Suriye lirası
Suriye lirası (Arapça: الليرة السورية al-līra as-sūriyya, Fransızca: livre syrienne), Suriye'de kullanılan para birimidir. Bir lira, yüz kuruştan (piastre) oluşmaktadır. Ancak günümüzde Suriye lirasında kuruşlar tedavülde kullanılmamaktadır. Suriye Lirası'nın uluslararası kısaltılışı SYP'dir. Suriye Lirası'nın üzerinde ihracat kısıtlamaları vardır.
| Suriye lirası | |
|---|---|
| لليرة السورية (Arapça) | |
| Kullanıcı(lar) |  Suriye
|
| Enflasyon | % 25.5 |
| Kaynak | The World Factbook, 2017 tahmini |
| Altbirim | |
| 1/100 | Kuruş |
| Madenî paralar | |
| Sıkça kullanılan | 5, 10, 25, 50 lira |
| Banknotlar | |
| Sıkça kullanılan | 50, 100, 200, 500, 1000, 2000, 5000 lira |
| Merkez bankası | Suriye Merkez Bankası |
| Website | www.cb.gov.sy |
5 Aralık 2005 tarihinde, Suriye Ticaret Bankası tarafından verilen satış oranı ABD Doları'na 48,4 SYP idi. 2000'li yılların başında bir dolara yaklaşık 50 liralık bir oran olağandı, ancak döviz kuru ciddi dalgalanmalara maruz kaldı. 2011 yılında iç savaşın başlamasından bu yana, paranın döviz kuru önemli ölçüde kötüleşti, Mart 2011'de 1 ABD doları için 47 SYP'den Temmuz 2017'de 1 ABD doları için 515 SYP'ye geriledi.
Madeni paralar:
- 1 lira
- 2 lira
- 5 lira
- 10 lira
- 25 lira
Kağıt paralar:
- 50 lira
Suriye Lirası 1966 - 100 lira
- 200 lira
- 500 lira
- 1000 lira
- 2000 lira
- 5000 lira
Tarihçe
değiştirOsmanlı egemenliği altında Suriye'de Türk lirası para birimi olarak kullanıldı. Osmanlı Devleti'nin çöküşünden sonra, Suriye manda yönetimine girdi ve diğer Fransız ve İngiliz mandalarıyla birlikte (Filistin, Ürdün, Lübnan) Mısır Lirası ülkede para birimi olarak kullanılmaya başlandı. Suriye Lirası (livre) ilk kez 1919 yılında çıkartıldı ve 20 Suriye Lirası, 1 Fransız Frankına sabitlendi. Suriye Bankası Lübnan'ın ve Suriye'nin resmi bankası olma özelliğini taşıdığından ismini Suriye ve Lübnan Bankası olarak değiştirdi. 1924'ten itibaren banka Suriye-Lübnan para birimini bastı. 1939 yılında Suriye ve Lübnan para birimleri ayrıldı.
1941 yılında Suriye Lirasının Fransız Frankı'na sabitlenmesinden vazgeçilerek, 8.83125 Suriye Lirası=1 İngiliz Sterlini olacak şekilde İngiliz Sterlinine sabitlendi. Bu karar Suriye'nin İngiliz ve Fransız güçleri tarafından işgal edilmesinden kaynaklı alınmıştır. İngiliz Sterlinine sabitlenme oranı frank ile sterlin arasındaki savaştan önceki kur temel alınarak şekillendirilmiştir. 1947 yılında Suriye lirasının Amerikan dolarıyla sabitlenmesine karar verildi.
1958 yılında, Suriye banknotundan Fransızca dili kaldırıldı ve İngilizce ile değiştirildi. Banknotlar 1, 5, 10, 25, 50, 100 ve 500 liralık olarak tedavül edildi. 1966 yılında, 25, 50 ve 100 liralık banknotların tasarımı değiştirildi. 1997 ve 1998 yılında, 50, 100, 200, 500 ve 1000 liralık kupürler tanıtıldı. 2009 yılında, 50, 100 ve 200 liralık banknotlar tamamen yeni bir tasarım ile değiştirildi. 2014 yılında yeni bir 500 liralık banknot tedavüle girdi. Bunun ardından 30 Temmuz 2015'te 1.000, 2 Temmuz 2017'de 2.000 ve 24 Ocak 2021'de 5.000 Suriye Lirası banknotu piyasaya sürüldü.[1]
Suriye iç Savaşı
değiştirABD'nin Sezar Yasası'na ilişkin yaptırımlarının uygulanması üzerine, İdlib Valiliği'ndeki hükûmet karşıtı yerel yönetimler, hızla düşen Suriye lirası yerine Türk lirasını benimsedi.[2] Türk lirası, Afrin ve Cerablus gibi Suriye'nin Türk müdahalesi altındaki diğer bölgelerinde Suriye lirasının yerini aldı.[3]
Döviz kuru
değiştir2011'de iç savaşın başlamasından bu yana, Suriye lirasının resmi olmayan döviz kuru önemli ölçüde kötüleşti. Mart 2011'de 1 ABD Doları 47 Suriye lirası, Temmuz 2017'de ise 515 lira idi.
3 Mart 2021'de Suriye lirası, karaborsada yeni bir rekor düşüşe ulaştı ve 1 ABD doları, 4.000 Suriye lirasına eşit seviyeye ɡeldi.[4] Haziran 2021'de Suriye lirası dolara karşı yaklaşık 3.150 lira idi.[5]
31 Aralık 2022'de Suriye lirası karaborsada rekor düşüş yaşadı ve 1 ABD doları, bir yıl öncesine göre iki kat artarak 7.150 Suriye lirasına eşit hale geldi.[6]
10 Mayıs 2023 itibarıyla, resmi döviz kuru 7.500 Suriye lirası 1 ABD dolarına eşit oldu.[7]
Aralık 2024'te Esad rejiminin çöküşünün ardından Suriye lirası daha da düşerek tüm zamanların en düşük seviyelerine ulaştı.[8]
2010 serisi
değiştir27 Temmuz 2010 tarihinde, Suriye Merkez Bankası 50-, 100- ve 200 lira banknotların yeni bir dizisini yayınladı. Notlar Avusturyalı banknot tasarımcı Robert Kalina tarafından dizayn edildi. 1 Ağustos 2014 tarihinde, Suriye Merkez Bankası yeni 500 lirayı yayınladı. 30 Haziran 2015 tarihinde, Suriye Merkez bankası yeni 1.000 lirayı yayınladı. Yeni liranın banknotunun arka tarafında Roma mozaik resim görüntüleri yer almaktadır. Cumhurbaşkanı Beşar Esad'ın portresi, 2017 yılında 2000 liralık banknota eklendi. Ocak 2021'de 5.000 yeni lira yayınlandı.
Kaynakça
değiştir- ^ "Syria floats new bank note amid soaring inflation". The Age. 25 Ocak 2021. 19 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2024.
- ^ "Syria's Idlib adopts Turkish lira in place of plummeting pound". France 24. 15 Haziran 2020. 19 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Ashawi, Khalil (28 Ağustos 2018). "Falling lira hits Syrian enclave backed by Turkey". Reuters (İngilizce). 27 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021.
- ^ "Syrian pound hits new low in contagion from neighbouring Lebanon's currency crisis". Reuters. 3 Mart 2021. 15 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2024.
- ^ "Lebanon currency drops to new low as financial meltdown deepens". 19 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2024.
- ^ al-Issa, Jana (6 Ocak 2023). "Syrian pound declined 100% in 2022". Enab Baladi (İngilizce). 15 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ "Official Exchange Rate" (PDF). 27 Nisan 2023. 19 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Aralık 2024.
- ^ "Sanctions & Civil War Leave Syrian Pound in Freefall". WION (İngilizce). 8 Aralık 2024. 8 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2024.