Jiang Qing
Jiang Qing (19 Mart 1914 - 14 Mayıs 1991), Çinli siyasetçi.
Jiang Qing | |
|---|---|
 Jiang Qing (Ekim 1976) | |
| Doğum | Li Shumeng 19 Mart 1914 Şantung, Çin Cumhuriyeti |
| Ölüm | 14 Mayıs 1991 (77 yaşında) Pekin, Çin |
| Vatandaşlık | Çin Cumhuriyeti (1914–1949) Çin (1949–1991) |
| Siyasi parti | Çin Komünist Partisi |
| Evlilik | Tang Na (1936–1937) Mao Zedong (1938–1976) |
| Çocuk(lar) | Li Na (d. 1940) |
| İmza | |
 | |
Hayatı değiştir
Li Shumeng, 19 Mart 1914 yılında dünyaya geldi. 1929 yılında bir tiyatro topluluğuna girdi. 1933 yılında komünistlerin kurduğu bir örgüt içindeki çalışmalarından dolayı tutuklanarak hapsedildi. Serbest bırakıldıktan sonra Şanghay'a gitti ve Dien Dong adlı sol eğilimli bir film şirketinin çektiği filmlerde küçük roller aldı. 1937 yılında Japonlar Şanghay'a saldırınca milliyetçi hükûmetin savaş dönemindeki başkenti Zhongqing'e kaçtı. Bir süre hükûmet denetimindeki Merkezi Sinema Stüdyosu'nda çekilen filmlerde oynadıktan sonra milliyetçilerden ayrılarak Yan'an'daki komünist güçlere katıldı. Mao Zedong ile ilk kez tiyatro öğretmenliği yaptığı Lu Xun Sanat Akademisi'nde Mao'nun verdiği bir konferans sırasında karşılaştı. 1938 yılında Yan'an'da Mao Zedong ile evlendi. Bu evlilik birçok parti üyesince eleştirildi. Mao'nun boşandığı karısının o sırada Moskova'da bir hastanede yatıyor olması eleştirilerin başlıca kaynağıydı. Parti yöneticileri 30 yıl süreyle siyasetten uzak durması koşuluyla Jiang Qing'in Mao Zedong ile evlenmesine razı oldu. 1949 yılında Çin'in kurulmasından sonra yabancı konukları ağırlamanın ve çeşitli kültürel çalışmalara katılmanın dışında ön planda görünmedi. 1963 yılında Pekin Opera ve Balesi'nde geleneksel Çin sanat biçimleriyle işçilerin yaşamına ilişkin temaları işlemeyi amaçlayan bir hareketi destekleyerek siyasal alanda daha etkin olmaya başladı. Çin kültür yaşamının önde gelen kişilerini hedef alan bir saldırıya dönüşen bu hareket Kültür Devrimi'nin başlamasıyla doruğuna ulaştı. 1966 yılında kitle toplantılarındaki ateşli konuşmaları ve radikal gençlik kitlelerinin oluşturduğu Kızıl Muhafızlar ile kurduğu bağlar sayesinde büyük bir güce kavuştu. Mao'nun çok güvendiği insanlardan biri olarak Kültür Devrimi'ni yöneten komitenin başkan yardımcısı ve Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi üyesi oldu. 1960'lı yılların sonlarında Kültür Devrimi'nin gerilemeye başlamasıyla birlikte etkisi azaldı. 1974 yılında Mao'nun Çin'i istikrarlı bir çizgiye oturtma politikasının sözcüsü olarak yeniden ön plana çıktı.
Mahkumiyeti ve ölümü değiştir
5 Eylül 1976'da, kocası Mao'nun kötüleşen sağlığı, yılın başlarındaki önceki ikisinden çok daha ciddi bir kalp krizi geçirdiğinde kritik hale geldi. Mao'nun ölümü, 9 Eylül 1976'da gece yarısından hemen sonra saat 00:10'da meydana geldi.
Jiang, Mao'nun ölümünü izleyen günlerde çok az üzüntü belirtisi gösterdi. Bu geçiş döneminde Komünist Parti'nin merkez organlarını kimin kontrol ettiği belirsizdi. Hua Guofeng, Mao'nun atanmış halefi olarak, Komünist Partinin Başkan Vekili ve Başbakan olarak itibari güce sahipti. Ancak Hua çok etkili değildi. Siyasi hırsları, Merkez Komitesi içinde kötü bir üne kavuştu.
6 Ekim 1976 sabahı Jiang, Mao'nun Zhongnanhai'deki eski konutuna geldi ve yakın yardımcılarını ve Mao'nun eski özel yardımcılarını bir "Mao'nun Çalışmasını İnceleyin" oturumunda bir araya getirdi. Fotoğrafçısı Du Xiuxian'a göre Jiang, Merkez Komite içindeki kişilerin kendisine karşı komplo kurduğunu bildiğini belirtti. Seanstan sonra Jiang, elma toplamak için birkaç yardımcıyı Jingshan Parkına götürdü. Akşam Jiang, Zhang Chunqiao, Wang Hongwen ve Yao Wenyuan acımasızca dövüldüler, tutuklandılar ve aç bırakıldıkları, işkence gördükleri ve sorguya çekildikleri Zhongnanhai'nin alt katında tutuldular. Tutuklamayı gerçekleştiren Zhang Yaoci'ye göre Jiang, tutuklandığında fazla bir şey söylemedi. Seyirciler ve polis tarafından bir dizi darbe altında götürülürken hizmetlilerinden birinin ona tükürdüğü bildirildi.[1]
Ekim 1976 yılında Jiang Qing ve diğer üç radikal yöneticiyi Dörtlü Çete olarak adlandıran ve gitgide sertleşen bir duvar afişleri kampanyası başlatıldı. Kısa süre sonra da Jiang Qing ve Dörtlü Çete'nin diğer üyeleri tutuklandı. 1977 yılında Komünist Parti'den çıkarıldı. 1980–1981 yıllarında Dörtlü Çete'nin bir üyesi olarak yargılandığı mahkemede Kültür Devrimi sırasında Çin'i saran yaygın iç huzursuzluğun yaratıcısı olmakla suçlandı ama devrime ihanet ettiğini itiraf etmeyi reddederek mahkemeyi ve ülkenin yöneticilerini suçladı.
Jiang, kendisine yöneltilen suçlamaların ciddiyetine rağmen pişmanlık duymuyor gibi göründü. Çin basınının kötü tavrını göstermek için vurguladığı bir şey olan suçunu itiraf etmedi. Mao'nun kisvesine bürünerek, yalnızca onun onayladığı şeyi yaptığını söyleyerek kendini savunmayı planladığına dair haberler çıktı. Duruşma devam ederken Jiang, kendisine atanan avukatları görevden aldı ve bunun yerine kendisini temsil etmeye karar verdi. "Özel Mahkeme"deki halka açık duruşmaları sırasında, Dörtlü Çete'nin kendi adına tartışan tek üyesiydi. Savunmanın iddiası, onun her zaman Mao'nun emirlerine uyduğuydu. Jiang, yaptığı tek şeyin Başkan Mao'yu savunmak olduğunu ileri sürdü. Jiang, bu duruşmada ünlü alıntıyı yaptı: "Ben Başkan Mao'nun köpeğiydim. Benden kimi ısırmamı isterse onu ısırdım." (Çince: 我是主席的一条狗，主席要我咬谁就咬谁。)[2]
1981 yılında iki yıllık bir ertelemeyle ölüm cezasına çarptırıldı. 1983 yılında ölüm cezası ömür boyu hapse çevrildi. Bu süre zarfında Mao'un Pekin'deki mumyalanmış cesedini ziyaret etmek için birkaç talepte bulundu ancak talebi geri çevrildi. Hapishane yıllarında gırtlak kanserine yakalandı ancak ameliyat olmayı reddetti. 1991 yılında yaşadığı sağlık sorunları sebebiyle serbest bırakıldı.
Jiang, hastanede Lǐ Rùnqīng (李润青) adını kullandı. 14 Mayıs 1991 yılında hastanesinin banyosunda kendini asarak intihar etti.[3][4] İntiharı, Kültür Devrimi'nin 25. yıldönümünden iki gün önce meydana geldi.
Cenazesinin memleketi Shandong'a gömülmesini diledi, ancak mezarına gelecekte olası bir vandalizm göz önüne alındığında, devlet, kalıntılarının Pekin'deki daha güvenli bir ortak mezarlığa taşınmasına karar verdi. Jiang, Pekin'in batı tepelerindeki Futian Mezarlığı'na gömüldü. Mezarı, ünlü olarak bilindiği adı değil, okul adının yazılı olduğu uzun beyaz bir taşla işaretlenmiştir: "Merhum Annenin Mezarı, Li Yunhe, 1914–1991" (先母李云鹤 之墓, 一九) 一四年至一九九一年).[24]
Kaynakça değiştir
- ^ "Communist Party History: Memoirs of Jiang Qing on 6 October 1976". Cpc.people.com.cn. 26 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2012.
- ^ Hutchings, Graham (2001). Modern China. Cambridge: MA: Harvard University Press. ISBN 0-674-01240-2.
- ^ Stefan R. Landsberger (2008). Madame Mao: Sharing Power with the Chairman.
- ^ Kristof, Nicholas D. (5 Haziran 1991). "New York Times". 8 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2012.
Dış Bağlantılar değiştir
- IMDb'de Jiang Qing