Saufatu Sopoanga
Saufatu Sopoanga OBE (d. 22 Şubat 1952 - ö. 15 Aralık 2020), Tuvalulu siyasetçi. Sopoanga, Büyük Okyanus'ta Polinezya ada öbeği içerisinde yer alan Tuvalu'da [1][2] 2 Ağustos 2002'den 27 Ağustos 2004'e kadar başbakanlık makamında bulunmuştur.
| Saufatu Sopoanga | |
|---|---|
.jpg)
| |
| Tuvalu Başbakanı | |
| Görev süresi 2 Ağustos 2002 - 27 Ağustos 2004 | |
| Yerine geldiği | Koloa Talake |
| Yerine gelen | Maatia Toafa |
| Tuvalu Başbakan Yardımcısı | |
| Görev süresi 11 Ekim 2004 - 14 Ağustos 2006 | |
| Yerine geldiği | Maatia Toafa |
| Yerine gelen | Tavau Teii |
| Maliye Bakanı | |
| Görev süresi 14 Aralık 2001 - 2 Ağustos 2002 | |
| Başbakan | Koloa Talake |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 22 Şubat 1952 Nukufetau, Gilbert ve Ellice Adaları |
| Ölüm | 15 Aralık 2020 (68 yaşında) |
| Evlilik(ler) | Filifau Sopoanga |
| Akraba(lar) | Enele Sopoaga (kardeş) |
| Çocuk(lar) | 4 |
Sopoanga, yükselen deniz seviyesinin Tuvalu ve diğer alçak ada ülkeleri üzerindeki etkileri hakkında uyarılarda bulunan konuşmalarıyla uluslararası dikkatleri üzerine çekti.
Daha sonra 2004'ten 2006'ya kadar başbakan yardımcısı olarak görev yaptı. Küçük kardeşi Enele Sopoaga, 2013'ten 2019'a kadar ülkede başbakan olarak görev yapmıştır.
Tuvalu'nun Başbakanı değiştir
Sopoanga, genel seçimlerin ardından 2 Ağustos 2002'de meclis tarafından başbakan olarak seçildi.[3] Ayrıca Dışişleri ve Çalışma Bakanlığı görevlerini de üstlendi.[4]
Başbakan seçildikten sonra Sopoanga, Tuvalu'da eğitim ve sağlık hizmetlerini iyileştirmek için bir plan oluşturma niyetini açıkladı. Eylül 2002'de Johannesburg'da Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma zirvesine katıldı ve burada küresel ısınmaya bağlı deniz seviyesindeki artışlar nedeniyle Tuvalu'nun 50 yıl içinde tamamen sular altında kalacağı konusunda uyardı.[4] 24 Eylül 2003'te Sopoanga, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda, ekonomik az gelişmişlik gibi, Tuvalu'nun bağımsızlığının 25. yıldönümünde karşı karşıya olduğu sorunları özetleyen bir konuşma yaptı. Tuvalu'ya karşı iklim değişikliğini "yavaş ve sinsi bir terörizm biçimi" olarak nitelendirdi.[5]
Tuvalu'nun meclisi partiler üstü olduğundan, hem Sapoanga hükûmeti hem de muhalefet, periyodik olarak ayrılmalar ve belirsiz ara seçimler yaşadı.[6] Bu istikrarsızlık nedeniyle Sopoanga, Tuvalu'nun doğrudan seçilmiş bir hükûmet başkanıyla bir cumhuriyet haline getirilmesine kişisel olarak destek verdi.[4]
Sopoanga hükûmeti, 2003 Nanumea ara seçimi ve 2003 Niutao ara seçiminin sonuçlarının ardından ilk olarak Mayıs 2003'te çoğunluğunu kaybetti.[7] Sopoanga daha sonra meclisi toplantıya çağırmadığı için muhalefet lideri Amasone Kilei, 20 Haziran 2003'te Tuvalu Yüksek Mahkemesi'ne başvurarak meclise bir sözcü atanması ve meclisin toplantıya çağrılması ile ilgili adım atılması için dava açtı. Genel vali, 19 Haziran'da meclis sözcüsü seçilmesi konusunda bir bildiri yayınlamasının ardından, muhalefet milletvekili Faimalaga Luka sözcü olarak seçilmiştir.[8][9] 6 Ağustos 2003 tarihinde, Yüksek Mahkeme Başkanı davayla ilgili kararını açıklayarak başbakanı istifaya zorlamayı reddetti ve meclisi Genel Valinin anayasa 116(1) maddesinde tanımlanan yedek yetkilerine çağırma kararını erteledi.[8]
Sopoanga meclisi Eylül ayında toplanmak üzere toplantıya çağırdı. 9 Eylül'de, yeni Konuşmacı Faimalaga Luka'yı bir sonraki genel vali olarak aday göstererek Ekim ayında 2003 Nukufetau ara seçimini tetikledi. Elisala Pita ara seçimi kazandı ve hükûmetin meclisteki çoğunluğunu geri almasını sağladı.
25 Ağustos 2004'te Sopoanga, mecliste 8-6'lık bir gensoru önergesinin ardından başbakanlıktan istifa etti. Hükûmet üyelerinden birinin hastalık nedeniyle Yeni Zelanda'da bulunduğu ve Meclis Başkanı Otinielu Tausi'nin Sopoanga'nın malî politikaları konusundaki anlaşmazlık nedeniyle muhalefetle birlikte oy kullanması sonucu gensoru önergesini kaybettiği ifade edildi.[10]
Kişisel hayat değiştir
Sopoanga'nın birkaç erkek kardeşi vardı; küçük kardeşi Enele de 2013'ten 2019'a kadar başbakandı.[11][12] Sopoanga ve eşi Filifau'nun dört çocuğu oldu.[13]
Ölüm değiştir
Sopoanga, 15 Aralık 2020'de Tuvalu'da öldü. 22 Aralık 2020'de düzenlenen devlet cenazesi ile naaşı gömüldü [2]
Kaynakça değiştir
- ^ Clements' encyclopedia of world governments. Political Research, inc. 2005. s. 382. Erişim tarihi: 3 Mart 2011. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ a b "外交部對吐瓦魯前總理索法圖逝世表達深切哀悼". Ministry of Foreign Affairs, Republic of China (Taiwan) (Çince). 21 Aralık 2020. 24 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2020. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: ":0" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ "Palamene o Tuvalu (Parliament of Tuvalu)". Inter-Parliamentary Union. 2002. 10 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2013.
- ^ a b c Profiles of people in power: the world's government leaders. Psychology Press. 5 Ağustos 2003. ss. 535-537. ISBN 978-1-85743-126-1. Erişim tarihi: 3 Mart 2011. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "EastThomas2003" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ "Statement by The Honourable Saufatu Sopoanga OBE Prime Minister and Minister of Foreign Affairs of Tuvalu at the 58th United Nations General Assembly". www.un.org. 24 Eylül 2003. 24 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2020.
- ^ Paulson Panapa & Jon Fraenkel (2008). "The Loneliness of the Pro-Government Backbencher and the Precariousness of Simple Majority Rule in Tuvalu". Research School of Pacific and Asian Studies Discussion Paper. Australian National University. doi:10.25911/5f20064b40680. 24 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2015.
- ^ "The Tuvalu General Election 2006". Democracy and Elections Project, Governance Program, University of the South Pacific. 2006. 24 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2015. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ a b "Amasone v Attorney General [2003] TVHC 4; Case No 24 of 2003 (6 August 2003)". PACLII. 24 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2015.
- ^ "Tuvalu has new speaker". Radio New Zealand International. 24 Haziran 2003. 24 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2011.
- ^ "Tuvalu PM'S defeat in confidence vote will not affect Taiwan ties: MOFA". Central News Agency (Taiwan). 26 Ağustos 2004. 22 Kasım 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi – www.tuvaluislands.com vasıtasıyla.
- ^ "Tuvalu PM's brother in near-drowning". The Courier (İngilizce). 15 Ağustos 2019. 24 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2020. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ "Pacific climate change champion Enele Sopoaga is no longer Tuvalu's PM — so who's next in?". www.abc.net.au (İngilizce). 19 Eylül 2019. 9 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2020.
- ^ "Tuvalu mourns the passing of Hon. Saufatu Sopoaga". Tuvalu Mission UN. 18 Aralık 2020. 24 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi – twitter.com vasıtasıyla.