Right Livelihood Award

Right Livelihood Award ya da Türkçe olarak Doğru Yaşam Ödülü, 1980 yılında “küresel sorunları çözen cesur insanları onurlandırmak ve desteklemek” amacıyla verilmeye başlanan uluslararası bir ödüldür. 2020 yılı itibarıyla 70 ülkede, 178 ödül sahibi bulunmaktadır.[1] Ödül; çevresel koruma, insan hakları, sürdürülebilir kalkınma, sağlık, eğitim ve barış gibi alanlarda uluslararası bir jüri değerlendirmesine göre verilmektedir.

Right Livelihood Award

Tarihçe değiştir

Alman-İsveçli hayırsever Jakob von Uexkull, çevre alanında ve fakir ülke halklarının bilgilerini ve bakış açılarını destekleme amacıyla yeni bir alanda verilmesi önerisi ile Nobel Vakfı'na iki yeni ödül kategorisi oluşturma teklifinde bulunmuştur. Ancak Nobel Vakfı'nın teklifi reddetmesi üzerine, ilk kez 1980 yılında Nobel Ödülleri verilmeden bir gün önce verilmeye başlanmıştır ve sonraki yıllarda da her Aralık ayı başlarında takdim edilmektedir. Kuruluş tarihçesi nedeniyle 'Alternatif Nobel Ödülü' olarak da bilinmektedir.[2]

Yıl Ödül Kazananlar Ülke
1980 Hassan Fathy
Mısır
Çok Uluslu / Stephen Gaskin
ABD
Guatemala
Lesoto
1981 Mike Cooley
Birleşik Krallık
Bill Mollison
Avustralya
Patrick van Rensburg / Üretim ile Eğitim
Botsvana
Güney Afrika
1982 Erik Dammann / Gelecek Bizim Elimizde
Norveç
Anwar Fazal
Malezya
Petra Kelly
Batı Almanya
Katılımcı Kalkınma Alternatifleri Enstitüsü
Sri Lanka
Sir George Trevelyan, Bt
Birleşik Krallık
1983 Leopold Kohr
Avusturya
Amory Lovins & Hunter Lovins / Rocky Mountain Enstitüsü
ABD
Manfred Max-Neef / CEPAUR
Şili
Yüksek Şef Ibedul Gibbons ve Belau Halkı
Palau
1984 Imane Khalifeh
Lübnan
Serbest Meslek Sahibi Kadınlar Derneği / Ela Bhatt
Hindistan
Winefreda Geonzon / Free Legal Assistance Volunteers' Association (FREE LAVA)
Filipinler
Wangari Maathai / Yeşil Kuşak Hareketi
Kenya
1985 Theo Van Boven
Hollanda
Cary Fowler (Uluslararasıl Kırsal Kalkınma Fonu)
ABD
Pat Mooney (Uluslararasıl Kırsal Kalkınma Fonu)
Kanada
Lokayan / Rajni Kothari
Hindistan
Duna Kör
Macaristan
1986 Robert Jungk
Avusturya
Rosalie Bertell
Kanada
Alice Stewart
Birleşik Krallık
Ladakh Ecological Development Group / Helena Norberg-Hodge
Hindistan
Evaristo Nugkuag / AIDESEP
Peru
1987 Johan Galtung
Norveç
Chipko hareketi
Hindistan
Hans-Peter Dürr / Global Challenges Network
Batı Almanya
Gıda ve Kalkınma Politikası Enstitüsü / Fransas Moore Lappé
ABD
Mordechai Vanunu
İsrail
1988 Uluslararası İşkence Mağdurları Rehabilitasyon ve Araştırma Merkezi / Dr. Inge Kemp Genefke
Danimarka
José Lutzenberger
Brezilya
John F. Charlewood Turner
Birleşik Krallık
Sahabat Alam Malezya / Mohammed Idris, Harrison Ngau, Penan halkı
Malezya
1989 Seikatsu Kulübü Tüketici İşbirliği Birliği
Japonya
Melaku Worede
Etiyopya
Aklilu Lemma / Legesse Wolde-Yohannes
Etiyopya
Survival International
Birleşik Krallık
1990 Alice Tepper Marlin / Council on Economic Priorities
ABD
Bernard Lédéa Ouédraogo [de]
Burkina Faso
Felicia Langer
Israil
Association of Peasant Workers of the Carare (Asociación de Trabajadores Campesinos del Carare)
Kolombiya
1991 Edward Goldsmith
Birleşik Krallık
Narmada Bachao Andolan
Hindistan
Bengt Danielsson & Marie-Thérèse Danielsson
İsviçre /
Fransa
Senator Jeton Anjain / the People of Rongelap
Marşal Adaları
Movimento dos Trabalhadores Rurais Sem Terra / CPT (Commissão Pastoral da Terra)
Brezilya
1992 Finlandiya Köyü Eylem Hareketi (Kylätoiminta)
Finlandiya
Gonoshasthaya Kendra / Zafrullah Chowdhury
Bangladeş
Helen Mack
Guatemala
John Gofman / Alla Yaroshinskaya
ABD /
Ukrayna
1993 Arna Mer-Khamis / Bakım ve Öğrenme
Israil
İlerleme için Kırsal Dernekler Organizasyonu / Sithembiso Nyoni
Zimbabve
Vandana Shiva
Hindistan
Mary ve Carrie Dann / Western Shoshone Nation
ABD
1994 Astrid Lindgren
İsviçre
SERVOL (Service Volunteered for All)
Trinidad ve Tobago
Dr. H. Sudarshan / VGKK (Vivekananda Girijana Kalyana Kendra
Hindistan
Ken Saro-Wiwa / Movement for the Survival of the Ogoni People
Ogoniland, Nijerya
1995 András Bíró / Macar Özgüven Vakfı
Macaristan
Serb Civic Council
Bosna Hersek
Carmel Budiardjo / TAPOL
Endonezya /
Birleşik Krallık
Sulak Sivaraksa
Tayland
1996 Herman Daly
ABD
Rusya Asker Anneleri Komitesi
Rusya
Kerala Halkın Bilim Hareketi (Kerala Sasthra Sahithya Parishad)
Hindistan
George Vithoulkas
Yunanistan
1997 Joseph Ki-Zerbo
Burkina Faso
Jinzaburo Takagi
Japonya
Mycle Schneider
Fransa
Michael Succow
Almanya
Cindy Duehring
ABD
1998 International Baby Food Action Network
Samuel Epstein
ABD
Juan Pablo Orrego
Şili
Katarina Kruhonja / Vesna Terselic
Hırvatistan
1999 Hermann Scheer
Almanya
Juan Garcés [es]
İspanya
COAMA (Consolidation of the Amazon Region)
Kolombiya
Grupo de Agricultura Orgánica
Küba
2000 Tewolde Berhan Gebre Egziabher
Etiyopya
Munir
Endonezya
Birsel Lemke
Türkiye
Wes Jackson
ABD
2001 José Antonio Abreu
Venezuela
Gush Shalom / Rachel & Uri Avnery
Israil
Leonardo Boff
Brezilya
Trident Ploughshares
Birleşik Krallık
2002 Martin Green
Avustralya
Kamenge Youth Centre (Centre Jeunes Kamenge)
Burundi
Kvinna Till Kvinna
İsviçre
Martín Almada
Paraguay
2003 David Lange
Yeni Zelanda
Walden Bello / Nicanor Perlas
Filipinler
Ekonomik Adalet Koalisyonu Yurttaşları
Güney Kore
SEKEM & Ibrahim Abouleish
Mısır
2004 Swami Agnivesh / Asghar Ali Engineer
Hindistan
Memorial Society
Rusya
Bianca Jagger
Nikaragua
Raúl Montenegro
Arjantin
2005 Maude Barlow & Tony Clarke
Kanada
Irene Fernandez
Malezya
Roy Sesana & Kalahari Halkı
Botsvana
Francisco Toledo
Meksika
2006 Daniel Ellsberg
ABD
Ruth Manorama
Hindistan
Chico Whitaker
Brezilya
International Poetry Festival of Medellín
Kolombiya
2007 Christopher Weeramantry
Sri Lanka
Dekha Ibrahim Abdi
Kenya
Percy Schmeiser & Louise Schmeiser
Kanada
Grameen Shakti
Bangladeş
2008 Krishnammal Jagannathan & Sankaralingam Jagannathan LAFTI
Hindistan
Amy Goodman
ABD
Asha Haji Elmi
Somali
Monika Hauser
İtalya
2009 Catherine Hamlin
Avustralya
René Ngongo
Kongo Demokratik Cumhuriyeti
David Suzuki
Kanada
Alyn Ware
Yeni Zelanda
2010 Nnimmo Bassey
Nijerya
Erwin Kräutler
Avusturya
Brezilya
Shrikrishna Upadhyay
Nepal
Physicians for Human Rights Israil
2011 Huang Ming
Çin
Jacqueline Moudeina
Çad
GRAIN
Ina May Gaskin
ABD
2012 Campaign Against Arms Trade
ABD
Gene Sharp
ABD
Hayrettin Karaca
Türkiye
Sima Samar
Afganistan
2013 Paul Walker
ABD
Hans Rudolf Herren & Biovision Foundation
 İsviçre
Raji Sourani
Gazze
Denis Mukwege
Kongo Demokratik Cumhuriyeti
2014 Bill McKibben & 350.org
ABD
Basil Fernando & AHRC
Hong Kong SAR, Çin
Asma Jahangir
Pakistan
Alan Rusbridger
Birleşik Krallık
Edward Snowden
ABD
2015 Sheila Watt-Cloutier
Kanada
Tony deBrum
Marşal Adaları
Kasha Jacqueline Nabagesera
Uganda
Gino Strada
İtalya
2016 Cumhuriyet Gazetesi
Türkiye
Suriyen Sivil Savunma
Suriye
Mozn Hassan & Nazra / Feminist Çalışmalar
Mısır
Svetlana Gannushkina
Rusya
2017 Robert Bilott
ABD
Colin Gonsalves
Hindistan
Khadija Ismayilova
Azerbaycan
Yetnebersh Nigussie
Etiyopya
2018 Thelma Aldana, Iván Velásquez
Guatemala
Kolombiya
Yacouba Sawadogo
Burkina Faso
Abdullah al-Hamid, Mohammad Fahad al-Qahtani, Walid Abu al-Chair
Sudi Arabistan
Tony Rinaudo
Avustralya
2019 Greta Thunberg
İsviçre
Aminatou Haidar
Batı Sahra
Davi Kopenawa Yanomami
Brezilya
Guo Jianmei
Çin

Kaynakça değiştir

  1. ^ "About the Right Livelihood Award". The Right Livelihood Award (İngilizce). 15 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2020. 
  2. ^ "About the Right Livelihood Award". The Right Livelihood Award (İngilizce). 15 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2020.