazım.

Eksik sayfa

Sayfada sadece Türk halklarını sıralamak eksik kalmış,Türklerin kurdukları devletler hanedanlar sırasıyla yazılmalıdır.Bir Şah İsmail ,Şah Abbas ve Nadir Şah gibi Türk kökenli liderlerin iran tarihi için neler ifade ettiğinim anlatılması gereklidir.

İran dini lideri Ayetullah hamaney,eski devlet başkanı Muhammed hatemi,İslam ilahi kültürünün sözcüsü Sami yusuf,Filozof Ahmad kasravi,Son iran şahını eşi Farah pehlevi,İranın özgürlük sanatçısı Googoosh,Ünlü futbolcu ve teknikdirektör Ali daei ve daha niceleri iran tarihinde ve günümüzde bir Türk olarak yaşamaktadırlar.Saygılarımla....

---

Kaynaksız ve aşırı etnosentrik bir madde. Takabeg ^ileti 14:23, 14 Eylül 2010 (UTC)

Ben etnosentrik bakış göremedim maddede, aksine çok şey es geçilmiş, İran lehine. --Kmoksy (mesaj) 23:38, 15 Mart 2013 (UTC)

Türklerin lehine bir bakış açısı var dememiş ki :) Aksini de kastetmiş olabilir.--Rapsar^Efendim? 00:14, 16 Mart 2013 (UTC)

Hiç sanmıyorum. İran Türkleri (adına ne derseniz deyin) sistematik bir "yok-sayım" sürecindedir Şah zamanından beri. Hâlâ İran'da kaydedilmemiş Türk lehçelerinin olabilirliği bizzat İran'da araştırma yapan sınırlı sayıdaki Batılı dilciler (Doerfer gibi mesela) tarafından dile getirilmektedir. --Kmoksy (mesaj) 00:20, 16 Mart 2013 (UTC)

İran Türkleri Dayanışma

--Bitikci (mesaj) 13:46, 12 Temmuz 2016 (UTC)İran Türklüğünün Fars şovenizmine karşı Türklüğünü muhafaza etme mücadelesine Anadolu Türklüğü daha fazla ilgi göstermelidir.Bu konu ile ilgili daha fazla ilgi uyandırmak için konferanslar,faaliyetler düzenlenmeli hatta imkanlar ölçüsünde belgeseller ve sinema filmleri çekilmelidir. Milliyetçi partiler ve dernekler bu konuya duyarsızdır. Halbuki bu konuda en büyük yük onların sırtındadır. Dünyanın neresinde olursa olsun her bir soydaşımız bizim için değerlidir. Onlar milli benliklerini kaybederse biz kaybederiz. Bu yüzden zaman "Haray Haray men Türkem" deme zamanıdır. Dilerim bu satırları milliyetçi siyasetçi ve yazarlar okusun ve bu konuya alakalarını göstersinler..--Bitikci (mesaj) 13:46, 12 Temmuz 2016 (UTC)