Optik sinir
Nervus opticus (optik sinir), nervi craniales (encephalici) olarak bilinen 12 kafa çiftinin ikincisidir ve retinadan beyne görme bilgisini taşır. Diensefalonda yer alan bir divertikül olan embriyonik retinal gangliyon hücrelerinden köken aldığı için kesildikten sonra rejenere olamaz.
| Nervus opticus | |
|---|---|
 | |
| Latince isim | nervus opticus |
| Tanımlayıcılar | |
| JSTOR | optic-nerve-injuries |
| Microsoft Academic | 2909523178 2780837183, 2909523178 |
| MeSH | D009900 |
| TA | 6183 |
| FMA | 50863 |
Anatomi
değiştirOptik sinir 12 kafa sinirinden biri olmakla birlikte merkezi sinir sisteminin bir parçası sayılır çünkü embriyonal gelişim sırasında diensefalondan tomurcuklanan bir keseden oluşur. Bunun sonucunda sinir liflerinin myelini periferde olan Schwann hücrelerince değil de oligodendrositlerce oluşturulur. Yine bu nedenle Guillain-Barre Sendromu gibi periferik nöropatiler optik siniri etkilemez.
Optik sinir 3 meninks katmanına da sahiptir (dura, araknoid ve pia mater). Retinadan kaynaklanan lifler optik sinir tarafından beyindeki 9 görsel nukleusa ulaştırılır. Bilgiler bu noktalardan primer görsel kortekse aktarılır. Optik sinir retinal ganglion hücrelerinin aksonlarından ve destek hücrelerinden oluşur. Optik kanal ile orbitayı terkeder ve arkadaki optik kiazmaya ulaşır. Burada nazal tarafa ait görsel bilgiyi taşıyan sinirler çaprazlaşır. Liflerin çoğu lateral genikülat çekirdekte sonlanır. Bir kısmı ise pretektal çekirdeğe gider ve reflekslerde rol alır. Bazı aksonlar ise suprakiazmatik çekirdekte uyku döngüsünün düzenlenmesine katılır. Lateral genikülat çekirdekten çıkan lifler de oksipital lobtaki görme merkezine gider.
Fizyoloji
değiştirGözdeki kör nokta, optik sinirin retinayı terk ettiği noktada fotoreseptör olmamasına bağlıdır. Her bir optik sinir, retinal gangliyon hücrelerinin aksonları olan 1 milyon 200 bin lif taşır. Görme keskinliğinin en fazla olduğu foveada her gangliyon hücresi 5 fotoreseptöre bağlıyken diğer sahalarda bu oran birkaç bindir.
Hastalıklardaki rolü
değiştirOptik siniri hasarı genellikle kalıcı görme kaybına yol açar. Hasarın yerine bağlı olarak:
- Optik kiazmanın proksimalindeki hasarlarda lezyonla aynı taraftaki görme alanı yarıları görülemez.
- Kiazma lezyonlarında her iki göze ait dış yarı saha görmeleri bozulur: bitemporal hemianopsi. Bu durum büyük hipofiz adenomlarında görülür.
- Kiazmanın distalinde ise sadece bir göz ama her iki yarım görme sahası etkilenir.
Optik sinir hasarları Leber'in Herediter Optik nöropatisi gibi doğuştan ya da glokom, travma, toksisite, iskemi, imflamasyon, enfeksiyon ve kompresyon gibi nedenlerle edinsel olabilir. 50 yaşından gençlerde en sık neden glokom ve optik nöritken yaşlılarda anterior iskemik optik nöropati en sık görülür.
Glokom, retinal ganglion hücrelerinin ölümüne ve periferik görme kaybına yol açar.
Optik nörit sinir iltihaplanmasıdır. En önemli nedenlerden biri multipl sklerozdur.
Anterior iskemik optik nöropati, anatomik yatkınlığı ve kardiyovasküler risk faktörleri olan hastaları etkileyen hücre ölümüdür.
Dış bağlantılar
değiştir- The optic nerve on MRI8 Ağustos 2003 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- BrainMaps (Beyin haritası veri tabanı) optic%20nerve
- IFOND3 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- online case history3 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Notes on Optic Nerve15 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.