Türkiye'de maliye eğitimi

Maliye bölümü, kökü Ankara Mülkiye'ye dayanan 1981 sonrası yükseköğretimin yeniden yapılanmasıyla diğer iktisadi fakültelerde de açılan ve ilgi alanı kamu kesimi ekonomisi olan bölüm.

Cumhuriyet döneminde İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi ile İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Türkiye'de Maliye bölümlerinin doğmasına katkı sunmuştur.

Maliye lisans eğitimi dünya genelinde Türkiye'de ve birkaç Uzakdoğu ülkesinde verilmektedir. Batı ülkelerinde "Maliye" adı altında lisans programı yoktur. Batılı ülkelerde mali konularda daha çok "Kamu Ekonomisi" adı altında yüksek lisans ve doktora eğitimi verilmektedir.

Maliye bilimi

Maliye bilimi, bir tarafı iktisata bir tarafı da hukuka uzanan disiplinlerarası bir bilim dalıdır. Maliye biliminin ilgi alanı, iktisat biliminin ilgi alanının özel bir bölümü olduğundan iktisat temelinde yükselen bir bilim dalıdır. Maliye, devlet ile toplum arasındaki mali olayları ve ilişkileri inceleyen bilim dalıdır.

Maliye teriminin İngilizcedeki karşılığı "Public Finance", Fransızcadaki karşılığı "Finance Publique"dir. Başta devlet olmak üzere tüm kamu kurumlarının kamusal ihtiyaçlarını karşılamak üzere, kamusal mal üretmek amacıyla yaptıkları harcamaları ve bu harcamaları yapabilmek için gerekli gelirleri, ayrıca gelir ve gider arasındaki dengeyi inceleyen bilim dalıdır.

Türkiye'de alt bilim dalları şu şekilde oluşturulmuştur.

• Maliye Teorisi: Mikro Kamu Ekonomisi
• Mali İktisat: Makro Kamu Ekonomisi
• Mali Hukuk: Kamu Ekonomisinin Hukuki Boyutu
• Bütçe ve Mali Planlama: Kamu Ekonomisi Pratiği
• Maliye Tarihi: Kamu Ekonomisinin Tarihi Boyutu
• Mali Yönetim: Kamu Ekonomisinin İdari ve İşlevsel Boyutu

Bölümün amacı

Maliye bölümleri, öncelikle devletin mali personel ve uzman ihtiyaçlarını karşılama amacıyla kurulmuştur. Bölümün amacı öğrencileri yurt içi ekonomisine ve dünya ekonomilerine dair işleyiş kuralları konusunda eğitmek, kamu sektörünün ihtiyaçları doğrultusunda yetiştirmektir. Bunun yanında özel sektörde etkinlik gösteren finansal kuruluşların ihtiyaçlarını da karşılamaktadır.

Öğrenciler maliyenin temel dersleri yanında iktisat ve işletme alanında teorik ve pratik dersler yanında hukuk, siyaset bilimi gibi dersler alırlar. İstatistik ve matematik gibi dersler de destekleyici dersler olarak yer alır.

Bölüm mezunları Hazine ve Maliye, Ticaret, İçişleri başta olmak üzere birçok bakanlıkta, bunlara bağlı Vergi Denetim Kurulu vb. kurumlarda, Cumhurbaşkanlığına bağlı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, Türkiye Varlık Fonu gibi kurumlarda, yanı sıra birçok mali müşavirlik, danışma, muhasebe, denetim firmaları başta olmak üzere özel sektör kurumlarında çalışmaktadırlar.

Lisans eğitimi veren üniversiteler

Örgün eğitim veren üniversiteler;

• Ankara Üniversitesi
• Hacettepe Üniversitesi
• Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
• Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
• Marmara Üniversitesi
• İstanbul Üniversitesi
• Dokuz Eylül Üniversitesi
• Anadolu Üniversitesi
• Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
• Çukurova Üniversitesi
• Bursa Uludağ Üniversitesi
• Akdeniz Üniversitesi
• Erciyes Üniversitesi
• Mersin Üniversitesi
• Sakarya Üniversitesi
• Pamukkale Üniversitesi
• Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
• Trakya Üniversitesi
• Harran Üniversitesi
• Balıkesir Üniversitesi
• Manisa Celal Bayar Üniversitesi
• Süleyman Demirel Üniversitesi
• Karadeniz Teknik Üniversitesi
• Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
• Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
• Afyon Kocatepe Üniversitesi
• Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
• Uşak Üniversitesi
• Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi
• Kütahya Dumlupınar Üniversitesi
• Hitit Üniversitesi
• Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi
• İnönü Üniversitesi
• Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
• İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
• Kırıkkale Üniversitesi
• Aksaray Üniversitesi
• Gümüşhane Üniversitesi
• Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi
• Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi
• Avrasya Üniversitesi
• Atılım Üniversitesi
• Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi
• Siirt Üniversitesi
• Hatay Mustafa Kemal Ünivesitesi
• Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi
• Yozgat Bozok Üniversitesi
• Fırat Üniversitesi
• Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi
• Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi
• Selçuk Üniversitesi (Akşehir İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi)
• İzmir Demokrasi Üniversitesi
• Necmettin Erbakan Üniversitesi
• İstanbul Medeniyet Üniversitesi
• Kırklareli Üniversitesi
• Gaziantep Üniversitesi

Uzaktan öğretim veya açıköğretim veren üniversiteler;

• Sakarya Üniversitesi
• İstanbul Üniversitesi
• Anadolu Üniversitesi

Lisansüstü eğitim veren üniversiteler

* Ankara Üniversitesi (yüksek lisans + doktora)

• Hacettepe Üniversitesi (yüksek lisans + doktora)
• Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi (yüksek lisans + doktora)
• Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi (yüksek lisans + doktora)
• Marmara Üniversitesi (yüksek lisans + doktora)
• İstanbul Üniversitesi (yüksek lisans + doktora)
• Dokuz Eylül Üniversitesi (yüksek lisans + doktora)
• Anadolu Üniversitesi (yüksek lisans + doktora)
• Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (yüksek lisans + doktora)
• Çukurova Üniversitesi (yüksek lisans + doktora)
• Akdeniz Üniversitesi (yüksek lisans + doktora)
• Bursa Uludağ Üniversitesi (yüksek lisans + doktora)
• Pamukkale Üniversitesi (yüksek lisans + doktora)
• Manisa Celal Bayar Üniversitesi (yüksek lisans + doktora)
• Karadeniz Teknik Üniversitesi (yüksek lisans + doktora)
• Aydın Adnan Menderes Üniversitesi (yüksek lisans + doktora)
• Süleyman Demirel Üniversitesi (yüksek lisans + doktora)
• Kütahya Dumlupınar Üniversitesi (yüksek lisans + doktora)
• Afyon Kocatepe Üniversitesi (yüksek lisans + doktora)
• Harran Üniversitesi (yüksek lisans + doktora)
• İzmir Katip Çelebi Üniversitesi (yüksek lisans + doktora)
• Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (yüksek lisans + doktora)
• Mersin Üniversitesi (yüksek lisans + doktora)
• Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi (yüksek lisans + doktora)
• Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi (yüksek lisans + doktora) (Sakarya Üniversitesi ile ortak doktora programı)
• Sakarya Üniversitesi (yüksek lisans + doktora) (Bülent Ecevit Üniversitesi ile ortak doktora programı)
• Uşak Üniversitesi (yüksek lisans + doktora) (Afyon Kocatepe Üniversitesi ile ortak doktora programı)
• Sivas Cumhuriyet Üniversitesi (yüksek lisans)
• Trakya Üniversitesi (yüksek lisans)
• Balıkesir Üniversitesi (yüksek lisans)
• Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi (yüksek lisans)
• Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi (yüksek lisans)
• Erciyes Üniversitesi (yüksek lisans)
• Kırıkkale Üniversitesi (yüksek lisans)
• Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi (yüksek lisans)
• Aksaray Üniversitesi (yüksek lisans)
• Gümüşhane Üniversitesi (yüksek lisans)
• Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi (yüksek lisans)
• Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi (yüksek lisans)
• Siirt Üniversitesi (yüksek lisans)
• Atılım Üniversitesi (yüksek lisans)
• İzmir Demokrasi Üniversitesi (yüksek lisans)
• Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi (yüksek lisans)
• İnönü Üniversitesi (yüksek lisans)
• Hitit Üniversitesi (yüksek lisans)

Maliye Sempozyumu

1985 yılından beri, her yıl Mayıs ayında Türkiye'deki tüm Maliye bölümlerinin katıldığı sempozyum düzenlenmektedir. 1985 yılında Anadolu Üniversitesi öncülüğünde başlamıştır. 1996 yılında ve koronavirüs pandemisi nedeniyle 2020 yılında düzenlenememiştir.

Üniversite	Düzenlediği Yıllar
Anadolu Üniversitesi	(1985), (1986), (1999)
İstanbul Üniversitesi	(1987), (1994), (1997), (2012), (2019)
Dokuz Eylül Üniversitesi	(1988), (1995), (1997)
Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi	(1989), (2010)
Hacettepe Üniversitesi	(1990), (2008)
Marmara Üniversitesi	(1991), (1998), (2003)
Bursa Uludağ Üniversitesi	(1992), (2004), (2017)
Çukurova Üniversitesi	(1993)
Akdeniz Üniversitesi	(2000)
Manisa Celal Bayar Üniversitesi	(2001)
Ankara Üniversitesi	(2002)
Pamukkale Üniversitesi	(2005)
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi	(2006), (2018)
Süleyman Demirel Üniversitesi	(2007)
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi	(2009)
Harran Üniversitesi	(2011)
İstanbul Üniversitesi	(2012)
Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi	(2013)
Sakarya Üniversitesi	(2014)
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi	(2015)
Mersin Üniversitesi	(2016)
Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi	(2021)

Temel dersleri

Altyapı oluşturma dersleri

• Mikro İktisat
• İdare Hukuku
• Borçlar Hukuku
• Anayasa Hukuku
• Temel Hukuk
• Medeni Hukuk
• Sosyoloji
• Makro İktisat
• Ekonometri
• Uluslararası İktisat
• İktisadi Düşünceler Tarihi
• Türkiye Ekonomisi

İktisadi dersler

Mikro

• Kamu Ekonomisi
  • Maliye Bilimine Giriş
  • Kamu Maliyesi veya Maliye Teorisi
  • Vergi Teorisi
    • Mali Teşvik Sistemleri
  • Yerel Yönetimler Maliyesi
  • Altyapı Ekonomisi
  • Eğitim Ekonomisi
  • Sağlık Ekonomisi
  • Parafiskal Yükümlülükler
  • Uluslararası Maliye

Makro

• Maliye Politikası
• Devlet Borçları
• Hazine İşlemleri

Hukuki dersler

• Mali Hukuk
  • Vergi Hukuku
  • Vergi Yargılama Hukuku
  • Vergi Ceza Hukuku
  • Vergi İcra Hukuku
  • Harcama Hukuku
  • Türk Vergi Sistemi
  • Uluslararası Maliye Hukuku

Bütçe dersleri

• Kamu Bütçesi veya Bütçe Teorisi
• Kamu Politikası
• Harcama Politikası
• Sosyal Politika
• Vergi Politikası
• Kamu Borçlanması
• Kamu Mali Yönetimi
• Devlet Muhasebesi Teorisi

Diğer alan dersleri

• Maliye Tarihi
• Mali Sosyoloji
• Mali Psikoloji

Pratiğe yönelik dersler

• Vergi Denetimi
• Vergi İdaresi
• Vergi Uygulamaları
• Devlet Muhasebesi

İç bağlantılar

• Maliye

Dış bağlantılar

• T.C. Maliye Bakanlığı 10 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• T.C. Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü 10 Kasım 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• T.C. Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü 3 Kasım 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Anadolu Üniversitesi İİBF - Maliye Bölümü
• Anadolu Üniversitesi İKTİSAT FAKÜLTESİ - Maliye Bölümü