Dus Dag sumu (Tuva Türkçesi: Саглы сумузу),Kızıl Tey (Кызыл-Тей) — Tuva Cumhuriyeti'nde Övür kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir. Sınır bölgesinde yer almaktadır.

Saglı sumu
Саглы сумузу (Tıva Türkçesi)
Саглынский сумон (Rusça)
Üst idare Övür kojuunu
Üst idare Övür kojuunu
Ülke Tuva Cumhuriyeti
KojuunÖvür kojuunu
sumSaglı sumu
İdare
Yüzölçümü
 • Toplam19,65 km²
Nüfus
 • Toplam798
Zaman dilimiUTC+07.00 (DAZD)

Tek nüfuslu yerleşim ve yönetim merkezi — Saglı.[1]

Söz tanımı değiştir

Belde anlamında sumu sözü kullanılmaktadır. Tıva'da köy ve kasaba türü yerleşimler için ködee suur denilmektedir. İlçe, belediye, belde türüne karşılık olarak ise sum, rayon adlandırmaları kullanılır. Tıva'da eski dönemlerden kalma idari birim adları halen kullanılmaktadır. Eskiden bu adlandırmalar şöyle idi.

  • 10 ailelik yer — arban,
  • 150 kişi üzeri — sumon(sum,sumu),
  • 2 ve daha fazla sum — hoşun (kojuun).

Şimdi Tıva Cumhuriyeti'nde idari bölge birimleri ve belediyeleri (kırsal yerleşim statüsünde) sumu, sumon olarak adlandırılıyor.

Coğrafya değiştir

 
Ulug-Horum yandan görünümü
 
kazı çalışmaları
 
balbal

Saglı akarsuyunun Orta Haadın akarsuyu ile birleştiği yerdedir. Övür kojuun merkezi olan Handagaytıya 59 km, başkent Kızıl'a 259 km mesafede bulunur. En yakın yerleşim yerlerine uzaklık ise Horumnug-Oy 23 km, Bora-Şay 34 km.

Sokakları

Borbaandı Buyan, Dorgun, Mugur, Naberejnaya.

Nüfusa sahip olmayan yer adları:Adargan, Arzaytı, Biçe-Boş,Dag, Biçe-Kara-Tey, Dag-Dozu, Despek, Kalçan, Kara-Tey, Kara-Uzun, Kezek-Dıttar, Kök-Tey, Mugur, Ovaalıg-Dag, Örten-Ödek, Saylıg, Terektig-Oruu, Ulug-Dag, Halın, Haçı-Baalıı, Hovu, Hovu-Bajı, Horumnug-Oy, Çaraş-Dıt.[2]

Nüfus değiştir

Toplam Nüfusu 2002[3] yılında 1236 iken 2020 yılı — 798 kişi.[4]

Yıllara göre kişi sayısı:

2002 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
1236 815 814 793 790 793 776 768 767 773 794 798

Altyapı değiştir

Övür kojuun Saglı Ortaöğretim Okulu

Köy Kulübü[5]

Postane

Saglı Köy Yönetimi

Saglı Sum Yönetimi

2018 yılında su hattı yapıldı.[6]

Handagaytı-Saglı-Mugur Aksı arası Fiber Optik İletim Hattı kuruldu.[7]

Görülecek yer değiştir

  • Ulug-Horum (Büyük Kurgan): Saglı yerleşimi yakınında İskit Türkleri zamanından kalmış en büyük höyüklerden biridir. 3.700 m² bir alana sahiptir.

Ulaşım değiştir

Handagaytı-Saglı arası yerel otoyol bulunur.

Kaynakça değiştir

Dış bağlantılar değiştir