Steatopiji
Steatopiji, (İngilizce: Steatopygia) kalça ve uyluklarda büyük düzeylerde vücut dokusu toplanması durumudur. Yapı, sadece ilye bölgeleri ile sınırlı olmayıp aynı zamanda uylukların dışına doğru uzanır ve dize doğru incelerek kıvrımlı bir şekil oluşturur. Terim, Yunanca "donyağı" anlamına gelen stéar (στέαρ) ve "kıç" anlamına gelen pugḗ (πυγή) sözcüklerinden türetilmiştir.[1][2][3][4]
| Steatopiji | |
|---|---|
| Diğer adlar | Steatopygia |
 | |
| Steatopijisini gösteren bir koisan kadını. | |
| Telaffuz | |
| Belirtiler | Bebeklik döneminde başlayan ve kalçada görülen doku fazlalılığı. İlk hamilelik döneminde maksimum seviyesine erişir. |
| Nedenleri | Genetik |
Kalça bölgesinde artan yağ dokusu birikimine yol açan genetik bir özellik olan steatopiji, Sahra Altı bölgede yaşayan Afrika kökenli bazı kadınlarda, özellikle Güney Afrika'nın Koisanları ve Orta Afrika Pigmeleri arasında daha sık görülür. Ayrıca, Andaman Adaları'nda yaşayan Onge kabilesi'nde de aynı duruma rastlanmıştır. Bu genetik özellik kadınlarda çok daha yaygın olmakla birlikte erkeklerde de az sayıda görülmüştür.[5]
Steatopiji'nin bir zamanlar Aden Körfezi'nden Ümit Burnu'na kadar uzanan bölgede yaşayan Koisan ve Pigme kökenli insanlarda da görüldüğü düşünülmektedir.[6][7] Koisanlarda bebeklik döneminde ilk belirtileri görünür olmaya başlar ve hamilelik döneminde tam haline ulaşır.
Bu genetik özelliğin dünya toplumlarında eski çağlarda daha yaygın olduğu öne sürülmüştür. Avrupa'da ve Asya'ya keşfedilen ve bazen "Steatopijik Venüs" figürleri olarak da adlandırılan eski taş çağına ait Venüs heykelcikleri, bu teoriyi destekler nitelikteki kalça kıvrımlarına sahiptir. Ancak bu iddiaların gerçekçi mi yoksa abartılı mı olduğu belirsizliğini korumaktadır. Bununla birlikte, Venüs heykelciklerinin sırtları ve kalçaları arasında yaklaşık 120 derecelik bir açı bulunmaktayken, steatopiji durumuna sahip olan kişilerdeki bu açı oranı yaklaşık 90 derecedir. Bu sebeple heykeller ile steatopiji arasındaki ilişki reddedilebilmektedir.[8]
Victoria devri İngiltere'sinde kurulan ucube gösterilerinde genellikle steatopijili kadınlar istismar edilmiştir. En iyi bilinen örneklerden birisi, lipödeme hastalığına sahip olduğu düşünülen[9] Sarah Baartman adlı Güney Afrikalı bir Khoikho kadınıdır.[10]
Kaynakça değiştir
- ^ "Definition of steatopygia | Dictionary.com". www.dictionary.com (İngilizce). 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2021.
- ^ "Definition of STEATOPYGIA". www.merriam-webster.com (İngilizce). 22 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2021.
- ^ "STEATOPYGIA | Definition of STEATOPYGIA by Oxford Dictionary on Lexico.com also meaning of STEATOPYGIA". Lexico Dictionaries | English (İngilizce). 22 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2021.
- ^ "Terimin İngilizce halinin söylenişi. "Steatopygia"". web.archive.org. 4 Mart 2016. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2021.
- ^ "Chapter 5: A Physical Examination". web.archive.org. 10 Temmuz 2012. 10 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2021.
- ^ Cummings, Vicki; Jordan, Peter; Zvelebil, Marek (24 Nisan 2014). The Oxford Handbook of the Archaeology and Anthropology of Hunter-Gatherers (İngilizce). OUP Oxford. s. 1152. ISBN 978-0-19-102527-3. 13 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2021.
- ^ Semino, Ornella; Santachiara-Benerecetti, A. Silvana; Falaschi, Francesco; Cavalli-Sforza, L. Luca; Underhill, Peter A. (2002). "Ethiopians and Khoisan Share the Deepest Clades of the Human Y-Chromosome Phylogeny". American Journal of Human Genetics. 70 (1): 265-268. ISSN 0002-9297. PMID 11719903. 7 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2021.
- ^ Anitei, Stefan. "What is Steatopygia?". softpedia (İngilizce). 1 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2021.
- ^ Alex, por; re (8 Mart 2021). "Saartjie Baartman: impacto de uma doença desconhecida". Cultura e Saúde (Portekizce). 17 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2021.
- ^ "The significance of Sarah Baartman". BBC News (İngilizce). 7 Ocak 2016. 29 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2021.