Vikipedi

Kullanıcı:Ego retribuam/deneme tahtası 3

< Kullanıcı:Ego retribuam
Güney Afrika'daki Dünya Miraslarının konumu. Mavi noktalar Hominid Fosil Alanlarını göstermektedir.

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Dünya Mirasları, 1972 yılında kabul edilen UNESCO Dünya Mirası Sözleşmesi'nde tanımlandığı üzere, kültürel veya doğal miras bakımından önem arz eden yerlerdir.[1] Kültürel miras; anıtlar (mimari eserler, heykel ve resim alanındaki şaheserler, kitabeler vs.), yapı toplulukları ve sitleri (arkeolojik sitler de dâhil) kapsar. Doğal miras; doğal özellikler içeren fiziki veya biyolojik oluşumlar, jeolojik veya fizyografik oluşumlar (tehlike altındaki bitki veya hayvan türlerinin habitatı da dâhil) ve bilim, korunma veya doğal güzellik açısından istisnai evrensel değeri olan doğal sitler ya da kesinlikle belirlenmiş doğal alanlar olarak tanımlanır.[2] Güney Afrika, sözleşmeyi 10 Temmuz 1997'de kabul etmiştir.[3] Güney Afrika'da 10 tane Dünya Miras Alanı vardır. 2 tane alan da Geçici Listede bulunmaktadır.[3]

Güney Afrika'da eklenen ilk üç alan, listeye 1999'da dâhil edilirken en son listeye eklenen Barberton Makhonjwa Dağları, 2018'de kaydedilmiştir. Kültürel Miras olarak 5 alan, Doğal Miras olarak 4 alan; Maloti-Drakensberg Parkı ise bunlardan her ikisi olmasıyla Karma Miras olarak listeye dâhil edilmiştir. Bu alan, Lesotho ile Güney Afrika Cumhuriyeti arasında paylaşıldığından ulusötesi niteliktedir.[3] Güney Afrika, 1999-2005, 2009-2013 ve 2019-2023 yılları arasında üç kez Dünya Miras Komitesi'nde üye olarak bulunmuştur.[3]

Dünya Miras Alanları

değiştir

UNESCO, bir alanın Dünya Mirası Listesi'ne dâhil edilebilmesi için belirtilen 10 seçim kriterinden en az bir tanesini yerine getirmesini şart koşmuştur. 1-6. Kriterleri taşıyan alanlar Kültürel Miras, 7-10. Kriterleri taşıyan alanlar Doğal Miras olarak değerlendirilmiştir. Hem doğal hem de kültürel özellik taşıyanlar, Karma Miras kabul edilmiştir.[4]

  * Ulusötesi alan
World Heritage Sites
Alan Resim Konum (eyalet) Listeye kaydedilme yılı UNESCO bilgisi Tanım
Güney Afrika'daki Hominid Fosil Alanları   Kuzeybatı, Limpopo, Gauteng 1999 915bis; 3, 6 (kültürel) Bu alan, insan evrimi hakkında çok önemli bilgiler sağlayan, 3.5 milyon yıl öncesine tarihlenen Australopithecus africanus ve 4.5 milyon yıl öncesine tarihlenen Paranthropus kalıntılarının keşfedildiği mağaralar ve diğer yerleri içermektedir. Topluca İnsanlığın Beşiği olarak adlandırılan Sterkfontein (yandaki resimde Mrs. Ples olarak bilinen A. africanus kafatası), Swartkrans ve Kromdraai'deki alanlar 1999'da listeye eklenmiştir. Makapan Vadisi ve Taung Çocuğu'nun bulunduğu Taung ise 2005'te dâhil edilmiştir.[5]
Robben Adası   Batı Kap 1999 916; 3, 4 (kültürel) Cape Town kıyısı açıklarında küçük bir ada olan Robben Adası, 17. ve 20. yüzyıllarda farklı amaçlar için kullanılmış; hastane, hapishane, askerî üs olarak iş görmüştür. 19. yüzyılda cüzzam kolonisi olarak, Apartheid döneminde, özellikle 1960'lardan sonra siyasi mahkûmlar için maksimum güvenlikli hapishane olarak kullanılmıştır. Daha sonra ülkenin başkanı olacak, Apartheid karşıtı aktivist Nelson Mandela, 18 yıl boyunca burada mahkûm olmuştur. Bugün bu ada, insan ruhunun ve demokrasinin baskı ve ırkçılığa karşı kazandığı zaferi simgelemektedir.[6]
İSimangaliso Millî Parkı   KwaZulu-Natal 1999 914; 7, 9, 10 (doğal) Tropikal ve subtropikal Afrika'nın kesişim noktasında yer alan bu park; sulak alanlar, kum tepeleri, plajlar, göller (resimdeki St. Lucia Gölü) ve mercan resifleri gibi çeşitli habitat türlerinden oluşan bir yelpazeye sahiptir. Bölge; üreme dönemindeki su kuşlarının büyük kolonileri, plajlarda yuva yapan deniz kaplumbağaları ve denizlerde yaşayan balinalar ve yunuslarla zengin bir biyoçeşitliliğe sahiptir.[7]
Maloti-Drakensberg Parkı*   KwaZulu-Natal 2000 985; 1, 3, 7, 10 (karma) Alan, 2000 yılında bağımsız olarak listelenen uKhahlamba-Drakensberg Parkı (resimdeki) ve 2013'te eklenen Lesotho'daki Sehlabathebe Millî Parkı'nı kapsamaktadır.

The site comprises the uKhahlamba-Drakensberg Park (pictured), originally listed independently in 2000, and the Sehlabathebe National Park in Lesotho, that was added in 2013. The area is known for its scenic beauty with basalt rock formations, river gorges, and grasslands. It is rich in biodiversity, in particular in numerous plant and bird species. The San people, who lived in the area for more than four millennia, created rock art depicting humans and animals. There are around 690 sites with rock art in the park.[8]

Mapungubwe Millî Parkı   Limpopo 2003 1099bis; 2, 3, 4, 5 (kültürel) The Kingdom of Mapungubwe was the first large kingdom in southern Africa, existing roughly between 900 and 1300. It was located in an open savanna at the confluence of the Limpopo and Shashe rivers. They traded with India and China and produced gold and ivory. The kingdom collapsed because of the climate change, as droughts rendered the area unsuitable for agriculture. Remains of palaces and settlements have been preserved. A minor boundary modification took place in 2014.[9]
Ümit Burnu'ndaki Koruma Alanları   Batı Kap, Doğu Kap 2004 1007bis; 9, 10 (doğal) The site comprises a series of national parks and protected areas that are home to the plants of one of the six floral kingdoms of the world. The area is remarkably rich in biodiversity: although it covers less than 0.5% of Africa, it is home to 20% of plant species of the continent. The fynbos vegetation of fine-leaved shrubland is adapted to the Mediterranean climate of the region and to occasional fires. Many plants rely on pollination and seed dispersal by insects, birds, and mammals. Several plant species are of conservation concern. A significant modification to the site boundaries took place in 2015.[10]
Vredefort Kubbesi   Kuzeybatı, Özgür Devlet 2005 1162; 8 (doğal) The Vredefort Dome (satellite image pictured) is the impact structure, or astrobleme, created by a meteorite that hit the Earth around 2 billion years ago, releasing massive amounts of energy and causing devastating global effects. It is the oldest and, with a radius of 190 km (120 mi), the largest impact crater so far discovered on Earth. Although the structure has been deeply eroded, it is important in geological studies of meteorite impact sites. Geological strata covering 3.2 billion years are exposed.[11]
Richtersveld Kültürel ve Botanik Bölgesi   Kuzey Kap 2007 1265; 4, 5 (kültürel) The cultural landscape of Richtersveld has been shaped over the period of at least two millennia by the semi-nomadic Nama people who still maintain a lifestyle that was in the past much more widespread in southern Africa. The Nama practice transhumance pastoralism, with moving their herds seasonally. They live in portable demountable mat-roofed houses, haru om (examples pictured). They have extensive knowledge of the medicinal plants that they collect.[12]
ǀXam ve ǂKhomani Toprakları   Kuzey Kap 2017 1545; 5, 6 (kültürel) The cultural landscape of the Kgalagadi Transfrontier Park has been inhabited since the Stone Age by hunter-gatherer groups and is today associated with the formerly nomadic ǂKhomani people and related San groups. They have developed a lifestyle that allows them to cope in the harsh environment of the Kalahari Desert. They have developed specific ethnobotanical knowledge and today they are actively protecting their cultural traditions.[13]
Barberton Makhonjwa Dağları   Mpumalanga 2018 1575; 8 (doğal) The mountains (satellite image pictured) contain some of the oldest geological structures on Earth. A sequence of volcanic and sedimentary rocks, beginning 3.6 billion years ago and spanning 340 million years, provide insight into the time when the first primitive unicellular life developed on Earth. The rocks document lava flows, meteorite bombardment, anoxic oceans, and the early atmosphere of the planet.[14]

Geçici Liste

değiştir

Dünya Mirası Listesi'ne dâhil edilen alanlara ek olarak, üye devletler aday gösterebilecekleri yerlerin Geçici Listesini de tutabilirler. Dünya Mirası Listesi'ne adaylıklar yalnızca sitenin daha önce Geçici Listede yer almış olması durumunda kabul edilir.[15] Güney Afrika için Geçici Listede iki alan bulunmaktadır.[3]

Tentative sites
Alan Resim Konum (eyalet) Listeye kaydedildiği yıl UNESCO kriterleri Tanım
Modern İnsanların Ortaya Çıkışı: Güney Afrika'daki Buz Devri yerleşim alanları   Doğu Kap, KwaZulu-Natal, Batı Kap 2015 2, 3, 4, 5, 6 (kültürel) Based on genetic and fossil evidence, anatomically modern humans developed from archaic predecessors in Africa around 200,000 years ago. This nomination comprises caves and rock shelters at different points occupied by Stone Age societies. The findings, including remains of small hearths, tools, and early art, provide insight into the life of these people. The sites are: Blombos (pictured), Border Cave, Diepkloof Rock Shelter, Klasies River Caves, Pinnacle Point, and Sibudu Cave.[16]
İnsan Hakları, Kurtuluş Mücadelesi ve Uzlaşma: Nelson Mandela Anıt Alanları   Gauteng, Doğu Kap, KwaZulu-Natal, Batı Kap 2015 2, 3, 4, 6 (kültürel) This nomination comprises 13 sites associated with the human rights activists against the Apartheid regime of South Africa in a process that eventually led to the establishment of a multi-racial democracy in 1994. Among the most notable activists were Albert Luthuli, Desmond Tutu, and Nelson Mandela, all of which were the recipients of the Nobel Peace Prizes. The picture depicts the Palace of Justice in Pretoria, the site of the Rivonia Trial, where Mandela delivered the I Am Prepared to Die speech in 1964.[17]

Ayrıca bakınız

değiştir

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "The World Heritage Convention" (İngilizce). UNESCO World Heritage Centre. 27 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2019. 
  2. ^ "Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme". www.unesco.org.tr. UNESCO Türkiye Millî Komisyonu. Erişim tarihi: 2024-07-04. 
  3. ^ a b c d e "South Africa" (İngilizce). UNESCO World Heritage Centre. 24 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2022. 
  4. ^ "UNESCO Dünya Mirası". www.unesco.org.tr. UNESCO Türkiye Millî Komisyonu. Erişim tarihi: 2024-07-04. 
  5. ^ "Fossil Hominid Sites of South Africa" (İngilizce). UNESCO World Heritage Centre. 1 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2023. 
  6. ^ "Robben Island" (İngilizce). UNESCO World Heritage Centre. 4 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2011. 
  7. ^ "iSimangaliso Wetland Park" (İngilizce). UNESCO World Heritage Centre. 2 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2011. 
  8. ^ "Maloti-Drakensberg Park". UNESCO World Heritage Centre. 3 September 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 March 2023. 
  9. ^ "Mapungubwe Cultural Landscape". UNESCO World Heritage Centre. 21 December 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 June 2011. 
  10. ^ "Cape Floral Region Protected Areas". UNESCO World Heritage Centre. 6 October 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 June 2011. 
  11. ^ "Vredefort Dome". UNESCO World Heritage Centre. 1 August 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 June 2011. 
  12. ^ "Richtersveld Cultural and Botanical Landscape". UNESCO World Heritage Centre. 22 March 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 June 2011. 
  13. ^ "ǂKhomani Cultural Landscape". UNESCO World Heritage Centre. 11 July 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 June 2023. 
  14. ^ "Barberton Makhonjwa Mountains". UNESCO World Heritage Centre. 2 July 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 July 2018. 
  15. ^ "Tentative Lists". UNESCO World Heritage Centre. 24 September 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 October 2010. 
  16. ^ "The Emergence of Modern Humans: The Pleistocene occupation sites of South Africa". UNESCO World Heritage Centre. 29 November 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 August 2023. 
  17. ^ "Human Rights, Liberation Struggle and Reconciliation: Nelson Mandela Legacy Sites". UNESCO World Heritage Centre. 26 December 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 August 2023. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kullanıcı:Ego_retribuam/deneme_tahtası_3&oldid=33468561" sayfasından alınmıştır