Pirğebuli Manastırı
Pirğebuli Manastırı (Gürcüce: პირღებულის მონასტერი) Gürcistan'ın Kvemo Kartli bölgesindeki Hrami nehri vadisinde bulunan bir Orta Çağ Gürcü Ortodoks manastırıdır. 12. yüzyılın sonlarına veya 13. yüzyılın başlarına tarihlenen manastır, farklı koruma durumlarındaki çeşitli yapılardan oluşmaktadır. Ana kilise, dışı zengin taş oymalarla süslenmiş büyük bir salon kilisesidir. Manastır, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.[1]
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Tetritskaro Belediyesi, Kvemo Kartli, Gürcistan |
| Koordinatlar | 41°30′00″K 44°27′55″D / 41.50000°K 44.46528°D |
| Mimari | |
| Mimari tür | Manastır kompleksi |
Tarihi değiştir
Pirğebuli, Tetratskaro Belediyesi'ndeki Hrami nehrinin sol kıyısında, Güney Gürcistan'ın Kvemo Kartli bölgesindeki harap bir Orta Çağ kenti olan Samşvilde'nin 3 km güneybatısında yer almaktadır.[2]
Doğu cephesindeki taş levha üzerine oyulmuş, Orta Çağ Gürcü alfabesi asomtavruli ile yazılmış yazıtta, "kraliçelerin kraliçesi Rusudan" ve babası Demetre'den bahsetmektedir. Bahsedilen Rusudan, Kraliçe Rusudan (r. 1222-1245) veya Kraliçe Tamar'ın (r. 1184-1213) halası olan Rusudan olabilir. 1745'te Description of the Kingdom of Georgia adlı kitabı yazan Prens Vahuşti, ayrıca, Pirğebuli'nin güzelce döşenmiş büyük bir yapı olduğunu ve Tamar'ın emriyle yapıldığı söylemektedir. Manastırdan, 17 ve 18. yüzyıllarda yazılmış bir avuç tarihi belgede bahsedilmektedir; bu belgeler dışında manastırın yazıya geçmiş tarihi bilinmemektedir. 18. yüzyılda, Barataşvili ailesinin bir kolu olan soylu Abaşişvili ailesinin aile mezarlığı olarak hizmet vermiştir. Bina 2000'li yıllarda sistematik olarak incelenmiş ve onarılmıştır.[3]
Planı değiştir
Pirğebuli manastırının Theotokos'a adanmış ana kilisesi, bölgeden çıkarılmış bazalt taş bloklardan inşa edilmiştir. Salon kilisesi tasarımıyla inşa edilmiş yapının kuzey duvarı kayaya dayanmıştır. Kilise birkaç kez yeniden modellenmiştir. Kuzeye eklenen iki şapele ana dikmeden erişilebilmektedir. 17. yüzyılın ortalarında, giriş kapısının üzerindeki Gürcüce yazıtta olduğu gibi, Tiflis Piskoposu Elise Saginaşvili tarafından güney duvarına bir narteks ve yer altı mezarı eklenmiştir. Kilisenin içi bir zamanlar sıvalanmış ve fresklenmişti, ancak duvar resimlerinin sadece önemsiz parçaları günümüze ulaşmıştır. Dış duvarlar oyulmuş taş süslemelerle bezenmiştir. Yakınlardaki iki katlı bir çan kulesi ve başrahip için yapılmış ev de bu döneme aittir. Kompleks, aynı zamanda bir yemekhanenin kalıntılarını, çiftlik binalarını, küçük bir şapeli, savunma duvarlarını ve kayadan yapılmış odaları içermektedir.[2]
Kaynakça değiştir
- ^ "List of Immovable Cultural Monuments" (PDF) (Gürcüce). National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia. 12 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Temmuz 2019.
- ^ a b Gamkrelidze, Gela; Mindorashvili, Davit; Bragvadze, Zurab; Kvatsadze, Marine, (Ed.) (2013). "პირღებული [Pirghebuli]". ქართლის ცხოვრების ტოპოარქეოლოგიური ლექსიკონი [Topoarchaeological dictionary of Kartlis tskhovreba (The history of Georgia)] (PDF) (Gürcüce). Tiflis: Georgian National Museum. s. 408. ISBN 978-9941-15-896-4. 29 Eylül 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2019.
- ^ Gogoladze, Tamaz (2013-2014). "მასალები პირღებულის მონასტრისა და მისი წინამძღვრების შესახებ" [Materials about Pirghebuli Monastery and Its Father Superiors]. Georgian Source-Studies (Gürcüce). Cilt 15-16. ss. 29-39. ISSN 1987-9563.