Rahibe Teresa, doğum adı Agnes Gonca Boyacı (Arnavutça: Anjezë Gonxhë Bojaxhiu; [ˈagnɛs gonˈʤa bɔˈjaʤju]; 26 Ağustos 1910, Üsküp - 5 Eylül 1997, Kalküta), Arnavut kökenli sosyal hizmetler gönüllüsü ve insan hakları aktivisti. İnancı Katolik'tir. Hayırsever Misyonerler'in kurucusudur. Hayırsever faaliyetlerinden ötürü 1979 yılında Nobel Barış Ödülü kendisine verilmiştir.

Rahibe Teresa
Rahibe Teresa, 1995
Loretto Hemşireleri
Görev süresi
1928-1948
Hayırsever Misyonerler
Görev süresi
1950-1997
Yerine gelen Sr. Nirmala Joshi, MC
Kişisel bilgiler
Doğum Anjezë Gonxhe Bojaxhiu
26 Ağustos 1910(1910-08-26)
Üsküp, Kosova Vilayeti, Osmanlı İmparatorluğu
(günümüz Kuzey Makedonya)
Ölüm 5 Eylül 1997 (87 yaşında)
Kalküta, Batı Bengal, Hindistan
Milliyeti
Ödülleri Jawaharlal Nehru Ödülü (1969)
Balzan Ödülü (1978)
Nobel Barış Ödülü (1979)
Bharat Ratna Nişanı (1980)
Kalkütalı Teresa
Bakire
KutsayanlarKatolik Kilisesi
Kutsanma19 Ekim 2003, Aziz Petrus Meydanı, Vatikan Papa II. Ioannes Paulus tarafından
Aziz ilanı4 Eylül 2016, Aziz Petrus Meydanı, Vatikan Papa Franciscus tarafından
TürbeHayırsever Misyonerler Ana Evi, Kalküta, Batı Bengal, Hindistan
Yortu5 Eylül[3]
Koruyucu aziz
  • Dünya Gençlik günü
  • Hayırsever Misyonerler
  • Kalküta Başpiskoposluğu (eş koruyucu)[4][5]

İlk yılları

değiştir

Gonca Boyacı, Osmanlı İmparatorluğu'nun Kosova Vilayeti'ne bağlı Üsküp şehrinde doğdu. Vaftiz ismi Agnes oldu. Babası bir Ulah, annesi ise Prizrenli Katolik bir Arnavut'tu. İki kardeşten küçük olanıydı. Babası yedi yaşındayken öldü. 18 yaşında rahibe olmaya karar verdi ve Hindistan'daki misyonerlik çalışmalarıyla tanınan Loretto Hemşireleri'ne katıldı. Teresa adını bu dönemde aldı. Kalküta'da St. Mary's Lisesi'nde coğrafya ve temel Hristiyanlık bilgisi dersleri verdi. 1944'te aynı liseye müdür olarak atandı.

1980 yılında Üsküp şehrine yaptığı bir ziyareti sırasında bir Arnavut, bir Makedon ya da bir Sırp olup olmadığı sorusu üzerine "ben kendimi Üsküp'ün bir vatandaşı hissediyorum, doğduğum şehir burası. Ancak ben dünyaya aitim." şeklinde yanıt vermiştir. Üsküp'te rahibe Teresa adına 26 Ağustos 2010'da yüzüncü yaş gününde bir anma evi inşa edilmiştir. Bu anma evi rahibe Teresa'nın doğduğu evin modern bir biçimde yenilenmiş halidir.

Hayırsever Misyonerler

değiştir

1950 yılında Vatikan'ın izniyle Hayırsever Misyonerler'i kurdu. Rahibe Teresa'nın 12 kişiyle kurduğu bu cemaat dünyanın 450 noktasında 4.000 rahibenin görev aldığı bir topluluk haline geldi.

Mucizeleri ve azize ilan edilmesi

değiştir

4 Eylül 2016'da Vatikan'ın Aziz Petrus Meydanı'nda düzenlenen tören ile Papa Franciscus tarafından azize mertebesine yükseltildi. Rahibe Teresa'nın iki hastayı iyileştirmesi, aziz/azize olabilmek için gerekli olan iki mucize olarak kabul edildi.[6]

Hakkındaki eleştiriler

değiştir

Rahibe Teresa ve faaliyetleri, Teresa ölmeden önce ve öldükten sonra eleştirilmiştir. Fakirlerin istismarını meşrulaştırmak, Hristiyan olmayan topraklarda Hristiyanlığı yaymak,[7] Üçüncü dünya ülkelerinin aşağılanmalarını sürekli kılmak, erkekler tarafından kadınların boyun eğmesini normal olarak sunmak ve Hristiyan tarikatlara üye toplamak[8] yapılan eleştiriler arasındaydı.[9]

Christopher Hitchens'e göre Rahibe Teresa'nın hemşireleri, hayatını kaybetmekte olan insanları dini inançları arasında fark gözetmeden, kişiden onay almadan vaftiz ediyordu.[10]

Germaine Greer tarafından "din emperyalisti" olarak ifade edilmiştir.[11]

Kaynakça

değiştir
  1. ^ Cannon, Mae Elise (2013). Just Spirituality: How Faith Practices Fuel Social Action (İngilizce). InterVarsity Press. s. 19. ISBN 978-0-8308-3775-5. 1 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2016. When asked about her personal history, Mother Teresa said: 'By blood, I am Albanian. By citizenship, an Indian. By faith, I am a Catholic nun. As to my calling, I belong to the world. As to my heart, I belong entirely to the Heart of Jesus.' 
  2. ^ shqiptare, bota. "Kur Nënë Tereza vinte në Tiranë/2". 18 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2016. 
  3. ^ "Canonisation of Mother Teresa – September 4th". Diocese of Killala. September 2016. 8 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2016. 
  4. ^ Manik Banerjee (6 Eylül 2017). "Vatican declares Mother Teresa a patron saint of Calcutta". Associated Press, ABC News.com. 6 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2017. 
  5. ^ "Mother Teresa to be named co-patron of Calcutta Archdiocese on first canonization anniversary". First Post. 4 Eylül 2017. 26 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2017. 
  6. ^ Samar, Kamuran (4 Eylül 2016). "Rahibe Teresa'nın tartışmalı 'azizeliği' kabul edildi". Euronews. 5 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2016. 
  7. ^ "1997: Mother Teresa dies". 5 Eylül 1997. 13 Şubat 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2020. 
  8. ^ Cumhuriyet ve din (1. baskı bas.). Ufuk Kitapları. ISBN 9756571543. 
  9. ^ Atmaca, Zübeyde. "Rahibe Teresa'nın hayatı ve kişiliği."
  10. ^ The missionary position : Mother Theresa in theory and practice (İngilizce). ISBN 978-0-7710-3919-5. 
  11. ^ "Catholic icon Teresa was both adored and attacked". www.yahoo.com (İngilizce). 5 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2020.