MT-TL1
MT-TL1 ya da mitokondriyal olarak kodlanmış tRNA lösin 1, insan mitokondri genomundan lösin (UUA/G) için kodlanan bir tRNA (taşıyıcı RNA) genidir.
Yapısı değiştir
MT-TL1 geni mitokondri DNA'sının 3230-3304 nükleotitleri arasında kalan bazlar tarafından kodlanır.[1] Bu genin kodladığı tRNA molekülünün yapısı üç firkete halkasından (saç tokası) meydana gelmiş bir üç yapraklı yoncaya benzer.[2]
İşlevi değiştir
Mitokondri genomunun transkripsiyonunun son aşamasında MTERF’ün (mitochondrial transcription termination factor) 13 bazlık terminasyon zincirine bağlanması gerekmektedir ve bu zincir MT-TL1 geninin 3237 ve 3249 nükleotidleri arasında bulunmaktadır.[2] Ayrıca bazı çalışmalarda MTERF1’in mtDNA’nın 3232 ve 3253. nükleotidleri arasında kalan dizisine yani tRNA-Leu terminasyon zincirinin de olduğu bölgeye bağlandığı gösterilmiştir.[2][3]
Klinik önemi değiştir
mtDNA’nın etkili bir tamir mekanizması olmadığı için MT-TL1 patojenik nokta mutasyonlarına oldukça açıktır ve bu durum bazı klinik vakalara sebebiyet vermektedir.[4]
Mitokondriyal miyopati, ensefalopati, laktik asidoz ve inme benzeri epizotlar (MELAS) değiştir
Mitokondriyal miyopati, ensefalopati, laktik asidoz ve inme benzeri epizotlar (MELAS), başta sinir sistemi ve beyin olmak üzere vücudun birçok bölümünü etkilediği bilinen nadir bir mitokondriyal bozukluktur. MT-TL1 geninde meydana gelen patojenik mutasyonlardan en sık görüleni m.3243A>G değişimi, MELAS hastalarında en çok rastalanılan mutasyondur.[5] Bu mutasyon aynı zamanda sağırlıkla birlikte görülen diabetes mellitus gibi mitokondri hastalıklarıyla da ilişkilendirilmektedir.[6]
Kompleks I eksikliği değiştir
MT-TL1 mutasyonları, mitokondriyal solunum zincirinin kompleks I eksikliğine yol açarak başta sinir sistemi, kalp ve hareket için kullanılan kaslar olmak üzere vücudun birçok organ ve sistemini etkileyen çok çeşitli semptomlara neden olabilir.[7] Bu belirtiler ve semptomlar doğumdan yetişkinliğe kadar herhangi bir zamanda ortaya çıkabilir. Kompleks I eksikliği olan bir hastanın MT-TL1 geninde m.3302A>G değişimi olduğu daha önceki çalışmalarda belirtilmiştir.[8]
MT-TL1 geninde raporlanmış olan m.3271 T>C, m.3291 T>C, m.3303 C>T, m.3256 C>T ve m.3260 A>G nadir nokta varyantları da bazı klinik tablolarla ilişkilendirilmektedir.[5]
Kaynakça değiştir
- ^ "Entry - *590050 - TRANSFER RNA, MITOCHONDRIAL, LEUCINE, 1; MTTL1 - OMIM". www.omim.org. 18 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2023.
- ^ a b c Bulduk, Bengisu Kevser (2018). "Mitokondriyal Sitopati Öntanılı Hastalarda MT-TL1 Gen Mutasyonlarının İncelenmesi". www.semanticscholar.org (İngilizce). 14 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2023.
- ^ Yakubovskaya, Elena; Mejia, Edison; Byrnes, James; Hambardjieva, Elena; Garcia-Diaz, Miguel (11 Haziran 2010). "Helix Unwinding and Base Flipping Enable Human MTERF1 to Terminate Mitochondrial Transcription". Cell (İngilizce). 141 (6): 982-993. doi:10.1016/j.cell.2010.05.018. ISSN 0092-8674. PMC 2887341 $2. PMID 20550934.
- ^ Lawless, Conor; Greaves, Laura; Reeve, Amy K.; Turnbull, Doug M.; Vincent, Amy E. (Mayıs 2020). "The rise and rise of mitochondrial DNA mutations". Open Biology (İngilizce). 10 (5): 200061. doi:10.1098/rsob.200061. ISSN 2046-2441. PMC 7276526 $2. PMID 32428418. 11 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2023.
- ^ a b Bulduk, Bengisu Kevser; Kiliç, Hasan Basri; Bekircan-Kurt, Can Ebru; Haliloğlu, Göknur; Erdem Özdamar, Sevim; Topaloğlu, Haluk; Kocaefe, Y. Çetin (Mart 2020). "A Novel Amplification-Refractory Mutation System-PCR Strategy to Screen MT-TL1 Pathogenic Variants in Patient Repositories". Genetic Testing and Molecular Biomarkers. 24 (3): 165-170. doi:10.1089/gtmb.2019.0079. ISSN 1945-0257. PMID 32167396. 11 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2023.
- ^ Mazzaccara, Cristina; Iafusco, Dario; Liguori, Rosario; Ferrigno, Maddalena; Galderisi, Alfonso; Vitale, Domenico; Simonelli, Francesca; Landolfo, Paolo; Prisco, Francesco; Masullo, Mariorosario; Sacchetti, Lucia (19 Nisan 2012). Aalto-Setala, Katriina (Ed.). "Mitochondrial Diabetes in Children: Seek and You Will Find It". PLoS ONE (İngilizce). 7 (4): e34956. doi:10.1371/journal.pone.0034956. ISSN 1932-6203. PMC 3334935 $2. PMID 22536343.
- ^ "Mitochondrial complex I deficiency: MedlinePlus Genetics". medlineplus.gov (İngilizce). 19 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2023.
- ^ van den Bosch, B. J. C.; de Coo, I. F. M.; Hendrickx, A. T. M.; Busch, H. F. M.; de Jong, G.; Scholte, H. R.; Smeets, H. J. M. (Ekim 2004). "Increased risk for cardiorespiratory failure associated with the A3302G mutation in the mitochondrial DNA encoded tRNALeu(UUR) gene". Neuromuscular disorders: NMD. 14 (10): 683-688. doi:10.1016/j.nmd.2004.06.004. ISSN 0960-8966. PMID 15351426. 11 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2023.
[[Kategori:Genetik]]