Musa Kazım Efendi
Musa Kazım Efendi (1858–1920), Osmanlı Devleti'nin son yıllarında 4 kez şeyhülislamlık görevini üstlenmiş din adamı. Kendisi Nakşibendi'ydi.[1][2] Ayrıca İttihat ve Terakki Cemiyeti üyesiydi.[2]
Musa Kazım Efendi | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1858 Tortum, Erzurum |
| Ölüm | 1920 İstanbul |
| Meslek | Müderris, Şeyhülislam |
Musa Kazım Efendi, 1858 yılında Erzurum'un Tortum ilçesi Pehlivanlı köyünde doğdu.[3] Balıkesir'de Selahaddin Ali Şuuri ve Lutfi Efendilerden, İstanbul'da da Kazasker Eşref ve Hoca Şakir Efendilerden ders aldı. Müderrisliği döneminde İstanbul Hukuk Mektebi'nde, Mektebi Sultani, Darül Fünun ve Darül Muallimin'de hocalık yaptı. 1907'de Bab-ı Fetha Tetkik-i Müellefat Başkatipliğine ve daha sonra da kurul üyeliğine getirildi. İttihat ve Terakki'nin bilim kuruluşunda yer aldı. II. Meşrutiyetin ilanından sonra (1908) İbrahim Hakkı Paşa, Mehmed Said Paşa, Said Halim Paşa ve Talat Paşa kabinelerinde dört kez şeyhülislam olarak görev aldı. I. Dünya Savaşı'ndan sonra, İttihat ve Terakkinin önde gelen öteki üyeleriyle birlikte tutuklanarak 15 yıl kürek cezasına çarptırıldı. Sürgüne gönderildiği Edirne'de 1920 yılında öldü.
Eserleri
değiştirMusa Kazım Efendi, Sırat-ı Müstakim ve İslâm gibi dergilerde yazdı. Başlıca eserleri arasında, Usul-ü Meşveret ve Hürriyet (1908) İslam'da Cihad (1917), Sure-i İhlas ve Alak Tefsirleri (1918), Külliyat-ı Şeyhülislam Musa Kazım (1920) sayılabilir. Musa Kazım Efendi, ayrıca Şeyh Bedreddin'in Varidat adlı eserini Türkçeye çevirmiştir.
Kaynakça
değiştir- ^ Türkiye'de Ünlü Masonlar 17 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Hür ve Kabul Edilmiş Masonlar Büyük Locası Derneği
- ^ a b İşte ünlü İslamcı masonlar - Hürriyet, Soner Yalçın, 17.02.2008.
- ^ Erzurum’un Kandilleri -Şeyhülislam Musa Kazım Efendi 16 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erzurum Gazetesi-21 ocak 2013 Tarihinde Erişilmiştir.
| Önce gelen: Çelebizade Hüseyin Hüsnü Efendi |
Osmanlı Şeyhülislamı 1910 - 1911 |
Sonra gelen: Abdurrahman Nesip Efendi |
| Önce gelen: Ürgüplü Mustafa Hayri Efendi |
Osmanlı Şeyhülislamı 1916 - 1918 |
Sonra gelen: Ömer Hulusi Efendi |