Kırım'ın Osmanlı İmparatorluğu'na katılması
Kırım'ın fethi veya Kırım'ın Osmanlı İmparatorluğuna katılması, Osmanlı İmparatorluğu'nun Kefe ve Sudak liman bölgelerine 1454-1475 yılları arasındaki askerî harekâtıdır. Harekât sonucu Kırım, Osmanlı himayesi altına girmiştir ve 1524'ten itibaren Kırım Hanları, Padişahlar tarafından seçilmeye başlandı.
Kırım'ın Osmanlı İmparatorluğu'na katılması | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
Taraflar | |||||||
Osmanlı İmparatorluğu Kırım Hanlığı | Ceneviz Cumhuriyeti | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Fatih Sultan Mehmet Demir Kahya Gedik Ahmed Paşa I. Hacı Giray | ?? | ||||||
Güçler | |||||||
56 kadırga 7.000 süvari | ?? |
I. Kefe Kuşatması
değiştirAna madde: I. Kefe Kuşatması
Demir Kahya komutasındaki 56 kadırgadan oluşan donanma, Akkerman'ı abluka altına aldı. Daha sonraları Sivastopolu ele geçirdiler, 11 Temmuz 1454 günü Kefe önlerine donanma demir attı. Kale deniz yoluyla kuşatma altına alındı, I. Hacı Giray'da 14 Temmuz günü 7.000 kişilik bir kuvvetle kaleyi karadan kuşattı. Cenevizliler yardım gelmeyeceğini anlayınca her yıl haraç vermek şartıyla kuşatma kaldırıldı.
II. Kefe Kuşatması
değiştirAna madde: II. Kefe Kuşatması
I. Kuşatma yıllık haraç şartıyla kaldırılmıştı, yıllar sonra Cenevizliler saldırgan bir politika izleyince, Yakup Bey komutasındaki donanma, 25 Ekim 1469 tarihinde Kefe'yi ikinci kez kuşatma altına aldı. Kuşatmanın ne kadar sürdüğü belli değildi, Cenevizliler yeni haraçlar ödemeyi kabul edince bu kuşatmada kaldırılmış oldu. Mengli Giray, kuşatmaya katılmamıştı zira yarım adadaki hakimiyetinin zarar göreceğini düşünmüş hatta bu nedenle Fatih'e bir mektup ile bu durumu dile getirmişti.
Kefe'nin Fethi
değiştirAna madde: III. Kefe Kuşatması
Haziran 1475'te gerçekleşen bu kuşatma ile, Kırım Osmanlı himayesi altına girmiştir. Kırım'ın fethedilmesi adına Gedik Ahmed Paşa komutasında Osmanlı ordusu ve müttefik Kırım kuvvetleri, yarımadaya varmıştı. Kale, deniz ve karadan kuşatma altına alınmıştı. Birkaç günlük müdafaadan sonra teslimiyetlerini duyurdular.
Himayelik meselesi
değiştirKırım'ın Osmanlı himayesi altına girmesi, Hanlığın vassallık verdiği anlamına gelmiyor. Kırım-Osmanlı İmparatorluğu kardeş devletler hale gelmiş, Osmanlı, Kırım'ı koruması altına almıştı. Dış işlerinde Hanlık istediği gibi karar verebiliyor, Hanlar kendi adına para bastırabiliyordu. Bunlar iki büyük bağımsızlık simgesiydi. Fakat 1524'te çıkan Kırım Krizi sonrası Kırım Hanları Padişahlar tarafından seçilmeye başlandı.[1]
Kaynakça
değiştir- ^ "KIRIM - TDV İslâm Ansiklopedisi". TDV İslam Ansiklopedisi. 20 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2021.