Boyama tekstil malzemesi olan gevşek lif, iplik ve kumaşa renk verme işlemi veya boya ile giysiyi biçimlendirmedir.

Hindistan, Goa'da bir markette pigment satışı.
Çağdaş Hindistan'da el ile yapılan pamuk boyaması.

Boya tipleri değiştir

Binlerce yıldır boyama insanların giysilerini süsleme, veya kumaşların diğer kullanımı için kullanılıyor ve birincil kaynak olarak tabii boyalar hayvan ve bitkilerden çıkartılıyordu. Son 150 yıl içinde insan renk yelpazesini genişletmek ve boyaların yıkanmaya ve genel kullanıma karşı daha dayanıklı olması için yapay boyaları üretti. Farklı lif tipleri için farklı boya sınıfları kullanıldı ve kumaş ve giysi üretmek için farklı tekstil üretim aşamaları kullanıldı.

Akrilik lifler ana boyalar ile, naylon ve protein lifler ise yün ve ipekliler gibi asit boyasıyla, poliester ipliği dağılma boyayla boyanır. Pamuk ise tekne boyası içeren bir seri boya ile boyanır.

Tarih değiştir

Boyama ile ilgili ilk kanıt Hindistan'da Mohenjo-daro (MÖ 3. milenyum) bölgesinde yapılan arkeolojik kazılarda bitki boyası ile boyanmış bir pamuk parçasının keşfedilmesinden gelir.[1] Bu olayda kullanılan boya rubia adlı bitkiden elde edilen boyadır ve çivit boyası gibi diğer boyalar diğer bölgelere ticaret yoluyla tanıtılmıştır.[1] Büyük İskender ile ilişki (boyamayı askeri kamuflajda başarıyla kullanmıştır) bundan başka boyamanın Hindistan'dan yayılmasına yararı dokunmuştur.[1]

Boyama türleri değiştir

 
Boyama, Fas

Yaygın şekilde kullanılan boyama türlerinden birisi paket boyama yöntemidir. Bu sistemde ham iplik, delikli bir silindir üzerine sarılır ve bir yuvarlak boyama makinesi içine dikey dingil üzerinde yerleştirilir. Boya çözümü, dahildeki paketin dışından iç kısma ve içeriden dışarıya basınç altında birbiri ardı sıra zorlanır. Bilgisayarlar, gittikçe artan boyama işleminde büyük bir hız ve doğrulukta renkleri formüle etmek ve uyuşturmak amacıyla kullanılır.

Kaynakça değiştir

  1. ^ a b c Bhardwaj, H.C. & Jain, K.K., "Indian Dyes and Industry During 18th-19th Century", Indian Journal of History of Science 17 (11): 70-81, New Delhi: Indian National Science Academy.

Dış bağlantılar değiştir