Kozağaç, Maçka
Kozağaç, Trabzon ilinin Maçka ilçesine bağlı bir mahalledir.
| Kozağaç | |
|---|---|
 | |
 | |
  Kozağaç Kozağaç'ın Türkiye'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Trabzon |
| İlçe | Maçka |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 530 m |
| Nüfus (2022)[1] | |
| • Toplam | 185 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0462 |
| İl plaka kodu | 61 |
| Posta kodu | 61750 |
Tarihçe değiştir
Yerleşimin eski ismi "Aşağı Hortokop"'dur.[3] Geçmişte Hortokop adıyla günümüz Kozağaç, Ortaköy ve Yukarıköy yerleşimlerini içine alan büyük bir köy olarak görülmektedir.
1486 yılı tahririnde Hortokop köyünde tamamı Hristiyan 173 hane ve 11 bive (dul kadın) ve 8 mücerred (yetişkin bekar erek), 1515 yılı tahririnde Hristiyan 203 hane, 11 bive ve 16 mücerred, 1554 yılı kaydında Hristiyan 300 hane ve 30 mücerred ile 9 Müslüman hane ve 1 mücerred, 1583 yılı kaydında yerleşimde 236 Hristiyan hane ile 21 Müslüman hane ve 1 mücerred, 1683 yılı avarız defterinde 13 Hristiyan ve 24 Müslüman olmak üzere toplam 37 avarız hanesi bulunmaktadır.[4]
1835 tarihli Maçka Kazası Müslüman nüfus defterinde Hortokop adıyla görülen yerleşimde 11 Müslüman hanede 52 erkek kaydedilmiştir.[5] 1842-45 tarihli nüfus defterine göre Hortokop köyünde 11 hanede 52 Müslüman erkek ve 80 hanede 221 Hristiyan erkek yaşamaktadır. 1876/1877 salnamesinde Hortokop yerleşiminde 89 hane bulunurken, 80 Müslüman ve 367 Hristiyan erkek kaydedilmiştir.[4] 1908 yılında Hortokop-ı zir (Aşağı Hortokop) adıyla yer alan köyde 40 Müslüman hanesi görülürken, daha fazla Hristiyan nüfus bulunmaktadır. 1912 yılında yerleşimde 46 hane bulunmakta olup 100 erkek 106 kadın olmak üzere 206 kişi yaşamaktadır.[6] Aynı tarihte Hristiyanların köyde bulunan Aya Yani Kilisesinin yeniden inşa edilmesi talebi bulunmakta olup yapılan Osmanlı araştırmasında köydeki Hristiyan nüfus 30 hane ve 136 kişiden oluşmaktadır. Söz konusu kilisenin yapımına Osmanlı Hükûmetince izin verilmekle birlikte söz konusu kilise günümüze ulaşamamıştır.[7]
Türkiye Cumhuriyetinin kurulmasından sonra Hortokopzir[8] ve Aşağı Hortokop adıyla Maçka kazasına bağlı görülen yerleşimin adı 1959 yılında, "yabancı kökten geldiği ve iltibasa yol açtığı" gerekçesiyle 7267 sayılı kanunla Kozağaç olarak değiştirilmiş ve 1960 yılı nüfus sayımından itibaren yeni adıyla kayıtlarda yer almaya başlamıştır.[9]
Coğrafya değiştir
Trabzon il merkezine 32 km, Maçka ilçesine ise 5 km uzaklıktadır.[2]
Nüfus değiştir
| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | ||
|---|---|---|
| 2022 | 185[1] | |
| 2021 | 200[1] | |
| 2020 | 202[1] | |
| 2019 | 199[1] | |
| 2018 | 200[1] | |
| 2017 | 147[1] | |
| 2016 | 132[1] | |
| 2015 | 136[1] | |
| 2014 | 133[1] | |
| 2013 | 126[1] | |
| 2012 | 117[2] | |
| 2011 | 123[2] | |
| 2000 | 147[2] | |
| 1990 | 294[2] | |
| 1985 | 266[2] | |
Kaynakça değiştir
- ^ a b c d e f g h i j k "Trabzon Maçka Kozağaç Mahallesi Nüfusu". 13 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2023.
- ^ a b c d e f g "Kozağaç Köyü". YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2023.
- ^ "Köylerimiz: 1 Mart 1968 durumu". acikerisim.tbmm.gov.tr. 1968. s. 375. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2023.
- ^ a b Bostan, M. Hanefi (2008). "XV. ve XIX. Yüzyıllarda Maçka Kazasında Nüfus Hareketleri ve Nüfusun Etnik Yapısı". Uluslararası Giresun ve Doğu Karadeniz Sosyal Bilimler Sempozyumu Bildiriler I. www.academia.edu. ss. 193-217. 30 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2023.
- ^ Kartal, Kazım (2019). "1100 Numaralı Müslüman Nüfus Defterine Göre Trabzon Vilayeti Maçka Kazasının Demografik Yapısı" (PDF). iksadyayinevi.com. ss. 119-121. 7 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Eylül 2023.
- ^ İpek, Nedim (2021). "Osmanlı'da Toplumsal Kimliğin Korunması: Maçka Örneği" (PDF). History Studies. 13 (5). historystudies.net. s. 1576. 2 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Eylül 2023.
- ^ Ayar, Talip (2017). "Osmanlı'nın Son Dönemi Maçka'da Kiliselerin Tamiri ve Yeniden İnşâsı" (PDF). Journal of History Studies. 9 (1). historystudies.net/. ss. 11,12. 26 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Eylül 2023.
- ^ Başbakanlık İstatistik Genel Direktörlüğü (1937). "1935 Genel Nüfus Sayımı: Köyler Nüfusu" (PDF). mku.edu.tr. 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1963). "1960 Genel Nüfus Sayımı: İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.