Necati Giray
Necati Giray (1933, İstanbul), Türk müzisyen, viyolonselist, besteci ve akademisyendir.
Necati Giray | |
|---|---|
 Necati Giray, 2013 (Üreten:Levent Menekay) | |
| Doğum | Necati Giray 1933 İstanbul, Türkiye |
| Eğitim | İstanbul Belediye Konservatuvarı, İstanbul Devlet Konservatuvarı |
| Meslek | Viyolonselist, Eğitimci |
| Evlilik | Halide Giray |
| Çocuk(lar) | Dr. Ayşegül Giray, Dr. Selim Giray |
| Ebeveyn(ler) | Adil Giray, Emine Giray |
| Müzikal kariyeri | |
| Tarzlar | Klasik, çağdaş müzik |
| Çalgılar | Viyolonsel, Piyano |
| Etkin yıllar | 1955-günümüz |
| İlişkili hareketler | İDSO, İzDSO, İstanbul Devlet Opera ve Bale Orkestrası, İstanbul Filarmoni Orkestrası, The Southeat Kansas Symphony Orkestrası, Heartland Opera Theatre, Missouri Southern State College Department of Music / Suzuki Akademisi |
Sanat ve eğitim alanında 64 yıl çalıştı.[1] İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası'nda 43 yıl görev yaptı. Kurulduğu 1976 yılından itibaren İstanbul Türk Musıkisi Devlet Konservatuvarı’nda "Viyolonsel", "Türk Musikisi Tarihi" ve "Dünya Müzik Tarihi" dersleri vererek yüzlerce öğrenci yetiştirdi. Çok sesli Türk müziği çalışmaları yaparak değişik enstrümanlar için eserler besteledi. Kemençeci Cüneyd Orhon ve udi Mutlu Torun ile birlikte kurdukları Çok Sesli Türk Müziği Üçlüsü ile eserlerini konserlerde seslendirdi.
Hayatı değiştir
Gençlik yılları değiştir
1933 yılında İstanbul'da doğdu. İlkokulu bitirdikten sonra 1946 yılında İstanbul Belediye Konservatuvarı'na girdi.[2] 9 yıl yatılı okuyarak, viyolonsel ve piyano eğitimi aldı. Hadiye Ötügen, Sezai Asal ve Feyha Talay ile viyolonsel; Vecihe Koray ile piyano, Bülent Arel, Demirhan Altuğ, Hulusi Gürses ve Şefik Gürmeriç ile solfej; Raşit Abed ile armoni ve kontrpuan; Ferdi Ştatzer ile müzik şekilleri, Ekrem Zeki Ün (Üngör) ile oda müziği ve orkestrasyon çalıştı.
İstanbul Devlet Orkestrası değiştir
Mezuniyetinin ardından 1955 yılında Cemal Reşit Rey yönetimindeki İstanbul Şehir Orkestrası’nda çalışmaya başladı. 1970 yılında Mimar Sinan Üniversitesi Devlet Konservatuvarı'nın kuruluşundan sonra bu kurumda Reşit Erzin ile ileri seviyede viyolonsel çalıştı ve konservatuvarın yüksek bölümünden mezun oldu.[2]
İstanbul Şehir Orkestrası'nda görevinden bir süre ayrıldı; askerlik hizmeti sırasında İzmir Devlet Senfoni Orkestrası'nda çaldı. İstanbul Şehir Orkestrası'nın İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası'na dönüşmesinden sonra kurumun açtığı sınava girerek yeniden eski orkestrası ile çalmaya başladı.[2]
Giray, İstanbul Devlet Orkestrası'nda toplam 43 yıl görev yapmıştır. 1986 yılında orkestranın müdürlüğünü üstlendi. Aynı yıl Kültür Bakanlığı tarafından devlet sanatçılarını seçmek için oluşturulan kurulda yer aldı.
İTÜ Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı değiştir
1976 yılında 2. Uluslararası Türkoloji Kongresi'nde Türk Müziğinde Çağdaş Seviyeye ve Çok Sesliliğe Yaklaşım başlıklı bildirisini sundu.[3] Aynı yıl, yeni kurulan İstanbul Teknik Üniversitesi Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı’na öğretim görevlisi olarak davet edildi. "Viyolonsel", "Türk Musikisi Tarihi" ve "Dünya Müzik Tarihi" dersleri vererek yüzlerce öğrenci yetiştirdi.
Türk Musikisi Konservatuvarı'ndaki görevi sırasında değişik enstrümanlar için çok sesli Türk müziği eserleri besteledi ve düzenlemeler yaptı.[2] 1979 yılında Aka Gündüz Kutbay'ın ölümü üzerine bestelediği ve sonraki yıllarda ikili, üçlü ve orkestra için yeniden yazdığı Ağıt adlı eseri, en bilinen bestelerindendir.[2] Eserlerinin notaları İTÜ Türk Musikisi Konservatuvarı Kütüphanesi ve İTÜ MIAM Kütüphanesi'ndedir.[4]
1988 yılında doçent unvanını alan Giray, 16. Uluslararası İstanbul Festivali programı içinde gerçekleştirilen Türk Musikisinde Çağdaş Eğitim, Çağdaş İcra Sempozyumu’nda bir bildiri[5] ve Türk müziği nota isimlerinin sadeleştirilmesi ile La 440 diyapazonun uygulanması konularındaki araştırma çalışmalarını sunmuştur.[2]
Konserleri değiştir
Giray, Cüneyd Orhon (4 telli kemençe) ve Mutlu Torun (ut) ile birlikte kurduğu Çok Sesli Türk Müziği Üçlüsü ile Mutlu Torun'un ve kendisinin çok sesli bestelerini çeşitli konserlerde seslendirdi. 10. İstanbul Festivali'nde verdikleri konserin kayıtları Fransa ve İsviçre'de radyoda çalındı. Çok Sesli Türk Müziği Üçlüsü'nün konserleri CD'leştirildi (2020).[6]
Bestecinin Nihavend isimli eserinin yaylı sazlar orkestrası için düzenlemesi İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası tarafından 1998 yılında şef Erol Erdinç yönetiminde AKM konser salonunda seslendirildi. Ağıt ve Nihavend isimli besteleri yurtdışında Avusturya,[7] Azerbaycan, Amerika, Romanya, Almanya, Polonya'da çeşitli konserlerde seslendirildi.
Giray, Türk müziği konservatuvarının çalgı yapım bölümünde hobi olarak 9 keman, 2 viyola, 1 dört telli klasik kemençe yapmış, satın aldığı yapımı yarım kalmış bir viyolonseli de tamamlamıştır.[2][5] Kendi imal ettiği enstrümanlar ile çocukları Ayşegül Giray (keman), Selim Giray (keman) ve Necati Giray (Viyolonsel) triosu ile kendi bestelerini ABD'deki Pittsburgh State University'de verdikleri bir konserde seslendirerek bir ilki gerçekleştirdi.[4]
Diğer orkestra çalışmaları değiştir
Sanatçı, müzik hayatında senfonik müzik ve Türk müziği alanındaki çalışmalarının yanı sıra İstanbul Radyosu Salon Orkestrası, Fehmi Ege Tango Orkestrası, Necdet Koyutürk Dans Orkestrası ve Orhan Avşar Tango Orkestrası’nda viyolonsel ve piyano; İstanbul Radyosu Türk Müziği yayınlarında viyolonsel çaldı
2000'li yıllar değiştir
2005 yılında Missouri Southern State College Department of Music ve yine aynı üniversitenin Suzuki Akademisi'nde öğretim üyesi olarak viyolonsel dersleri verdi.
2017'de 60. sanat yılını kutlayan sanatçı,[8] Necati Giray MESAM ve Uluslararası Besteciler Birliği SACEM üyesidir.[5] Kızı Ayşegül Giray ile birlikte, kendi hayat hikâyesini kaleme aldığı bir otobiyografi üzerinde çalıştığını bildirmiştir ve bestecinin bütün eser notalarından oluşan bir derlemenin İTÜ Vakfı yayınlarından piyasaya çıkması beklenmektedir.[4]
Besteleri değiştir
|
|
Düzenlemeleri değiştir
|
|
Dış bağlantılar değiştir
- TRT MüzikProgramı, yayın tarihi ve saati: 27 Mayıs Cumartesi 2017, 11:00 7 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Necati Giray'a ait tüm eser ve düzenlemelerin elyazması kopyaları ve bant kayıtları İTÜ Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı Kütüphanesi'nde saklanmaktadır.
- Türk Viyolonsel Eserleri ve Bestecileri YouTube Kanalı 7 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça değiştir
- ^ "İTÜ Websitesi". 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2020.
- ^ a b c d e f g "Necati Giray". Türk Viyolonsel Eserleri ve Bestecileri Youtube Kanalı. 14 Mart 2021. 16 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2022.
- ^ İstanbul Tebliğ Özetleri Kitabı s. 67-69, belge 2
- ^ a b c "Necati Giray ile 'Müzik, Müziğimiz ve Bestecilik' Üzerine Söyleşi". Türkiye Wagner Topluluğu Youtube kanalı. 16 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c "Necati Giray'ın 55. Sanat Yılı Onur Konseri". Musikidergisi.net sitesi. 16 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2020.
- ^ Bardakçı, Murat. "Kemençenin senyörü artık CD'de". Hürriyet gazetesi 4 Haziran 2000. 9 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2020.
- ^ "Saz Eserleri". Cumhuriyet Gazetesi,. 27 Mart 1992. s. 13. 14 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2022.
- ^ Yeni Akit gazetesi arşivi, 15 Mayıs 1982, s. 8.