Tagma (Yunancaτάγμα, pl. τάγματα) tabur ya da alay büyüklüğünde askerî birlik.

Bu makale, Bizans İmparatorluğu'nun (330–1453) askeriyesi hakkındaki serinin bir parçasıdır.
Yapısal Tarih
Bizans ordusu: Doğu Roma ordusu, Orta dönem Bizans ordusu (thema • tagmata • Hetaireia), Komninos dönemi ordu (pronoia), Paleologos dönemi ordu (allagia) • Vareg Muhafızları • Generaller
Bizans donanması: Rum ateşi • Dromon • Amiraller
Seferlerin Tarihi
Savaşlar, isyan ve iç savaşlar ve muharebeler listeleri
Stratejiler ve taktikler
Taktikler • Kuşatmalar • Askeri talimatlar • Tahkimat (İstanbul Surları)

7. yüzyıl boyunca ortaya çıkan Arap fetihlerine karşılık vermek için imparatorluğun tüm idari ve askeri sistemi elden geçirildi ve Thema sistemi kuruldu. Buna göre İmparatorlukta bölgesel idari ve askeri birim olan birçok themata kuruldu. Stratēgos komutasında her thema kendi vergileriyle ayakta duran kuvvetler oluşturdu. Thema kuvvetlerinin bir dizi ayaklanması neticesinde, Bizans İmparatoru V. Konstantinos önceki daha büyük themaları dereceli olarak bölüp, Konstantinopolis'te ya da yakınlarında üslenen merkezi ihtiyat gücü olup böylece sefere çıkan orduların çekirdeğini oluşturacak imparatorluk ordusu olan bu birliği oluşturdu.[1][2]

Treadgold'a göre 9. yüzyılda yapısı:[3]

Subay (No.) Birim bağlı birlik alt birlik
Domestikos (1) Tagma 4,000 20 banda
Topotērētēs (1/2) 2,000 10 banda
Komēs (20) bandon 200 5 kentarchiai
Kentarchos (40) kentarchia 40

Tüm imparatorluk tagma kuvvetinin nominal kuruluş büyüklüklerinin yıllara göre gelişimini gösteren tablo, gene Treadgold tarafından hesaplanmıştır:

Yıl 745 810 842 959 970 976 1025
Toplam büyüklük 18,000[4] 22,000[5] 24,000[6] 28,000[6] 32,000[7] 36,000[7] 42,000[6]

11. yüzyılda "imparatorluk" ile vilayet güçleri arasındaki farklar geniş şekilde ortadan kalktı ve tagma herhangi yerleşik düzendeki alay için kullanılmaya başlanırken, bölgesel menşei ve bilgileri birliğin adında belirgin bir şekilde görülmeye başladı. Yaklaşık 1050 yılından sonra thema orduları gibi, asıl tagmata birliği de düşüşe girdi ve 11. yüzyılın sonraki çeyreğinde önemli ölçüde küçüldü. Vareg Muhafızları hariç, Vestiaritai, Hetaireia ve Vardariotai, daha eski muhafız birlikleri beraberce yaklaşık 1100 yıllarında kayboldu ve 12. yüzyıl Komnenos döneminde kalktı.[8][9] Komnenos döneminde tagma terimi özel bir "askeri birlik" için kullanılmamaya başlandı.

Kaynakça

değiştir
Özel
  1. ^ Treadgold 1998, s. 28.
  2. ^ Haldon 1999, s. 78.
  3. ^ Treadgold (1995), p. 103
  4. ^ Treadgold (1997), p. 358
  5. ^ Treadgold (1997), p. 427
  6. ^ a b c Treadgold (1997), p. 576
  7. ^ a b Treadgold (1997), p. 548
  8. ^ Haldon (1999), pp. 119–120
  9. ^ Treadgold (1995), p. 117
Genel