Rotasyonplasti
Rotasyonplasti, Van Nes rotasyonu ya da Borggreve rotasyonu; seçilen kusurlu uzvun bir kısmının kesilip, kesilen parçanın döndürülerek yerine yeniden yerleştirilmesini tanımlayan bir tür ototransplantasyon yöntemidir. Bu prosedür, söz konusu olan organın aşırı derecede yaralandığı ya da hastalık kaptığı durumlarda yapılır. Bahse konu hastalıklara örnek olarak kanser gösterilebilir.[1]
Prosedür en yaygın olarak, osteosarkom adı verilen bir distal femur kemiği tümörünün çıkarılmasının ardından uzvun ayak bileği eklemini diz eklemi gibi kullanmak üzere yerleştirilmesi ile uygulanır. Ayak bileğimiz dizimizin tersi yönde hareket edebildiği için uzuv ters şekilde dikilir. Bu ameliyatın hastaya en büyük faydası protez takılarak yürümelerine, koşmalarına ve zıplamalarına olanak sağlayabilmesidir.
Tarihçe değiştir
İlk rotasyonplasti ameliyatı Borggreve tarafından 1927'de gerçekleştirildi.[2] Ameliyatı, tüberküloz yüzünden acı çeken 12 yaşındaki bir erkek çocuğuna uyguladı. Bu prosedür 1950'li yıllara kadar pek bilinir değildi, ancak Hollandalı ortopedi doktoru Cornelis Pieter van Nes'in (1897-1972) yapılan ameliyatların sonuçlarına dikkat çekmesi ile bilinirliği artmaya başladı.[3] O günlerden bugüne birçok doktor rotasyonplastinin farklı çeşitlerini uygulayıp başarılı oldular.
Endikasyonlar değiştir
Orijinalinde rotasyonplasti, diz bölgesinde ortaya çıkan enfeksiyon ve tümörler için uygulanırdı.[4] Ayrıca osteosarkom için uygulandığı da sık sık görülmüştür.[5] Bunun yanında doğuştan femur eksikliği olan çocuklara da rotasyonplasti yapılır. Bu eksiklikler "stabil olmayan kalça eklem(ler)i ve kontralateral normal femurdan %50 daha kısa olan femur"lar olarak örnek gösterilebilir[6] Bu işlem, rotasyonplasti hastalarına her iki ayağını da kullanabilme yeteneği kazandırır ve aktif bir yaşam tarzına devam etmelerini sağlar.
Prosedür değiştir
Orijinal prosedürde, tümör tarafından etkilenen kemiğin yanı sıra sağlıklı femur parçalarının küçük bir kısmı ile tibia kemiğinin küçük bir kısmı kesilerek çıkartılır. Ardından bacağın kesilen kısmı 180 derece çevrilerek bacağın uyluk kısmı ile tekrar birleştirilir. Bacağın iki parçası tekrar doğal olarak birleşene kadar metal plakalar ve vidalar ile birbirine tutturulur. Ameliyat 6 ile 10 saat arasında sürebilir ve ameliyat sonrası bir ya da iki gün civarında hasta yoğun bakımda tutulur.[7] Bacak 6 ila 12 hafta arasında alçıda tutulur. Bacak yeterince iyileştikten sonra protez bacak kullanımı için uygun hale gelir.[8]
Avantajları ve dezavantajları değiştir
Bu tarz hastalıklara karşı diğer bir çözüm yolu olan ampütasyon, diz eklemi için bir alternatif bırakmaz. Rotasyonplasti ise diz ekleminin kullanılabilmesine olanak sağlar. Ayrıca kullanılacak protezler için daha iyi bir pozisyon imkanı sağlar. Sonuç olarak rotasyon ameliyatı olan çocuklar spor yapabilir, koşabilir, tırmanabilir ve vb. hareketleri yapabilir. Ayrıca, rotasyonplasti oldukça güvenilir sonuçlar verir.[4] Hastalar genellikle yaşamları boyunca ek ameliyatlar geçirmek zorunda kalmazlar. Ancak ne yazık ki, her ameliyat bu şekilde sonuçlanmamaktadır. Rotasyonplasti'den sonra; bacakta oluşan kan akışı sorunları, enfeksiyon, sinir yaralanmaları, kemik iyileşme sorunları ve bacağın kırılması gibi sorunlar ortaya çıkabilir.[9] Ayrıca rotasyonplasti sonrası ortaya çıkan bacak şekli toplum ve medya tarafından anormal olarak görülebilir.
2002'de yapılan bir çalışma ile en az 10 yıl önce ameliyat olmuş, rotasyonplasti uygulanmış 22 hastanın yaşam memnuniyeti ve yaşam kalitesi ölçülmüştür. İşlem yapıldığında daha genç olan hastaların daha mutlu olduklarını bulmuşlardır. Ayrıca 22 kişiden 8'inin 10 yılda toplam 21 cerrahi revizyon yaptırmak zorunda kaldığı tespit edilmiştir. Ayrıca genel popülasyonla karşılaştırıldığında, hastaların yaşam kalitesi yüzdesinin %75'e kıyasla %83 ile daha yüksek olduğu ortaya çıkmıştır.[10]
Kaynakça değiştir
- ^ Agarwal, Manish; Puri, Ajay; Anchan, Chetan; Shah, Mandip; Jambhekar, Nirmala (Temmuz 2006). "Rotationplasty for Bone Tumors: Is There Still a Role?". Clinical Orthopaedics & Related Research (İngilizce). 459: 76-81. doi:10.1097/BLO.0b013e31805470f0. ISSN 0009-921X.
- ^ Gebert, C.; Hardes, J.; Vieth, V.; Hillmann, A.; Winkelmann, W.; Gosheger, G. (Aralık 2006). "The Effect of Rotationplasty on the Ankle Joint: Long-Term Results". Prosthetics & Orthotics International (İngilizce). 30 (3): 316-323. doi:10.1080/03093640600863802. ISSN 0309-3646.
- ^ Van Nes, C. P. (1 Şubat 1950). "Rotation-plasty for congenital defects of the femur". The Journal of Bone and Joint Surgery. British volume. 32–B (1): 12-16. doi:10.1302/0301-620X.32B1.12. ISSN 0301-620X.
- ^ a b "RotationPlasty : A Surgeon's Approach - The Dynamics of Rotationplasty". www.rotationplasty.org. 24 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2021.
- ^ Ramseier, Leonhard E.; Dumont, Charles E.; Ulrich Exner, G. (1 Ocak 2008). "Rotationplasty (Borggreve/Van Nes and modifications) as an alternative to amputation in failed reconstructions after resection of tumours around the knee joint". Scandinavian Journal of Plastic and Reconstructive Surgery and Hand Surgery. 42 (4): 199-201. doi:10.1080/02844310802069434. ISSN 0284-4311.
- ^ Brown, Kenneth L. B. (Ocak 2001). "Resection, Rotationplasty, and Femoropelvic Arthrodesis in Severe Congenital Femoral Deficiency : A Report of the Surgical Technique and Three Cases". JBJS (İngilizce). 83 (1): 78. doi:10.2106/00004623-200101000-00011. ISSN 0021-9355. 27 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2021.
- ^ Kotz, Rainer (1997). "Rotationplasty". Seminars in Surgical Oncology (İngilizce). 13 (1): 34-40. doi:10.1002/(SICI)1098-2388(199701/02)13:1<34::AID-SSU6>3.0.CO;2-5. ISSN 1098-2388.
- ^ Goodman, Catherine C.; Fuller, Kenda S. (29 Kasım 2016). Pathology for the Physical Therapist Assistant - E-Book (İngilizce). Elsevier Health Sciences. ISBN 978-0-323-39548-9.
- ^ Hillmann, A.; Gosheger, G.; Hoffmann, C.; Ozaki, T.; Winkelmann, W. (1 Ekim 2000). "Rotationplasty – surgical treatment modality after failed limb salvage procedure". Archives of Orthopaedic and Trauma Surgery (İngilizce). 120 (10): 555-558. doi:10.1007/s004020000175. ISSN 1434-3916.
- ^ Rödl, Robert W; Pohlmann, Ursula; Gosheger, Georg; Lindner, Norbert J; Winkelmann, Winfried (1 Ocak 2002). "Rotationplasty–quality of life after 10 years in 22 patients". Acta Orthopaedica Scandinavica. 73 (1): 85-88. doi:10.1080/000164702317281468. ISSN 0001-6470. PMID 11928918.