Meçhul Dünya
Meçhul Dünya (Forbidden Planet) 1956 yılı Amerikan yapımı bir bilimkurgu filmidir. Bu tur filmlerin öncüsü olarak bilinir. Ayrıca konu kısmen de insan psikolojisi ile ilgilidir. Fred M. Wilcox tarafından yönetilen filmde dönemin ünlü oyuncuları vardır. Bir kült film olduğu için 1972 yılında yeniden gösterime girmiştir.
Forbidden Planet | |
Yönetmen | Fred M. Wilcox |
---|---|
Oyuncular | |
Dağıtıcı | Metro Goldwyn Mayer |
Cinsi | Sinema |
Renk | Renkli |
Yapım yılı | 1956, ABD |
Süre | 98 dakika |
Dil | İngilizce |
Bütçe | $1,968,000[1] |
Hasılat | $2,765,000[1] |
Eastmancolor ve CinemaScope'ta çekilen film, 1950'lerin en iyi bilimkurgu filmlerinden biri olarak kabul ediliyor[2] ve ɡünümüz bilimkurgu sinemasının öncüsü olarak görülmektedir.
Meçhul Dünya, bilimkurgu sinemasının birçok yönüne öncülük etti. İnsan yapımı, ışıktan hızlı bir yıldız gemisinde seyahat eden insanları tasvir eden ilk bilimkurgu filmiydi.[3] Ayrıca, Dünya'dan ve Güneş Sistemi'nden çok uzakta, başka bir yıldızın yörüngesinde dönen bir gezegende tamamen geçen ilk filmdi.[4][5] Robby the Robot karakteri, bacakları olan mekanik bir "teneke kutu"dan daha fazlası olan ilk film robotlarından biriydi; Robby belirgin bir kişiliğe sahipti ve filmde önemli bir yardımcı karakterdi.[6] Bilimkurgu dışında, film, Bebe ve Louis Barron'un nezaketiyle tamamen elektronik müzik notası kullanan ilk tür olarak çığır açıcıydı.
Meçhul Dünya'nın efekt ekibi, 29. Akademi Ödülleri'nde En İyi Görsel Efekt dalında Akademi Ödülü'ne aday gösterildi. Tony Magistrale, filmi erken dönem tekno-korku türünün en iyi örneklerinden biri olarak tanımlıyor.[7] 2013 yılında film, Kongre Kütüphanesi tarafından "kültürel, tarihsel veya estetik açıdan önemli" olarak ABD Ulusal Film Arşivi'nde saklanmak üzere seçildi.[8][9]
Konu
değiştir23. yüzyılda Dünya'dan Altair yıldızı çevresinde dolaşan gezegenlerden birine bir bilim ekibi gönderilmiştir. Bu ekipten haber alınamayınca, 20 yıl sonra aynı gezegene John J.Adams yönetiminde ikinci bir uzay aracı gönderilir. Bu araç ışıktan hızlı gitmektedir. Uzay aracı gezegene yaklaşınca yavaşlar ve gezegenle iletişim kurulur. İlk ekipten gezegende kalan Dr. Edward Morbius telsizle gelen ekibe gezegene inmemelerini, inmeleri halinde güvenliklerini sağlayamayacağı uyarısında bulunur. Ama Adams gezegene inmeye kararlıdır. Gezegende Morbius ile bir araya gelirler. Morbius önceki ekibin gezegende bilinmeyen bir güç tarafından öldürüldüğünü, sadece kendisinin ve kızı Altaira'nın yaşayabildiğini anlatır. Morbius ve kızı tek başlarına gezegende rahat bir yaşam kurmuşlardır. Çok yetenekli ve güçlü olan robotları Robby her istediklerini karşılayabilmektedir. Gezegende yıllar boyu araştırmalar yapıp bir de laboratuvar kurmuş olan Morbius gezegende 200.000 yıl önce çok ileri bir uygarlık olan Krell uygarlığının yaşadığını, fakat daha sonra bu uygarlığın bilinmeyen bir nedenle ortadan kalktığını belirtir. Bu uygarlık insan zekasını iki misline çıkaran bir araç ta geliştirmiştir.
Komutanın yardımcılarından Teğmen Farrel Morbius'un kızı ile flöt etmeye çalışmaktadır. Bu günlerde uzay aracına bilinmeyen bir güç bazı sabotajlar yapmaya başlar. Bu sabotajlar sonunda Farrel ve uzay gemisinin diğer iki personeli ölürler. Bunun sebebini araştıran Adams'ın yardıcılarından Teğmen Ostrow zeka geliştirme aracını dener. Aracın aşırı gücü karşısında yaşamını kaybeden Ostrow ölmeden önce öğrendiği gerçeği açıklar. Krell uygarlığı insan düşüncesi ile çalışan çok büyük bir güç üretmiş, ancak insan zekasında ki id unsurunu dikkate almamış ve o yüzden yok olmuştur. Böylelikle şu anda bu gücün gezegende sürekli olarak yaşayan Morbius ‘un zekasına bağlı olduğu da açığa çıkar.
O sırada hiçbir silahın zarar veremediği büyük bir güç Morbius laboratuvarına egemen olur ve Morbius ile konuklarını ele geçirir. Morbius sabotajlar yapan bu gücün kendi zekasının eseri olduğunu anlamıştır. Kendini bu güce kurban verince, güç te kendiliğinden kaybolur. Ancak gezegenin de bir gün içinde patlayacağı anlaşılır. Ekip Morbius’un kızını da alarak gezegenden ayrılır.
Oyuncular
değiştir- Walter Pidgeon - Dr. Edward Morbius
- Anne Francis - Altaira "Alta" Morbius
- Leslie Nielsen - Komutan John J. Adams
- Warren Stevens - Teğmen "Doc" Ostrow
- Jack Kelly - Teğmen Jerry Farman
- Richard Anderson - Şef Quinn
- Earl Holliman - Aşçı
- George Wallace - Bosun
- Robert Dix - Mürettebat Grey
- Jimmy Thompson - Mürettebat Youngerford
- James Drury - Mürettebat Strong
- Harry Harvey Jr. - Mürettebat Randall
- Roger McGee - Mürettebat Lindstrom
- Peter Miller - Mürettebat Moran
- Morgan Jones - Mürettebat Nichols
- Richard Grant - Mürettebat Silvers
- Robby the Robot - Robby The Robot
- Frankie Darro - Robby the Robot (adı geçmiyor)
- Marvin Miller - Robby the Robot'un sesi (adı geçmiyor)
- Les Tremayne - Anlatıcı (adı geçmiyor)
- James Best - Mürettebat (adı geçmiyor)
- William Boyett - Mürettebat[10]
Kaynakça
değiştir- ^ a b "The Eddie Mannix Ledger". Margaret Herrick Library, Center for Motion Picture Study, Los Angeles. Retrieved: January 16, 2015.
- ^ Booker 2010, p. 126.
- ^ "Imagining Faster-Than-Light Travel". 28 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2024.
- ^ Ring 2011, p. 22.
- ^ Sydney Finkelstein. Superbosses. Portfolio/Penguin. 2016. Chapter 4 12 Kasım 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- ^ "Robby, the Robot" 29 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. The Robot Hall of Fame (Carnegie Mellon University). Retrieved: January 16, 2015.
- ^ Tony Magistrale, Abject Terrors: Surveying the Modern and Postmodern Horror Film, 2005 p. 82 11 Ekim 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Library of Congress announces 2013 National Film Registry selection" 18 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. The Washington Post, December 18, 2013. Retrieved: January 16, 2015.
- ^ "Complete National Film Registry Listing". Library of Congress. 21 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020.
- ^ Laura Wagner (2011). Anne Francis: The Life and Career. McFarland. ss. 135-6. ISBN 978-0-7864-8600-7. 16 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2024.
Dış bağlantılar
değiştir- Forbidden Planet National Film Registry'de Ian Olney'nin yazısı
- Meçhul Dünya; Amerikan Film Enstitüsü kataloğu
- IMDb'de Meçhul Dünya
- TCM Movie Database'de Meçhul Dünya
- AllMovie'de Meçhul Dünya
- Discogs'ta Meçhul Dünya (yayımlanmalar listesi)
- "Forbidden Planet" at Internet Archives
- Rotten Tomatoes'ta Meçhul Dünya
- DVD Journal review
- NPR: The Barrons: Forgotten Pioneers of Electronic Music
- "Strange Voices: Subjectivity and Gender in Forbidden Planet's Soundscape of Tomorrow" in Journal of the Society for American Music
- Cinematographic analysis of Forbidden Planet
- "Geological Time Termination in a SciFi Biosphere: An Alternative View of The Forbidden Planet" 9 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Forbidden Planet by David Rose and his Orchestra – MGM Records 7" single release of Rose's original (unused) theme music for the film