Kerç Camii (Juma-Jami, Cuma Caii, Kerich-Cami), Kırım, Kerç'de 1850 yılında yapılmış olan, mimari bir anıt kabul edilen camidir.

Kerç Camii
2018 yılından bir görünüm
Harita
Genel bilgiler
TürCami
KonumKerç, Kırım
Koordinatlar45°21′09″K 36°26′47″D / 45.35250°K 36.44639°D / 45.35250; 36.44639
Başlama1839
Tamamlanma1850
Yükseklik30 metre
ÖdüllerUkrayna Şehir Planlama ve Mimari Anıtı

Tarihçe

değiştir
 
Kerç Camii avlusunda İngiliz topçu mevzisi, Kırım Savaşı, 1855
 
1910'larda cami

Novorossiysk ve Besarabya Genel Valisi Mikhail Vorontsov 1839'da Kerç yakınlarında 25 yıllık bir süre zarfında vergi ve zorunlu askerlikten muaf tutulan, buna karşı bir banliyöde yaşama zorunluluğu getirilen Müslüman halk için bir cami inşa etme kararı vermişti. İnşaatı için 1.428 ruble gümüş tahsis edilmişti. Ancak bu bütçe cami yapmak için yeterli değildi.[1]

Kerç belediye başkanı Zakhar Kherkheulidze'nin bir inşaat komisyonu oluşturması ile 1842'de caminin inşası tekrar başladı. Komisyona tüccar ve Ortodoks hayırsever Vasily Yakovlevich Gushchin başkanlık ediyordu. Tam bitmemiş camide hizmetler 1844'te başladı, ancak inşaat 1850'de tamamlandı.[1]

Caminin yapımı bütçeye 5004 gümüş rubleye mal oldu. Bina, demir ve kurşun döküm temelinde taş işçiliği ile yapılmıştır. Cami taş kubbeye sahiptir. Ancak minare, kaynak yetersizliği nedeniyle inşa edilmemiştir. Bu nedenle müezzin açık bir alandan ezan okumaktaydı.[1]

Kırım Savaşı'nda Sivastopol kuşatması zamanında, yani 1854-1855 kışında savaşan taraflar konumsal bir çıkmaza girdiler. İngiliz-Fransız komutanlığı, 1855 baharında ikmal yollarını bozmak için Kerç Boğazı'nı ele geçirmeye ve Azak Denizi'nin Rus limanlarını tehdit etmeye karar verdi. 12 Mayıs 1855'te 57 gemi, 11 yüzer batarya ve birkaç düzine küçük gemiden oluşan İngiliz-Fransız filosu Kerç Boğazı'na girdi. Gemide 16.000 asker vardı. Düşman, kıyı bataryaları ile kısa bir savaştan sonra Kerç'i işgal etti ve şehirde tahkimatlarını kurdu.[2]

Kerç camisinin bilinen ilk fotoğrafı bu zamanlara aittir. İngiliz fotoğrafçı J. Robertson (James Robertson), camiyi bir nevi tahkimat olarak kullanan İngiliz topçu mevzilerini fotoğraflamıştır. Fotoğraf iki hafif silahla beraber bir gülle piramidini göstermektedir. Fotoğraf şu anda Princeton Üniversitesi Sanat Müzesi'nde bulunmaktadır.[3]

1938'de cami kapatılmış, kubbesi sökülmüştür. İç mekan sinemaya dönüştürülmüştür. Daha sonra da bina Nekrasov Kütüphanesi tarafından kullanılmaya başlanmıştır. 1990'ların başlarında, Kırım Tatarlarının tehcir yerlerinden dönüşü sonrası cami Müslüman topluluğuna iade edilmiştir. Camide ibadete 1998 yılında yeniden başlanmıştır. Ama bu dönemde bina bakıma muhtaç durumdaydı.[1] 2007 yılında caminin onarımı için Kırım Özerk Cumhuriyeti bütçesinden 390 bin Grivnası tahsis edildi.[4] Ukrayna Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın 25 Ekim 2010 tarihli kararı ile cami, mimari ve şehir planlama anıtı olarak kabul edildi.[5]

Kırım'ın Rusya tarafından ilhakından sonra, yarımadanın yeni yetkilileri camiyi yeniden inşa etme projelerini açıkladılar.[6] 2015 yazında caminin yeniden inşasına başlanmıştır. Projeye göre yeniden yapılanma sonrasında caminin kapasitesi 300 kişi olacaktı. Temmuz 2015 itibarıyla, 500 bin rubleye mal olan yeni bir kubbe inşa edilmiştir.[7] Temmuz 2018'de iki aylık bir sürede 33 metre yüksekliğinde bir minare dikilmiş ve cephenin restorasyonu tamamlanmıştır.[8][9] Haziran 2020'de cami yeni aydınlatma ile dekore edilmiştir.[10]

Kaynakça

değiştir
  1. ^ a b c d "Бывшая Татарская слободка: странное соседство". Керчь Инфо. 27 Şubat 2017. 27 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2020. 
  2. ^ Тарле Е. В. Крымская война, Глава XIII, ISBN 5-94661-049-X, ISBN 5-94661-050-3
  3. ^ "Kertch (Military Camp), ca. 1853–55". Princeton University Art Museum. 3 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "Сборник нормативно-правовых актов АРК" (PDF). 2007. 15 Ekim 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2020. 
  5. ^ "Міністерство культури України :: Реєстр пам'яток місцевого значення". mincult.kmu.gov.ua. 6 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2020. 
  6. ^ "Власти Крыма отреставрируют исламские святыни и памятники Средневековья на полуострове". ТАСС. 1 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2020. 
  7. ^ "Kerç". 1 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2021. 
  8. ^ "Мечети в Керчи вернули минарет - Аргументы Недели. Керчь". ankerch-crimea.ru. 23 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2020. 
  9. ^ "В керченской администрации рассказали, за чей счет ремонтируют мечеть". kerch.com.ru. 19 Temmuz 2018. 29 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2020. 
  10. ^ "В Керчи мусульманская мечеть светится в ночи (фото)". kerch.com.ru. 15 Haziran 2020. 27 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2020. 

Bağlantılar

değiştir