Riss buzullaşması

Riss buzullaşması Pleistosen Çağı Alpler'inin ikinci en genç oluşumlu buzul dönemidir. Literatür verdiği bilgilere göre bu olay 300.000 ila 130.000 yıl önce ve 347.000 ila 128.000 yıl önce yaşanmıştır. Bu olay Almanya'nın kuzeyinde Saale eyaletinde yaşanmıştır. İsmi Albrecht Penck ve Eduard Brückner tarafından verilmiştir. Adı Albrecht ve Eduard'ın 1901-1909 yılları arasındaki yayınladıkları üç ciltli Die Alpen im Eiszeitalter sanat eserindeki Oberschwaben'deki Riss Nehri'nden gelmektedir.

Sınırlar ve Bölünme değiştir

Riss buzullaşması Penck ve Brückner tarafından alt (Niedere) veya daha genç eski Moraines ve eski terminal Moraines yüksek terasları olarak tanımlandı. Bu tür, dış Kuzeydoğu Ren Buzulu bölgesinde Biberach an de Riss yakınında yer almaktadır. Yüzyılı aşkın bir araştırma sonucunda elde edilen veriler, neredeyse tüm buzul dönemlerinde birkaç buz ilerlemesinin gerçekleştiğini göstermektedir. Bugün en az 8^[1] ila 15 buz ilerlemesi olduğu düşünülmektedir.^[2] Riss aşamasında da buz tabakasının birkaç ilerlemesi vardı böylece buz çekilmeleri ve buz ilerlemeleri şimdiye kadar adlandırılmamış bir sıcak döneme ayrılabilir.^[3]

Bügün ki bölüm orijinal Penck sınıflandırmasından farklıdır. Almanya'nın 2002 stratigrafik tablosuna göre Riss buzul çağının başlangıcı, Holstein Interglacial'in (Alpine Foreland Mindel - Riss İnterglacial olarak bilinir ve Samarbe, Thalgut, Praclaux ve La Côte'ye karşılık gelir) sonudur. Sonu Eem Interglacial'in (Riss-Würm interglacial) başlangıcıdır. Dolayısıyla Kuzey Alman buzul dizisi Saale buzulu yla kabace eştir. Riss, MIS 6, 8, 10 ile paraleldir bu nedenle yaklaşık 350.000 ila 120.000 yıl önce yerleştirecektir.^[4]

Alp bölgesindeki en büyük buz ilerlemesinin yaşandığı Eski Riss (Ältere Riss)^[5] bugün Haslach - Mindel kompleksi (Bavyera ve Avusturya'da), Hosskirch kompleksi (Baden-Württemberg'de) veya Isviçre'de Büyük Buzullaşma olarak anılmakta bilinmektedir.

İsviçredeki buz çağlarının sınıflandırılması Bavyera ve Avusturya Foreland Alplerinde kullanılanlardan farklıdır. Halstein'in sonu ile Eem İnterglacials başlangıcı arasındaki buzullaşma kompleksi sondan bir önceki Buz Devri ve Büyük Buzullaşma olarak adlandırılır. Ancak, Holstein İnterglacial ile aynı olmayan Meikrich (doppolte Holstein - Vorkommen von Meikrich) çift Holstein olayı olarak isimlendirilen iki ek interstadiele ayrılmıştır.^[6]

Maksimum buzullaşma döneminde eski insan yani (Homo Heidelbergensis - daha sonra Neandertaller) performast sınırının arkasına çekildi ve daha sıcak dönemlerde bunun ötesine kuzey ve kuzeydoğuya yayıldı. Weichsel Würm buzul çağına kadar modern cro-magnon insanı bu bölgelere yerleşti. (M.Ö. 40.000)

Riss Buzullaşmasının Sınırı Ve Kapsamı değiştir

Riss buzul çağının başlangıcında, bugünün nehir vadilerinin neredeyse tamamı yaratıldı. Alplerin buzullanması, Holsteinlararası buzullardan önce ve büyük buzullaşmaların sonuna doğru bile, buzulların Alpine Foreland'a kadar, diğer tüm buz tabaka ilerlemelerinden çok, birkaç evrede ilerlemesine neden oldu ve ana buzullar kendilerini bugünün nehir vadileri boyunca kurdular. Riss sırasında, buzullar muhtemelen dört kez Bavyera ve Avusturya Alpine Foreland'a ilerledi. İlk iki gelişme kesin olarak teyit edilmemiştir, çünkü Riss buzulunun sonunda kuzeye doğru uzanan iki stadyum tarafından kaplanmıştır.^[7]

Soğuk dönemdeki buz tabakası ilerlemeleri çoğunlukla önceki buz tabakasının buzul gölünün çok ötesindeydi. Çoğu bölgede, Riss terminali moralleri örneğin Inn buluzu, Isar-Loisach buzulu, Iller buzulu ve batı Rhine buzulu bölgesinde düşük setler olarak oluşmuştur. Gelen tipi bölgede Biberach da atipik nedeniyle ağır muhtemelen burada çift teras vardır, berrak, daha ziyade atipik çift moren sırtı olduğu erozyon meltwater akış taşındı olarak Wellheim kuru vadi ve Altmühl vadi Bu gün içine Tuna vadi Riss buzullaşması ortaya çıkan bir proses. Tip bölgesinin çift sırtı (dış ve iç sırtı olan Doppelwallriß), Riss'in en az iki stadyuma bölünmüş olduğunu gösteren iki adet buzul tortusu dizisinin bir sonucudur.

Batıda Rhone buzulu, İsviçre Platosu' nun büyük bölümlerini kapladı ve kuzey Katlanmış Jura'nın kuzeyine ve Lyon'a kadar güneye ulaştı. Kuzeydoğuda, keskin bir sınır olmadan Linth Buzulu ve Reuss - Aare Buzulu'na geçti; sadece Napf alanı buzlanmadan kaldı. Daha kuzeydoğuda Reuss-Aare Buzulu, Ren buzuluyla birleşti. Bu, günümüzün Tuna Nehri'nin ötesinde, Swabian Jura bölgesine kadar kuzeye uzanıyordu.. Bavyera'da, Riss moraleleri, Würm buzullaşmasının daha genç yatakları tarafından kaplanmayan, bataklık ve göller olmadan küçük bir bölümlenmiş kırsal oluşturur. Riss moralleriyle ilişkili çakıllar, Tuna kollarının mevcut yüksek teraslarını oluşturmaktadır.^[5]

Riss sırasında, Salzach^[8] ve Dachstein buzulları Günz ve Mindel buzullaşmalarından biraz daha küçüktü,^[9] her durumda Hausruck ve Kobernauß Orman sırtına (subalpin molasse) uzanıyordu.

Kaynakça değiştir

^ "Walter Freudenberger; Klaus Schwerd (1996), Geologische Karte von Bayern 1: 500000 mit Erläuterungen. 1 Karte + Erläuterungen + 8 Beilagen (Almanca) (4. baskı), Münih: Bayrisches Geologisches Landesamt, s. 238 ff". 31 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Ueli Reinmann (2004), "Auf den Spuren der Eiszeit im Raum Wangen a.: Neue Erkenntnisse auf Grund von bodenkundlichen Untersuchungen im Endmoränengebiet des Rhonegletschers" (PDF) , Jahrbuch des Oberaargaus (Almanca), 47 , s. 135–152". 31 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Litt; ve diğerleri (2005) "Text"". 31 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Lorraine E. Lisiecki ; Maureen E. Raymo (2005), "57 Küresel Dağılmış Bentik δ 18 O Kayıtlarından Bir Plio-Pleistosen Yığını " (PDF) , Paleoceanography (Almanca), 20". 31 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ ^a ^b "Roland Walter; vd. (1992), Geologie von Mitteleuropa (Almanca) (5. baskı), Stuttgart: Schweizerbart'sche Verlagsbuchhandlung, s. 407, ISBN 3-510-65149-9". 31 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Habbe (2007) s. 80". 31 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Litt; ve ark. (2005) "Tablo"". 31 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Eduard Stummer (1936). Verhandlungen der Geologischen Bundesanstalt (4): 105 - via landesmuseum.at. Geologische Karten çevrimiçi - Texte . 2009. Arşivlenen 2014-10-17 tarihinde - geomap.geolba.ac.at yoluyla". 31 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Straßwalchen bölgesinde, Irrsee Buzulu'nun Riss kenarı ve terminal moralleri, deniz seviyesinden (AA) 500- 650 m yükseklikte,Mindel morainleri {{Subst: Formatnum: 700}} m civarındadır. GKÖ 64 Straßwalchen und 65 Mondsee". 31 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.

Edebiyat değiştir

KA Habbe (2007), D. Ellwanger ve R. Becker-Haumann tarafından düzenlenmiş ve yorumlanmıştır,"https://web.archive.org/web/20150606033426/http://quaternary-science.publiss.net/issues/54/articles/7646 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.6 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.6 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ", Eiszeitalter und Gegenwart Kuaterner Bilim Dergisi(Almanca), 56 (1-2), s. . 66-83, doi : 10,3285 / eg.56.1-2.03, ISSN 0424-7116, arşivlenmiş http://quaternary-science.publiss.net/issues/54/articles/764 2015-06-06 tarihinde
T. Litt; vd. (2005), "Das Stratanartis der Stratigraphischen Tabelle von Deutschland 2002", Stratigraphie'de Bültenler (Almanca), Berlin, Stuttgart, 41 (1-3), s. 385-399, https://en.m.wikipedia.org/wiki/Doi_(identifier)11 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: https://doi.org/10.1127%2F0078-0421%2F2005%2F0041-0385 "https://web.archive.org/web/20100216155823/http://www.deuqua.de/strat/dokumente/Erlaeuterungen_STD02.pdf16 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.16 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.16 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. " . Arşivlenmiş http://www.deuqua.de/strat/dokumente/Erlaeuterungen_STD02.pdf 2010-02-16 tarihinde . Erişim tarihi: 2010-02-14. https://web.archive.org/web/20100216155831/http://www.deuqua.de/strat/dokumente/website_STD2002_Quartaer.pdf16 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.16 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.16 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Arşivlenmiş http://www.deuqua.de/strat/dokumente/website_STD2002_Quartaer.pdf 2010-02-16 tarihinde . Erişim tarihi: 2010-02-14.
Albrecht Penck; Eduard Brückner (1901–1909), Die Alpen im Eiszeitalter (Almanca), Leipzig: CH Tauchnitz (3 cilt)

Dış bağlantılar değiştir

https://web.archive.org/web/20160301101706/http://www.lgb-rlp.de/fileadmin/extern/stratigraphie/bay/litho/quart/all-strat.html Özel AG Geologie der Staatlichen Geologischen Dienste (SGD) ve BGR

http://www.geodz.com/deu/d/Riss-Kaltzeit 16 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. GeoDZ çevrimiçi sözlüğü

[1] "Walter Freudenberger; Klaus Schwerd (1996), Geologische Karte von Bayern 1: 500000 mit Erläuterungen. 1 Karte + Erläuterungen + 8 Beilagen (Almanca) (4. baskı), Münih: Bayrisches Geologisches Landesamt, s. 238 ff". 31 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[2] "Ueli Reinmann (2004), "Auf den Spuren der Eiszeit im Raum Wangen a.: Neue Erkenntnisse auf Grund von bodenkundlichen Untersuchungen im Endmoränengebiet des Rhonegletschers" (PDF) , Jahrbuch des Oberaargaus (Almanca), 47 , s. 135–152". 31 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[3] "Litt; ve diğerleri (2005) "Text"". 31 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[4] "Lorraine E. Lisiecki ; Maureen E. Raymo (2005), "57 Küresel Dağılmış Bentik δ 18 O Kayıtlarından Bir Plio-Pleistosen Yığını " (PDF) , Paleoceanography (Almanca), 20". 31 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[:0-5] "Roland Walter; vd. (1992), Geologie von Mitteleuropa (Almanca) (5. baskı), Stuttgart: Schweizerbart'sche Verlagsbuchhandlung, s. 407, ISBN 3-510-65149-9". 31 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[6] "Habbe (2007) s. 80". 31 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[7] "Litt; ve ark. (2005) "Tablo"". 31 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[8] "Eduard Stummer (1936). Verhandlungen der Geologischen Bundesanstalt (4): 105 - via landesmuseum.at. Geologische Karten çevrimiçi - Texte . 2009. Arşivlenen 2014-10-17 tarihinde - geomap.geolba.ac.at yoluyla". 31 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[9] "Straßwalchen bölgesinde, Irrsee Buzulu'nun Riss kenarı ve terminal moralleri, deniz seviyesinden (AA) 500- 650 m yükseklikte,Mindel morainleri {{Subst: Formatnum: 700}} m civarındadır. GKÖ 64 Straßwalchen und 65 Mondsee". 31 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]