Türkiye'de radyo ve televizyon yayınlarının kronolojisi
Aşağıda Türkiye'de radyo ve televizyon yayıncılığı tarihindeki önemli kilometre taşları özetlenmiştir. 1993 yılına kadar, Meteoroloji Radyosu, Polis Radyosu ve eğitim amaçlı yayın yapan İTÜ Radyosu hariç, radyo ve televizyon yayını devlet tekelindeydi. 1964 yılında bu Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu kurulmuş, TRT önce ulusal radyo yayın ağını oluşturmuş, 1964 yılından itibaren televizyon yayınlarına başlamıştır. 1993 yılında yapılan anayasa değişikliğinden sonra TRT nin yanı sıra özel radyo ve televizyon kuruluşları da yayınlara başlamışlardır.[1][2]
Tarih | Olay |
---|---|
6.5.1927 | İstanbul'da ilk radyo yayını |
8.9.1936 | Radyo yayın tekelinin PTT Genel Müdürlüğüne devri |
22.5.1940 | 3837 sayılı yasa ile radyo yayın tekelinin Matbuat Umum Müdürlüğüne (Basın Yayın Genel Müdürlüğü) devri |
1.10.1945 | Türkiye'nin eğitim amaçlı yayın yapan ilk üniversite radyosu İTÜ Radyosu kuruldu. Kısa Dalga'dan yayına başladı. |
3.9.1952 | İstanbul Teknik Üniversitesinde İTÜ TV adı altında deneme amaçlı ilk televizyon yayınının başlatılması |
1.1.1954 | Pertev Apaydın'ın mezuniyet ödevi olarak hazırladığı frekans modülasyonlu vericiyle İTÜ Radyosu ilk FM yayınlarını başlattı. |
2.1.1964 | Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu kurulmasına dair 359 sayılı yasa |
31.1.1968 | VHF bandından ilk renksiz televizyon yayını |
19.5.1969 | Atatürk'ün Samsun'a ayak basması yıl dönümü törenleri dolayısıyla ilk naklen televizyon yayını |
1.1.1971 | Osman Palamutçuoğlu'nun mezuniyet ödevi olarak hazırladığı stereo kodlayıcıyla İTÜ Radyosu FM bandından ilk stereo yayını başlattı. |
29.2.1972 | TRT nin tarafsızlığı hakkındaki 1568 sayılı yasa. |
26.8.1972 | Münih olimpiyatları sırasında ilk yurt dışı naklen televizyon yayını |
9.9.1974 | İlk 24 saatlik radyo yayını |
22.3.1975 | TRT nin katıldığı ilk Eurovision Şarkı Yarışması. Bu yarışmada ülkeyi Semiha Yankı temsil etti. Gerçi bu ilk girişimde Seninle Bir Dakika adlı şarkı başarısız oldu ama, sonraki yıllarda TRT daha başarılı sonuçlar aldı; mesela 1997 yılında üçüncülük, 2003 yılında birincilik, 2004 yılında dördüncülük ve 2010 yılında ikincilik alındı. |
14.4.1978 | FM ya da UKW denilen radyo vericilerinden TRT'nin ilk radyo yayını. Bu yayın özellikle yüksek müzik zevkine hitap ediyordu. |
14.1.1983 | Radyo Televizyon Üst Kurulunun (RTÜK) kurulması hakkındaki 2954 saylı yasa |
15.3.1984 | İlk renkli yayın (PAL sistemi) |
1.10.1984 | TRT'nin FM vericilerinden yapılan ilk stereofonik yayın. |
11.7.1986 | TRT ile PTT arasında uydu yayıncılığı hakkında protokol. Bu protokol ile TRT vericilerinin radyo link sistemlerine bağlılıklarının azaltılması amaçlandı. |
15.9.1986 | TRT'nin ikinci bir televizyon yayın ağı oluşturması ve UHF bandından ilk TRT-2 yayını |
21.1.1989 | Radyo ve televizyon verici istasyonlar ile bu tesislerde görev yapan 1300 personelin PTT genel Müdürlüğüne devrine ilişkin 3517 sayılı yasa (Devir 28.2.1989 tarihinde gerçekleşti) |
20.5.1989 | İlk özel televizyon yayını. Magic Box kuruluşu ve Star TV kanalı (Verici kurma tekeli kamuda olduğu için uydu yoluyla yayınlar başladı) |
3.5.1993 | Anayasanın 133. maddesinin değiştirilerek özel radyo televizyon yayınlarına izin verilmesi |
10.6.1994 | Türk Telekom Şirketinin kurulmasına dair 4000 sayılı yasa. Bu yasaya göre diğer tesislerin yanı sıra verici istasyonlar ve bu istasyonlarda çalışan personel 24.4.1995 tarihinde Türk Telekom'a aktarıldı. |
11.8.1994 | İlk Türk uydusu Turksat 1B. Gerek TRT ve gerekse özel radyo televizyon kurumları bu uydudan yaralanmaya başladılar. |
6.7.1999 | Verici istasyonlar ve istasyonlarda çalışan personelin yeniden TRT ye dönmelerine ilişkin 4397 sayılı yasa. Bu yasa ile 31. 12 1999 tarihinde 2000 den fazla verici ile 1500 personel yeniden TRT ye döndüler. |
21.4.2005 | 5335 sayılı yasa ile kablo yayın yetkisinin Türksat kurumuna verilmesi. |
Kaynakça
değiştir- ^ "TRT sayfası". 12 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2021.
- ^ "Türkiye'nin ilk üniversite radyosu İTÜ Radyosu 75 yaşında". İstanbul Teknik Üniversitesi'nin basın bülteni. İstanbul Teknik Üniversitesi. 22 Ekim 2020. 10 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2023.