Septar Mehmet Yakub

Kırım Tatarı avukat, düşünür ve siyasî ve diní kişilik

Septar Mehmet Yakub veya Romence Septar Mehmet Iacub, (1904 Tătaru Köstence ili Romanya Krallığı - 1991 Köstence, Romanya) Kırım Tatarı bir avukat, düşünür, Tatar ve Türklerin Dobruca'daki ruhani lideri, Romanya'daki Müslüman topluluğun Müftüsü. Birlikte yaşama ve barışın bir destekçisi idi.[1]

Septar Mehmet Yakub
Septar Mehmet Iacub
Doğum1904
Tătaru Köstence ili
Romanya Krallığı
Ölüm1991 (86-87 yaşlarında)
Köstence, Romanya
Defin yeriKöstence Müslüman Merkez Mezarlığı
MilliyetKırım Tatarı
VatandaşlıkRomanya
MeslekAvukat, müftü
Tanınma nedeniArmoni ve barışın bir destekçisi olarak tanındı.
Dinİslam
EvlilikZeyneb (1903-1972)
Çocuk(lar)Saadet (kızı)

Septar Mehmet Yakub 1904 yılında, Romanya'nın Dobruca bölgesinin Köstence ili]]ne bağlı olan ve bugünkü adı Tătaru olan Tatar nüfusun yaşadığı Azaplar köyünde doğdu.

Bükreş Üniversitesi'nde hukuk okudu ve Köstence Baro Birliği'nde hizmet verdi.

31 Aralık 1947[2] tarihinde Müftü seçildi[3] ve hayatının sonuna kadar, neredeyse Romanya'nın tüm komünist dönemi boyunca bu görevini sürdürdü.[4] Mithat Rıfat'tan aldığı bu görevi, ondan sonra Ablakim İbrahim yürüttü.[5] Başta Tatarlar olmak üzere Türkiye'ye göç etmek isteyen vatandaşları destekledi.[6]

Müslüman Kültür başkanı olarak gizli servis tarafından gerçekleştirilen “Sultan” adlı operasyonda, “SSCB aleyhine faaliyet" gösterme iddiasıyla göz altına alındı. 1950 yılında bir Müslüman Dünya Barış Örgütü kurma girişiminde bulundu.

Nikolay Çavuşesku'nun görevde olduğu yıllar boyunca, şimdiki adı Romanya Parlamentosu olan Büyük Millet Meclisi'nde toplumunu temsil etti. Septar Mehmet Yakub, Justinian[7] ve Teoctist Arăpașu[8] adlı Rumen Ortodoks Kilisesi Patrikleri ve Rumen Yahudileri Hahamı Dr. Moses Rosen ile arkadaş idi.

Bir rivayete göre ise, Yakup Septar Mehmet sosyalist hükûmetle anlaşarak eldeki bütün mektep, cami ve vakıf tapularını hibe etmiştir. Buna karşılık hükûmet tarafından kendisine bir üstün hizmet nişanı verilmiştir. Bu nedenle Müslüman yapılarının kayıtları resmi tapu evrakından çıkarılmıştır. Eski kayıtlarını ibraz eden okulların ve kiliselerin günümüzde eski mal varlıklarına sahip olabilmelerine rağmen, tek bir Tatar mektebinin tapu kayıtlarının bulunabilmesinin nedeni olarak bu işlemler gösterilmektedir.[9]

Rumen kültürüyle iyi bir uyumu olan ve Romanya'nın uluslararası alanda önemli sözcülerinden biri haline geldi,[10] resmi olmayan bir "büyükelçi" gibi kabul gördüğü Arap ve diğer Müslüman ülkelerindeki ziyaretleri sırasında,[11] İsrail ve Arapların bir araya gelip barış görüşmelerini doğrudan gerçekleştirmeleri gerektiğini düşünüyordu.[1]

1990 yılında, Bükreş'teki "Renkler" dergisinin tarihçi Tahsin Gemil tarafından yönetilen editörleri, kültürel ve dilsel bütünlük fikirlerine dayanan Tatar hareketini yarattığı zaman, Mehmet Yakub bu projeye kültürel çeşitliliği koruma amacıyla bir hareket oluşturmaya karşı çıkmıştı. "Tek niyet, mütenevviyet" (“Çeşitlilikte Birlik”) sloganı bu harekete muhalefet etmişti.[12]

1991 yılında Köstence'de yaşamını yitiren Yakub, Köstence Müslüman Merkez Mezarlığı'na defnedilmiştir.

Kaynakça

değiştir

Ayrıca bakınız

değiştir

Dış bağlantılar

değiştir