So cool

Sevgili So cool,

tübitak sayfasının tartışma bölümüne bakarsan sevinirim. Yaptığım değişiklikleri şahsi olarak alma lütfen. Sadece ansiklopedimiz daha kaliteli hale gelsin diye. Yeni bir madde açmışşın. Taşıdım onu gerekli yere. Ama en başta yazım hatalarının düzeltilmesi gerekiyor.

İyi çalışmalar--Zeynep 05:42, 1 Aralık 2005 (UTC)

imza

merhaba so cool. Ana sayfada tartismada gordum. Imza atmak icin baya bir ugrasmissin. :) Aslinda onun kolay yolu var. yazini yazdiktan sonra sonunu ~~~ eklersen otomatik imza olur. ~~~~ eklersen imza+tarih olur. --Dbl2010 06:42, 1 Aralık 2005 (UTC)

Turkce karakterler

Eger Turkce klayyeniz yoksa yazilari turkcelestirmek icin http://www.hlst.sabanciuniv.edu/TL/ sayfasini kullanabilirsiniz. Ben denedim bayagi ise yariyor. Selamlar Prosure 07:01, 1 Aralık 2005 (UTC)

Omur olayi

Cevap icin tesekkurler. Aslinda o sorular soru degildi. Bana sacma gelen bir kac fikirdi sadece. Yaptiginiz aciklama kendi icinde tutarli tabi ama aciklarken bu suna bagli, bu buna bagli diye giderek en sonuna vardiginizda baglayacak bir sey kalmayinca doga ustu guce baglamak bence aslinda aciklayamamaktir. Maalesef insanoglu cogunlukta bu kolay yolu secip, vicdanin rahatlatmistir. Olaya koyulan bilimsel faktorlerin fazlaligi bir sey degistirmez. 10 bilinmeyenli 5 denklem cozulemez. Yeni denklemler bulmaniz belki biraz daha goze hos gelebilir. 4 tana daha denklem bulup gelin. 9 denklemle geldiginizde yine cozulemez cunku hala 1 bilinmeyen fazladir ve cozmek icin bir denklem daha ihtiyac vardir. fakat insanoglu denklem bulacagina o bilinmeyenin yerine bir kavram koyarak bilinmeyenlerin sayisini 9 a indirir ve denklem sistemini cozdum diye sevinir. Eger o inanilan 10. deger aslinda yanlissa tum cozum yanlis olacaktir. Dogruysa problem yok.

Tum bunlari bir yana birakalim. Ortalam bir insan omrunun uzunlugunu tamamen onceden yazilmis yazgi ve kaderle bilir. Oyle yailmis der. Ve bu profil cogunluktur. Fakat bu kisi de sigaranin omru kisalttigina inanir vs. Zannetmiyorum onun sizin acikladiginiz bir mantikla dusunupte sigara ile ilgili bir sonuca vardigini. --Ateist 19:46, 3 Mayıs 2006 (UTC)

Sagolun. Ilk paragrafiniza katiliyorum ve beni anlamis olmaniza sevindim. Ikinci paragrafa da katiliyorum aslinda, sadece bir not duseyim: Ortalama bir insana kader-irade olayinin kendi icinde tutarli oldugunu anlatmak icin size yazmadigim analojilerden faydalanmak gerekiyor. Ama, sizin de bildiginiz gibi, ne benim aciklamalarim ne de analojiler Tanri'nin varligi/yoklugu konusuna yani 10. denklemin (ki "varsayim" da denebilir) dogruluguna/yanlisligina deginmiyor. Degindikleri tek sey su: Eger 10. denklem dogru (kabul edilir) ise bu sorunun cozum kumesi bos kume olamaz. Tanri'nin varligi/yoklugu ayri, apayri bir konu... So cool 03:10, 4 Mayıs 2006 (UTC)

---

Bence kendi icinde celisik bir sorudur kesinlikle. Ve duz mantiga gore tutarli olmasi imkansizdir. Ama bu durumdada biri cikar derki senin benim bilmedigim bir ust mantik var. Bu mantiga gore hem kendisinin kaldiramayacagi tasida yaratir hemde onu kaldiri ama o tas hala kaldirilamzadir gibi bir sey diyebilir. O zaman diyecek birsey kalmaz. Yine olay bir bilinmeyenin bir ust varsayilan bilgi ile bilinir kabul edilmesi ile aciklanmis olacaktir.

• Haklisiniz. Sizin acikladiginiz sey Descartes'in "omnipotence" tanimina (i.e. Tanri aklimiza gelen veya gelmeyen her seyi ama her seyi yapabilir, bu sey 2+2=5 gibi bizce mantiksiz bir "sey" dahi olsa...) uyuyor. Bir de katolik felsefeci Thomas Aquinas'in tanimi var. O'nunku biraz daha dar: "Tanri mantiken mumkun olan her seyi yapabilir" diyor. Yani 2+2=5'i degil ama G. Amerika'yi sular altinda birakma, oluyu diriltme veya Ay'i ikiye bolme gibi dogaustu bir guc tarafindan yapilmasi mantik ve matematik kurallarina aykiri olmayan "sey"leri yapabilir diyor. Bu durumda omnipotence'in tanimi da daralmis ve "mantikla celismeyen her seyi yapabilme" formuna donusmus oluyor. Bu arada her ne kadar Aquinas'in tanimi daha populer olsa da (2+2=5'i bilemem ama) 2+2=11 mod 3'te mumkun. ;) So cool 00:45, 5 Mayıs 2006 (UTC)

Dusunulecek ilginc bir soru da benden. Felsefeden biraz daha yere inelim istedim. Basitce istatistik biliyorsunuzdur sanirim. Sizce hristiyan bir toplumda dogan bir insanin dini buyuk ihtimalle hristiyan olur mu? Bu soruyu belki kesin cevaplayamayiz ama istatistige basvurabiliriz. Baktiginizda mesela amerika genel de hristiyan. Ya da avrupa. O zaman cevap soyle olur: Hristiyan toplumda doganlar genelde hristiyanligi benimsiyor. Islami toplumda doganlar islami. Buraya kadar hemfikir oldugumuzu zannediyorum. Dunyanin neresine bakarsaniz ayni resmi gorebilirsiniz. Ve diyelimki islam dinin dedigi gibi insanlar dunyada bir sinavda. diger dinler gecersiz. En son ve dogru din bu. Digerleri hata yapiyor. Tamam bu soylemin kesin dogru oldunu bildigimiz varsayalim. Ben o zaman sunu soruyorum. Sizce hristiyan topluma dogan bireye haksizlik olmuyor mu? Musluman olmayan 2/3 oraninda insan var desek kabaca, bu topluma dogan bireyin dogru yolu bulmasi daha zor degilmi? Akli var fikir var okusun dogrusunu ogrensin denir. Islami toplumdaki kisi elini kolunu sallayarak nerdeyse ugrasmadan dogru yolu bulmus olur. Okumasi bile gerekli degil. Toplum zaten inanacak kadar ogretiyor yasamin icerisinde. Bu durumda islami toplumda doganin dogruya gitmesi ile hristiyan toplumdakini dogruya gitmesi arasinda zorluk farki yokmudur? Eger var diyorsaniz, hristiyan topluma dogmus bireyin ne sucu var? Yada afrikadaki toteme tapan kabilye dogmus olana, ya da hindistandaki hinduya ya da budiste. Bu adamlar bu toplumlarin oldugu yerlerde dunyaya gelmesi ile isleri niye zora sokuluyor? Bu durumda bu sinava herkes adil basliyor mu? --Ateist 06:58, 4 Mayıs 2006 (UTC)

---

Uzerinde dusundugumuz sorularin bu kadar da cakismasini beklemezdim acikcasi :) Konuya donecek olursak, sinav kesinlikle esit baslamiyor, hatta esit bitmiyor da. Ama degerlendirmenin adil yapilmadigi da iddia edilemez. Zira Tanri adil (just) ise, terazisi butun parametrelere gore karar verecektir (Burdan sonrasinda soruya muhatap olarak Islam baz alinmistir). Ornek olmasi bakimindan belirtelim, her ne kadar konu alimler arasinda tartismali da olsa, Afrika'daki totemlerle veya Hindu ogretisiyle buyutulmus ve Islam'i iyi ogrenememis insanin cehenneme gitmeyecegine dair gorusler hakim bildigim kadariyla. Yalniz Amerika'daki internet erisimi olan gayri-muslimlerin durumu biraz tartismali. En azindan onlarin Afrika'dakilerle bir olmadigi kesin. Direk cennete veya cehenneme giderler diyemiyorum bu "Tanricilik" oynamak olur. Bildigim Islam ogretisine gore Tanri yani Allah'in mutlak adil oldugu ve kimseye en ufak bir haksizlik yapmayacagi. Bu baglamda TR'de bir insanla Amerika'dakinin de bir olmadigi soylenebilir. Hatta TR'de musluman bir ailede/ortamda yetismis Islam'i on yargilardan uzak bir sekilde ogrenmis bir kisi ile ateist veya agnostik bir ailede/ortamda yetisip Turan Dursun ve Ilhan Arsel'den baska kimseden Islam'i dinleyememis bir kisi de bir olamaz.

Kuran'daki kafir ve musriklerle ilgili (onlara cehennem atesini vadeden) ayetler (mesela 2:24, 3:131) mutlak manadadir yani mutlak kafir ve mutlak musrikleri ilgilendirir. "Ehl-i fetret" (karanlik donemlerdeki insanlar) gibi ozel durumlara uygulanabilirlikleri ve birebir degerlendirmelerdeki diger faktorlerin sonuca etkileri tartismalidir.

Diger yandan sorunuzda belirttiginiz Islami toplumlarda yasayanlarin dogru yolu ("sirat-i mustakim") bulma bir tarafa gercekte musluman olup olmadiklari bile kesin degildir. Yani musluman olduklarini soyleyenlerin (ki bu ben de olsam farketmez) gercekte musluman olduklarindan emin olamayiz. Zira iman kalptedir (biyolojik kalpten bahsetmedigim malum) dilde degil. Hatta gercekten musluman olanlarin da olmeden once imanlarina suphe kondurup dunyadan imansiz ayrilmalari soz konusudur ve istatistiki analiz yapilmaya kalkilsa bile bunca belirsizlik nedeniyle saglikli rakamlar elde edilemeyecektir. Ancak ben de sahsen musluman ya da acik goruslu bir toplumda yasayan insanlarin islami secmelerinin daha kolay oldugunu dusunuyorum.

Vakit buldukca bu konuda beyin firtinasina devam edebiliriz. Bu yazi, konusu geregi biraz islami icerikli, 10. ve 11. denklemlerin (i.e. 10) Tanri var 11) Tanri adil) dogrulugu gibi varsayimlara dayali (dogmatik) ve sikici oldu ise ozur dilerim. Siradaki soru "Tanri ya da Allah nicin masum cocuklarin zalimce oldurulmesine izin veriyor?" olsun mu? Yoksa varsayimlarla yola cikarak bosa mi kurek cekiyoruz? So cool 00:45, 5 Mayıs 2006 (UTC)

Finaller var malum. Pek gelemez oldum. Sordugunuz son soru ile ilgili olarak, tam olmasada bir gercek ornegim var. Olayi dramatize etmek derdinde dedigilim ama gercek hayattan bir ornek oldugundan soylemek uygun geldi. Zalimlik kismini saymazsak, Uzaktan bir arkadasimin kardesi cocukken kalp yetmezliginden oldu. Tabiki arkadasim zaman gectikce sizin sordugunuz soru gibi kendisine sormus. Niye cocuk yasta oldu diye. Bu nasil sinavdir? Ve inanmayi birakti. Acikcasi sordugunuz soruya mantikli ya da mantik ustu mantikli bir aciklama bulamiyorum. Onlarin dunyadaki gorevleri niye oyle anlamak mumkun degil.

Onceki ornege geri donersek, toteme tapanlar cehennemden yirtacak deniyor ise su mantiksiz gelmiyor mu. Sen bir sinav ortami hazirlayacaksin.(dunya) Sinav kitapciklarini eksik dagitacaksin.(dinin ulasmadigi mekanlar) Ve sinav kitapcigindan haberi olmayanlari gecti sayacaksin.(ornek toteme tapanlar) Sanki totamcilerin yaraticisi baska biriymis gibi onlar niye muhaf? Ya onlara da ulastirirsin ya da onlari yaratmazsin hic. Dogru degil mi. Sormazlar mi o zaman? Sinav sorularini getiren sensin, sinava girecekeleri getiren sensin, niye eksik getirdin? Ya da niye sinav harici adam var? --Ateist 06:10, 16 Mayıs 2006 (UTC)

Bizim de finaller bu hafta, o nedenle kisa tutmam gerekiyor kusura bakmayin: Oncelikle, "mal ve mulk"un asil sahibi olan birine, O'na ait birisi olaraktan "nicin bunlari da sinava sokmuyorsun?" sorma yetkisini kendimde bulmuyorum CUNKU her sey O'nun tapulu mali. Isterse sokar istemezse sokmaz, kendi bilecegi is... Quarklar - atomlar- molekuller - hucreler - ogranizmalar - populasyonlar - ekosistemler - gezegenler - sistemler ve galaksileriyle evrenin yaraticisi ve hakimi olan zat isterse melek yaratir ve sabah aksam kendine ibadet ettirir, isterse insan yaratir sinava tabi tutar, isterse bizim hic gormedigimiz seyler yaratir onlari farkli bir maratona tabi tutar. Siz arabanizi nasil istediginiz gibi kullaniyorsaniz, ben bilgisayarimi nasil istedigim gibi kullaniyorsam O da yarattigi seyleri (irade verdigi insan da dahil) oyle kullanir. Isterse Matrix'teki gibi noronlarindaki elektrik enerjilerinin toplandigi bir platform yaratip orada besleyip buyutur yarattiklarini. Yani biz O'na hesap sorma yetkisine sahip degiliz, ("denklemler"e gore) O bize hesap soracak.

Siz denklemleri sorguladiginiz icin bu tur sorulari sormanizi anliyorum fakat bunlarin bir kismina cevap olarak diyebilecegim tek sey belki de "O oyle istedigi icin" olabilir. Sonucta kendi istegiyle 99 isim almissa ve siz bana nicin 100 degil diye sorarsaniz ben de "ben bilmem, Rabbi'm bilir" edasiyla, (100 olsa bu sefer de nicin 99 olacagini soracaginizi da bildigim icin) "Kendisi oyle istemis veya uygun gormus" derim ancak.

Tanri'nin adil olmasindan benim anladigim da yarattigi her seyi "robot gibi" ayni seye maruz birakmasi ve hepsini (ayni) sinava tabi tutmasi degil. Sinav yaptigi zaman adil degerlendirecek elbette ama her "sey"i sinava sokacak hali de yok...

Ote yandan, yukaridaki yazimda bir duzeltme yapmam gerkiyor: "Ornek olmasi bakimindan belirtelim, her ne kadar konu alimler arasinda tartismali da olsa, Afrika'daki totemlerle veya Hindu ogretisiyle buyutulmus ve Islam'i iyi ogrenememis insanin [musluman olmamalari sebebiyle] cehenneme gitmeyecegine dair gorusler hakim bildigim kadariyla." demisim. Parantez icindeki kismi az once ekledim, aksi takdirde onlarin cehennemden kayitsiz sartsiz kurtulmus olmalari anlasiliyor ki bu mutlak adaletle bagdasmaz. Islam'in en temel kaynaginda der ki: "Kim zerre miktarı hayır yaparsa, onu görür. Kim de zerre miktarı şer işlerse onu görür" (Kur'an, 99/7-8). Yani o insanlar da sinavda. Ama herkesin sinavi ayni degil, zaten bu adil degerlendirme icin gerekli de degil ("Her seye gucu yeten"in farkli kitapcik dagittigi insanlari adil bir sekilde degerlendiremeyecegi iddia edilemez, nokta). Ha ayni olsaydi (ortalama 60 ila 70 senelik) hayat cok monoton ve sikici olmaz miydi? Olurdu bence... Din mesajini almis birisi icin ilk soru olan kelime-i sahadet (manasal olarak, arapca sozleriyle degil) o insanlarin kitapciklarinda -durumuna gore- hic yer almayabilir. "E.D.A.B." (Afrika'nin ucra koselerindekilerin sinavdan muaf olma konusundaki yanlis anlasilma icin ozur dilerim, benim hatam... Bu sefer de benzer hatalar yapmis olma ihtimalime binaen affiniza siginiyor, yukaridaki paragrafin sonuna "en dogrusunu Allah bilir: E.D.A.B." yaziyor ve saygilarimi sunuyorum. Sinavlarinizda basarilar...) -- So cool 13:25, 20 Mayıs 2006 (UTC)

kefal

teşekkür ederim, beğendiğine sevindim. yalnız fikir orjinal sayılmaz, ingilizce vikipedide benzer birşey görmüştüm sonra aklıma bu türlü yapmak geldi.. :) Tembelejderha 20:15, 6 Mayıs 2006 (UTC)