Mumya: Yılların Sayıldığı Gece

Mumya: Yılların Sayıldığı Gece, (orijinal adı: Al-Mumia ya da Elmomiya المومياء), 1969 tarihli Mısır yapımı film. Yönetmeni Shadi Abdel Salam'ın tek uzun metrajlı filmidir.[1] 43. Akademi Ödülleri'nde En İyi Yabancı Film dalında Mısır adayı olarak seçildi ancak yarışma listesine kabul edilmedi. Film, çeşitli kaynaklarda en iyi 100 Mısır filmi arasında üst sıralarda yer almaktadır.[2][3][4]

Mısır sinemasında Yusuf Şahin'in Al Ard (1968) ve Al Usfur (1972) ile Tevfik Saleh'in Al Makhdu'un (1973) adlı eserleri ile birlikte, neo-realizmin en iyi örneklerinden biri olarak gösterilmektedir.

Yapımcılığını Abdel Salam'ın teşvikiyle Roberto Rossellini'nin yaptığı film, Yukarı Mısır'daki Kurna'nın mezar soyguncuları arasında geçen bir hikâyeyi anlatmaktadır.[5]

Filmde çağdaş Mısır ile Antik Mısır arasındaki ilişki alegorik olarak ele alınmaktadır. Durgun manzara sahneleri ve ana karakterlerin katı tavırları, Eski Mısır'da bulunan heykel ve kabartmaları sembolize etmektedir. Ayrıca, Mısır sinemasında normalde kullanılan Mısır lehçesinin değil, klasik Arapçanın kullanılması anıtsallık izlenimini güçlendirir.[6]

Filmde, mezarların kontrolsüzce yağmalanması, açgözlülük gibi kabilenin onurunu ve geleneklerini baltalamaya yönelik ahlaki çöküşü gösteren hareketler işlenmektedir ve yerleşik düzeninin yerine gelen kaos anlatılmaktadır.

Shadi Abdel Salam görevinin Mısırlılara kendi tarihlerini hatırlatmak olduğunu söylemiştir: "Ülkemdeki insanların tarihimiz hakkında bilgisiz olduğunu düşünüyorum ve onların bu tarihin bir kısmını bilmelerini sağlamanın benim görevim olduğunu düşünüyorum. Sinemayı önemsiyorum. Onu tüketici bir sanat olarak değil, gelecek nesiller için tarihi bir belge olarak görüyorum."[7]

Kısa kurgu ve belgeseller yönetse de bu film Abdel Salam'ın tek uzun metrajlı filmi olmuştur.

Ana hikaye değiştir

Film, Mısır'ın Caisse de la Dette tarafından denetlendiği ve Osmanlı Hidivlerinin başarısız yönetimi altında olduğu 1881 yılında, İngiliz sömürge yönetiminin başlamasından önce geçer. Kurna köyü yakınlarındaki bir mezarda (modern Mısırbilimciler tarafından DB320 olarak bilinir) buldukları mumyaları parça parça çalan ve satan Yukarı Mısırlı bir klan Abd el-Rassuls'un gerçek hikâyesine dayanmaktadır.

Film, Wanis (Ahmed Marei) ve ağabeyinin (Ahmed Hegazy) babaları Selim'in cenazesini izlemeleriyle başlar. Kardeşler Horabat kabilesinin liderleri haline gelir ve amcaları onlara karanlık sırrı gösterir: Kabile, yaşadıkları dağın içindeki mezarlara gömülü antik firavunların hazineleriyle geçinmektedir. Kardeşler, amcalarının altın bir kolye almak için bir mumyanın kafasını kestiğini görünce şok olurlar. Hayatlarının bir yalan üzerine kurulduğunu düşünürler. Ağabeyi aileden şikayet edince öldürülüp cesedi Nil'e atılır. Bu nedenle sır, yalnızca vicdanıyla halkına olan sadakatini arasında sıkışan Wanis'in omuzlarında kalır.

Zengin arkeologlar olan şehir halkı (efendiler), Fransız Mısırbilimci Gaston Maspero ile yaptıkları toplantının ardından, alışılmışın dışında sıcak yaz aylarında, karaborsada bulunan ve açıklanamayan eserlerin kaynağını bulmaya gelir. Ticaret, aynı zamanda bir genelev işleten Murad (Mohamed Babih) aracılığıyla Ayoub (Şafiq Noureddin) tarafından yönetilmektedir.

Wanis, Ayouba kabilenin onunla bir daha ticaret yapmayacağını söyler. Murad daha sonra Wanise amcasının kardeşinin öldürülmesini ayarladığını da söyler; Murad, Ayouba Wanis'le ilişkisini düzeltmesi ve kalan hazineyi almasını önerir. Wanis reddeder ve efendinin liderliğini taşıyan vapura doğru yürür. Mezara arkeolog ve askerlerden oluşan bir ekip gönderilir ve tekneye yüklenen lahitlerin tamamı mezardan boşaltılır.

Oyuncular değiştir

  • Nadia Lütfi, Zeena rolünde
  • Ahmed Marei, Wannis rolünde
  • Ahmed Hegazi, Kardeş rolünde
  • Ahmed Anan, Badawi rolünde
  • Şefik Nour El Din, Ayoub rolünde
  • Gaby Karraz, Maspero rolünde
  • Muhammed Khairi, Kamal rolünde
  • Muhammed Nabih, Murad rolünde

Değerlendirmeler değiştir

Filme yönelik eleştiriler oldukça olumluydu; Mısırlı eleştirmenler filmi şimdiye kadar yapılmış en iyi Mısır filmlerinden biri olarak listeler.[8] Slant Magazine'den Aaron Cutler filmi "hem klasik bir film hem de klasik bir Arap filmi" olarak nitelendirdi.[9] Time Out London filmi övdü ve filmi "Yavaş ilerleyen ama sürükleyici ve oldukça güzel çekilmiş" olarak yorumladı.[10]

Film, kötü eleştiriler de aldı. The New York Times'tan Richard Eder filmi eleştirirken şöyle yazdı: "Filmin büyük bir kısmı şaşırtıcı bir ihtişamla yapıldı. Kamera nereye dokunursa yapışıyor ve bırakmıyor. (...) Oyunculuk ağır ve hiyeratik, iddialı bir mistisizmle bulanmış."[11]

Dış bağlantılar değiştir

Kaynakça değiştir

  1. ^ "The Night of Counting the Years". sffs.org. 30 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2011. 
  2. ^ Margaret Herrick Library, Academy of Motion Picture Arts and Sciences
  3. ^ "Top 100 Egyptian Films (CIFF)". IMDb (İngilizce). 31 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2021. 
  4. ^ سامح،, فتحي، (2018). Classic Egyptian Movies: 101 Must-see Films (İngilizce). American University in Cairo Press. ISBN 978-977-416-868-0. 
  5. ^ "The Greatest Clash in Egyptian Archaeology May be Fading, but Anger Lives on". 6 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2023. 
  6. ^ Arab Cinema, History and Cultural Identity by Viola Shafik; Page 51: The American University in Cairo Press, 1998
  7. ^ "Shadi Abdel Salam, AlexCinema". 17 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2023. 
  8. ^ Farid, Samir (15–21 Mart 2007). "The top 100". Al-Ahram Weekly. Boulaq: Al-Ahram (836). OCLC 179957756. 22 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2008. 
  9. ^ Cutler, Aaron. "Abu Dhabi Film Festival 2010: The Mummy (a.k.a. The Night of Counting the Years)". Slant Magazine.com. Aaron Cutler. 14 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2018. 
  10. ^ "The Night of Counting the Years, directed by Shadi Abdelsalam". Time Out.com. Time Out London. 14 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2018. 
  11. ^ Eder, Richard (23 Ekim 1975). "Egypt's 'Night of Counting Years' – The New York Times". The New York Times. 16 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2018.