Türk Sinema Tarihi (Nijat Özön kitabı)

Nijat Özön kitabı

Türk Sinema Tarihi (Alt başlığı: Dünden Bugüne 1896-1960), sinema tarihçisi ve eleştirmen Nijat Özön'ün 1962 yılında yazdığı sinema tarihi kitabıdır.[1] İlk baskısı Artist Yayınları'ndan çıkan kitap, Türk sinemasının başlangıcı kabul edilen 1896 yılından 1960 yılına kadar olan dönemi ana hatlarıyla incelemektedir. Kitap aynı zamanda Türkiye sineması tarihine dair yazılan ilk kitaptır[2] ve Türkiye'deki sinemacılar için temel başvuru kaynaklarından biri olarak kabul edilir.[3][4][5]

Türk Sinema Tarihi
"Dünden Bugüne 1896-1960"
YazarNijat Özön
ÜlkeTürkiye
DilTürkçe
KonuTürkiye sineması
TürTarih
Yayım1962
YayımcıArtist Yayınları
Sayfa304

Çok sayıda siyah-beyaz fotoğrafın yer aldığı kitap yazarın sinema üzerine yazdığı dördüncü eseridir. 304 sayfalık kitabın bir dizini bulunmamaktadır ve yazıldığı dönem itibarıyla de bir ISBN numarası verilmemiştir. Muhtemelen bir dizgi hatası sonucunda iç kapakta yazarın adı "Nijad Özön" olarak yazılmıştır.

Kitabın İçeriği değiştir

Sinemanın Türkiye'ye girdiği 1896 yılından 1960 yılına kadar olan (kitap 1962 yılında basılmıştır) gelişmelerin ana hatlarıyla incelendiği kitapta yer alan konu başlıklarına göz atıldığında kitabın içeriği hakkında fikir edinmek mümkün olacaktır:

1- Sinemanın Türkiye'ye Girişi (1896-1914)

2- İlk Adımlar (1914-1922)

  • Lumiere operatörleri Türkiye'de,
  • Sarayda sinema,
  • İlk sinema salonu açılıyor
  • Sinema İstanbul'a yayılıyor
  • Seyirciler, Programlar
  • Uzkınay kamerasını çalıştırmaya başlıyor
  • Sinema orduya giriyor
  • Yarım kalan filmler
  • Hikâyeli filmlere doğru
  • İlk iki film: «Pençe» ve «Casus»
  • Yarıda kalan tarihsel film
  • İşgâl altında sinema,
  • Hüseyin Rahmi Gürpınar beyazperdede
  • «Binnaz»dan «Bican»a
  • Düşman denize dökülürken,
  • Altı yılın toplamı

3- «Tiyatrocular» (1922-1924)

  • Berlin'de bir Türk
  • Ertuğrul, Berlin'de rejisörlüğe başlıyor
  • Berlin'de başka Türkler
  • Ertuğrul Türkiye'ye dönüyor
  • Ertuğrul'un sinema üzerine düşünceleri
  • «Kemâl Film» işe başlıyor
  • Bektaşiler «Kemâl Film»i basıyor
  • «Ateşten Gömlek»,
  • İlk «Leblebici Horhor»
  • «Kemâl Film» yapımcılıktan çekiliyor
  • İsveç'ten Sovyetler Birliği'ne

4- «Tiyatrocular» (1928-1939)

  • «İpek Film» kuruluyor
  • «Dâr-ül-Bedayi» üzerine,
  • «İpek Film»in ilk eseri
  • Sesli filme doğru,
  • «Bir Millet Uyanıyor»
  • Operetler dizisi
  • «Güneşe Doğru»
  • İki tarihsel komedi
  • Ertuğrul'un son filmleri
  • Boşa giden yıllar

5- Geçiş Çağı (1939-1950)

6- Sinemacılar (1950-1960)

7- Dokümanter Film Çalışmaları

  • «Ordu Foto-Film Merkezi»
  • «Basın-Yayın ve Turizm Bakanlığı»
  • «Öğretici Filmler Merkezi»
  • Özel çalışmalar
  • «Hitit Güneşi» ve sonrası

8- Endüstri: Yapısı ve İşleyişi

  • Savaştan sonra
  • İki çağ : Savaştan önce ve sonra
  • Tersine işliyen koruma
  • Yanlışlıklar komedyası
  • Bir ortaklık - Bir film
  • Fiyatlardaki artış
  • Düzensiz çalışma
  • Başıboş endüstri
  • Dünyanın sekizinci hârikası : Türk sansürü
  • «Evamir-i aşere»
  • Polis sansürü
  • Dağıtma
  • Seyirciler
  • Seyirci: Savaştan önce ve sonra
  • Sinema yazarlığı
  • Sanat dergilerinde kıpırdanma
  • Film eleştirmesi gündeliklerde
  • Sinema yazarlığının dönüm noktası
  • Sinema Dergisi
  • İş birliğine doğru
  • Festivale doğru
  • İkinci Dönüm noktası
  • Kitaplar

Kaynakça değiştir

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 2 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Şubat 2018. 
  2. ^ Doğan, Emrah (2010). "Nijat Özön ve Türk Sinema Tarihyazıcılığı". Folklor Edebiyat Dergisi. 16 (61). Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi. ISSN 1300-7491. 20 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2018. 
  3. ^ Saydam, Barış. "Türk Sineması araştırmalarına önemli katkı". Arka Kapak. ISSN 2146-538X. 21 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2018. 
  4. ^ Çapan, Sungu (10 Temmuz 2014). "'İlk Türk filmi' hiç çekilmedi mi?". Cumhuriyet. cumhuriyet.com.tr. 21 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2018. 
  5. ^ Özyurt, Olkan (7 Kasım 2014). "Türk sineması oku oku bitmez". Sabah. sabah.com.tr. 21 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2018.