Serie A

İtalyan futbol ligi

Serie A, İtalyan futbol liglerinin en üst seviyesidir. Ana sponsoru TIM (Telecom Italia Mobile) adındaki İtalyan telekomünikasyon şirketidir.

Serie A
Ülkeİtalya İtalya
DüzenleyenLega Serie A
KonfederasyonUEFA
Kuruluş1898 (resmî)
1929 (şimdiki formatıyla)
Takım sayısı20
Seviye1
Alt ligSerie B
Yerel kupa(lar)Coppa Italia
Supercoppa Italiana
Uluslararası kupa(lar)UEFA Şampiyonlar Ligi
UEFA Avrupa Ligi
UEFA Avrupa Konferans Ligi
Son şampiyonNapoli (2022-23)
En başarılı takımJuventus (36 kez)
En çok oynayanGianluigi Buffon (653)
En çok gol atanSilvio Piola (274)
TV yayıncısıSKY Italia
Resmî sitelega-calcio.it
Bir dönem kullanılan logo

Avrupa ligleri içinde en zorlu liglerden biridir. 20 takım yer alır. O tarihe kadar bölgesel ligler devam ederken, Serie A 1898 yılında başlamıştır. Sezonu şampiyon bitiren takım scudetto unvanıyla anılır ve bir sonraki sezon formasında İtalyan bayrağının üç rengi olan bir arma takar.

En başarılı olan takımlar Juventus, Inter ve Milan'dır. Bunların haricinde Roma, Napoli, Fiorentina ve Lazio tanınmış diğer takımlardır. Ayrıca, her 10 şampiyonluğa bir yıldız verilmektedir. Bundan dolayı Juventus'un 3, Inter ve Milan'ın 1 yıldız takma hakkı vardır.

Bir dönem "Küçük Dünya Kupası" olarak adlandırılan ligde Cristiano Ronaldo, Diego Maradona, Zinedine Zidane, Luís Figo, Ronaldo, Ronaldinho, Wesley Sneijder ve Zlatan Ibrahimović başta olmak üzere birçok dünya yıldızı oynamıştır. İtalyan futbolunun efsaneleri Francesco Totti, Gianluigi Buffon, Del Piero, Andrea Pirlo ve Paolo Maldini bu ligde uzun yıllar forma giymiştir. Dünya Kupaların en çok atan futbolcusu Miroslav Klose'de bir dönem bu ligde Lazio forması giymiştir. Juventus forması giydiği dönemde 27 futbolcu Dünya Kupası'nı kazanma başarısı göstermiştir ve bu aynı zamanda Juventus'un en çok Dünya Kupası şampiyonu çıkartan futbol kulübü olmasını sağlamıştır.

Ligde yer alan takımlar Avrupa Kupalarında önemli ilklere imza atmıştır. Fiorentina takımı UEFA Kupa Galipleri Kupası'nı ilk kazanan takımdır. Lazio ise 1998-99 UEFA Kupa Galipleri Kupası'nı kazanarak bu kupayı son kez kazanan ekip olmuştur. Roma takımı UEFA Avrupa Konferans Ligi'ni ilk kazanan kulüp olmayı başarmıştır. La Liga'nın ardından UEFA Avrupa Ligi'ni en çok kazanan ligdir. Milan kazandığı 7 Şampiyonlar Ligi zaferi ile Real Madrid'ten sonra bu kupayı en çok kazanan takımdır. Serie A Şampiyonlar Ligi'ni La Liga ve Premier League'den sonra en çok kazanan ligdir.

Sezon sonunda puan durumunda son 3 sırayı alan takımlar Serie B'ye düşer. Lig kurulduğundan bu yana küme düşmeyen tek takım ise Inter'dir.

Tarihçe değiştir

 
Scudetto

Serie A, 1898'de başladı. Ancak 1929'a kadar bölgesel bir lig havasında oynanan Serie A, Futbol Federasyonu'nun girişimleriyle 1929-30 sezonunda ulusal lig oldu ve önemli turnuvanın ilk şampiyonluğuna Inter ulaştı.

Serie A'daki bir diğer uygulama Scudetto'dur. Sezonu şampiyon bitiren takım Scudetto unvanıyla anılır ve bir sonraki sezon formasında İtalyan bayrağının üç rengi olan bir arma takar.

Serie A'nın en başarılı ekibi 36 kez mutlu sona ulaşan Juventus'tur. 2000'li yıllara kadar en önemli lig olarak kabul edilen Serie A, 2005-06 sezonundaki bahis ve şike skandalıyla büyük itibar kaybetti. 5 takımın karıştığı skandal sonucunda Juventus Serie B'ye düşürülmüştür.

İtalya Futbol Federasyonu 2022-23 sezonundan itibaren; lig sıralamasındaki ilk iki takımın eşit puanla sezonu tamamlaması durumunda tarafsız bir sahada play-off maçının oynanmasına karar vermiştir.

Ligin tamamlanan son sezonu olan 2022-23 sezonunda şampiyonluğa ulaşan takım Napoli'dir.

Şampiyonlar değiştir

Kulüp Şampiyonluk İkincilik Kazanılan yıllar
Juventus
     
36
21
1905, 1926, 1931, 1932, 1933, 1934, 1935, 1950, 1952, 1958, 1960, 1961, 1967, 1972, 1973, 1975, 1977, 1978, 1981, 1982, 1984, 1986, 1995, 1997, 1998, 2002, 2003, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020
Inter
 
19
16
1910, 1920, 1930, 1938, 1940, 1953, 1954, 1963, 1965, 1966, 1971, 1980, 1989, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2021
Milan
 
19
16
1901, 1906, 1907, 1951, 1955, 1957, 1959, 1962, 1968, 1979, 1988, 1992, 1993, 1994, 1996, 1999, 2004, 2011, 2022
Genoa
9
4
1898, 1899, 1900, 1902, 1903, 1904, 1915, 1923, 1924
Torino
7
8
1928, 1943, 1946, 1947, 1948, 1949, 1976
Bologna
7
4
1925, 1929, 1936, 1937, 1939, 1941, 1964
Pro Vercelli
7
1
1908, 1909, 1911, 1912, 1913, 1921, 1922 (CCI)
Roma
3
14
1942, 1983, 2001
Napoli
3
8
1987, 1990, 2023
Lazio
2
6
1974, 2000
Fiorentina
2
5
1956, 1969
Cagliari
1
1
1970
Casale
1
-
1914
Novese
1
-
1922 (FIGC)
Sampdoria
1
-
1991
Hellas Verona
1
-
1985
  • Not: 2005 ve 2006 yıllarında Juventus şampiyon olmuş fakat 2006 yazında patlayan Calciopoli skandalı nedeniyle takımın bu yıllardaki şampiyonlukları geri alınmıştır. 2004/05 sezonu şampiyonsuz tescillenmiş, 2005/06 sezonunun şampiyonluğu ise o sezon ligi 3. sırada bitiren Inter takımına verilmiştir. Şampiyonluk unvanının o sezonu 2. bitiren Milan'a verilmemesinin sebebi, soruşturma sonunda Milan'ın da ceza almasıdır.

Gol kralları değiştir

Sezonlara göre gol kralları listesi için bakınız; Serie A gol kralları listesi

En golcü futbolcular değiştir

İsim Yıllar Maç Gol
Silvio Piola 1929-1954 587 274
Francesco Totti 1992-2017 599 250
Gunnar Nordahl 1949-1959 291 225
José Altafini 1958-1976 459 216
Giuseppe Meazza 1927-1947 367 216
Antonio Di Natale 1996-2015 444 210
Roberto Baggio 1985-2004 409 205
Ciro Immobile 2009- 335 198
Kurt Hamrin 1956-1971 400 190
Giuseppe Signori 1991-2004 344 188
Alessandro Del Piero 1993-2012 493 188
Gabriel Batistuta 1991-2003 318 184
Giampiero Boniperti 1946-1961 444 178
Amedeo Amadei 1936-1956 423 174

Ayrıca bakınız değiştir

Dış bağlantılar değiştir