Vikipedi

Kıbrıs Sorunu çerçevesinde yaşanan katliamlar listesi

Vikimedya liste maddesi

Kıbrıs Sorunu sırasında yaşanmış katliamlar ve cinayetler listesi.

1974 öncesi değiştir

Ad Tarih Yer Ölümler Sorumlular Kurbanlar Notlar
Sinde Katliamı 12 Temmuz 1958   İnönü, KKTC 5 Rumlar Kıbrıs Türkleri Rumlar çeşitli işyerlerinde çalışmak üzere 4 araçlık (1 otobüs, 1 kamyon ve 2 otomobil) bir konvoyla köylerinden ayrılan İnönülü Türklere, yolu kalasla keserek pusu kurdular ve ateş açarak 5 Türkü öldürüp 2 Türkü yaraladılar.[1][2][3]
Gönyeli katliamı[4] 12 Temmuz 1958  Gönyeli, KKTC 8 Kıbrıs Türkleri Rumlar Skylloura yakınlarındaki İngiliz silahlı kuvvetleri tarafından tutuklanan ve Gönyeli yakınlarında serbest bırakılan Kontemenos köyünden 35 Rum, Kontemenos'a geri dönmeye çalışırken Kıbrıslı Türkler tarafından bir mısır tarlasında saldırıya uğradı. 8 kişi öldü.[5]
Atlılar Katliamı 13 Temmuz 1958  Atlılar,KKTC 3 Rumlar Kıbrıs Türkleri Küçük bir Türk köyü olan Atlılar’da 3 Türk ovada hayvanlarını otlatırken Rum askerleri tarafından öldürüldü.[1][2]
Arnayi Katliamı 13 Temmuz 1958   Arnayi 2 Rumlar Kıbrıs Türkleri Arnayi'de hayvanlarını otlatmakta olan 3 Türk çoban birden bire Rum askerleri tarafından saldırıya uğradılar, 2'si öldürüldü ve 1'i ağır yaralı kurtuldu.[2][6]
Üç Şehitler Katliamı 19 Temmuz 1958   Üç Şehitler 3 Rumlar Kıbrıs Türkleri Günümüzde Üç Şehitler olarak bilinen köyde 3 çocuk Rum askerleri tarafından vuruldu.[1][2]
Goşşi Katliamı 19 Temmuz 1958   Goşşi 3 Rumlar Kıbrıs Türkleri Halkın Sesi gazetesine göre “Olay Goşşi Türk köyünde cereyan etmiştir. Köylerine köy yakınındaki bir bölgeden su getirmeğe giden üç genç Türk, Rumların pusularına düşmüşler ve neticede her üçü de vaka mahallinde hayata gözlerini kapamışlardır. Katliama müteakip köyde sokağa çıkma yasağı ilan edilmiştir. Goşşi katliamı üzerine faaliyete geçen emniyet kuvvetleri Goşşi’den uzak olmayan Rum Limya köyünde 40 adet bomba bulmuştur. Tevkif yapılıp yapılmadığı bilinmemektedir.”[2]
Tahtakale Katliamı 20 Aralık 1963 Tahtakale 2 Rumlar Kıbrıs Türkleri Tahtakale semtinde otomobillere açılan ateş sonucunda Zeki Halil ve Cemaliye Emirali öldürüldü.[7]
Kanlı Noel 20-31 Aralık 1963 Lefkoşa 497-538 Rumlar ve küçük bir ölçekte Kıbrıs Türkleri Kıbrıs Türkleri ve küçük bir ölçekte Rumlar Birçok farklı köyden 18.667 Kıbrıs Türkü adayı terk etti. John Terence O'Neill ve Nicholas Rees de 30 bin Kıbrıs Türkünün göç etmek zorunda kaldığını belirtmiştir.[8] Olaylar sonucu 364 Kıbrıs Türkü ve 174 Rum öldürüldü.[9] 104 farklı köyden 25.000 Kıbrıs Türkü, (toplam nüfuslarının dörtte biri kadar) yerlerinden edilip adanın %3'ünü kapsayan bir alan üzerindeki yerleşim bölgelerinde yaşamak zorunda kalmış ve Rumlar tarafından abluka altına alındı.[10][11][12][13][14] 1.200 Ermeni ve 500 Rum da yerlerinden edildi. Binlerce Kıbrıs Türk evi yağmalandı, yakıldı ve yıkıldı.[10][11] The Times'a göre, Kıbrıs Türklerini evlerinden ayrılmaya zorlamak için tehditler, silahlı saldırılar ve kundaklamalar yaygın olarak yaşanıyordu.[15]
Ayvasıl Katliamı 21-22 Aralık 1963   Ayvasıl 21+ Rumlar Kıbrıs Türkleri Halil Sadrazam, köyde ilk önce 12 kişinin öldürüldüğünü belirtmektedir. Daha sonra, öldürmeye devam ettiklerini söylemektedir.[16][17] 3 Ocak 1964 tarihinde, 9 kişinin cesedi bulunup gömülmüştür.[18] 13 Ocak 1964 tarihine kadar devam eden kazılarda toplam 21 kişinin cesedi bulunmuştur.[16][19]
Kumsal Katliamı 24 Aralık 1963 Kumsal 11 Rumlar Kıbrıs Türkleri Katliama maruz kalan evlerden biri daha sonra Barbarlık Müzesi adı ile ziyarete açıldı.[7][20]
Agios Vasileios Katliamı 26 Aralık 1963   Agios Vasileios (Türkeli) 21[5] Rumlar Kıbrıs Türkleri Köyde yaşayan Kıbrıs Türkleri öldürüldü ve bir toplu mezara gömüldü.
Limasol Katliamı 13 Şubat 1964  Limasol 16 Rumlar Kıbrıs Türkleri Rumlar tanklar ile Limasol'un Türk topluluklarına saldırdı ve 16 Türkü öldürüp 35'ini yaraladı.[21]
Gazimağusa Katliamı 11 Mayıs 1964  Gazimağusa 3 Kıbrıs Türkleri Rumlar 2 Rum asker ve bir polis Kıbrıs Türkleri tarafından yapılan bir saldırıda öldürüldü.[22][23]
Gazimağusa Katliamı 12 Mayıs 1964  Gazimağusa 17 Rumlar Kıbrıs Türkleri 11 Mayıs 1964'te şehirde 3 Rum'un öldürülmesi, katliamı yapanları haklı olduklarına inandırdı.[23][24][25][26][27]
Ağrotur ve Dikelya Katliamı 13 Mayıs 1964  Ağrotur ve Dikelya 11 Rumlar Kıbrıs Türkleri 11 Mayıs 1964'te Gazimağusa'da 3 Rum'un öldürülmesi, katliamı yapanları haklı olduklarına inandırdı.[25]
Geçitkale Katliamı 14-15 Kasım 1967  Geçitkale 24-26[28] Rumlar Kıbrıs Türkleri 1 Kasım 1967 günü Rumlar, Geçitkale ve Boğaziçi köylerine Grivas komutasında 200’ü aşkın zırhlı araç ve son model silahlarla donatılmış binlerce Rum ve Yunan askeri ile saldırdılar. Mevzilerdeki mücahitleri öldürüp, köyleri yağmalamaya ve bazılarını ateşe vermeye başladılar.[21][29]

Kıbrıs Harekatı değiştir

Ad Tarih Yer Ölümler Sorumlular Kurbanlar Notlar
Alaminyo Katliamı[30] 20 Temmuz 1974 Alaminyo 13-15[31][32] Rumlar Kıbrıs Türkleri Yaşları 25-55 arasında değişen 13 ila 15 kişi idam edildi.
Limasol Katliamı 23 Temmuz 1974 Limasol 36 Rumlar Kıbrıs Türkleri 23 Temmuz'da Washington Post, şöyle yazılan bir katliam haberi içeriyordu: "Limasol yakınlarındaki küçük bir Türk köyüne yapılan Rum baskınında, 200 kişilik nüfustan 36 kişi öldürüldü. Rumlar Türk Ordusu ulaşmadan önce bütün Kıbrıs Türkü sakinlerini öldürme emrini aldıklarını söylediler."[33]
Sysklipos Katliamı[4] 3 Ağustos 1974 Sysklipos 14 Kıbrıs Türkleri ve Türk ordusu Rumlar 14 Kıbrıs Rumu bir evde öldürülüp 3 Ağustos'ta toplu bir mezara gömüldü ve köyde kalanlar 26 Ağustos'ta kayboldu, hala kayıplar
Muratağa, Sandallar ve Atlılar Katliamı 14 Ağustos 1974 Muratağa, Sandallar ve Atlılar 126 Rumlar Kıbrıs Türkleri Köylerin neredeyse tüm Kıbrıs Türkleri öldürüldü ve cesetleri darp edildi.[34][35]
Taşkent Katliamı[36] 14 Ağustos 1974 Taşkent 84 Rumlar Kıbrıs Türkleri EOKA B, Taşkent köyünden ve yakındaki Terazi köyünden, esir değişimi için götürüldüklerini sanan 9 yaşından itibaren erkek ve küçük oğlanlardan oluşan 80'den fazla rehineyi otomatik silahlarla idam için Palodia köyüne götürdü. Biri kaçmayı başardı.[37][38][39][39][40][36][41][42][43]
Yuvalı Katliamı 16 Ağustos 1974 Yuvalı 8 Kıbrıs Türkleri ve Türk ordusu Rumlar Türk askerleri tarafından esir alınan 8 Rum sivilin idamı[44]
Paşaköy Halkına yapılan Katliamlar Ağustos 1974 İnönü 83-84 Kıbrıs Türkleri ve Türk ordusu Rumlar 17-18 kişi Sinta'ya savaş esiri olarak götürüldü ve orada vuruldu. Diğer köylüler iki otobüse sürüldü ve Lefkoşa'daki polis merkezinden geri dönüş yolunda vuruldu. Köyden toplam kayıp sayısı 83-84 olarak verilmiştir.[45][46][47]
Yedikonuk Katliamı[48] Ağustos 1974 Yedikonuk 12 Bilinmiyor Rumlar Bir toplu mezarda 12 gömülü Rum bulunmuş ve 3 Rum elleri bağlı şekilde bulunmuş. Kim tarafından nasıl öldürüldükleri bilinmiyor, belli değil.
Taşpınar Katliamı[49] Ağustos 1974 Taşpınar 5 Rumlar Kıbrıs Türkleri Üç kişilik bir aile (anne, baba ve genç kız) ve iki erkek öldürüldü.

Kaynakça değiştir

  1. ^ a b c skyturkvngenc (4 Eylül 2009). "Rum katliamı değil Türk katliamı..!". İşte Türkiye!. 19 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2020. 
  2. ^ a b c d e "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 10 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2020. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 28 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Ağustos 2020. 
  4. ^ a b Uludağ, Sevgül. Stories from Agios Vasilios, Shilloura and Sysklipos… 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (published in Politis newspaper on 10 February 2013).
  5. ^ a b Purcell, Hugh Dominic. Cyprus, Praeger, 1969, p.327 13 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  6. ^ "İnönü katliamının perde gerisi… Saldırı emrini Grivas verdi". Kıbrıs Volkan. 13 Temmuz 2020. 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2020. 
  7. ^ a b "Kanlı Noel" den ders almalıyız (1)", 5 Ocak 2009 tarihli Önce Vatan gazetesi[ölü/kırık bağlantı]
  8. ^ John Terence O'Neill, Nicholas Rees. nited Nations peacekeeping in the post-Cold War era (2005), Taylor & Francis, sf.81 13 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  9. ^ Oberling, Pierre (1982). The road to Bellapais: The Turkish Cypriot exodus to northern Cyprus. s. 120. ISBN 978-0880330008. 2 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2020. 
  10. ^ a b "REPORT BY THE SECRETARY-GENERAL ON THE UNITED NATIONS OPERATION IN CYPRUS" (PDF). United Nations. 10 Eylül 1964. 18 Aralık 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2018. The trade of the Turkish community had considerably declined during the period, due to the existing situation, and unemployment reached a very high level as approximately 25,000 Turkish Cypriots had become refugees. 
  11. ^ a b Bryant, Rebecca (2012). Displacement in Cyprus Consequences of Civil and Military Strife Report 2 Life Stories: Turkish Cypriot Community (PDF). Oslo: PRIO Cyprus Centre. ss. 5-15. 27 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Ağustos 2020. 
  12. ^ Hoffmeister, Frank (2006). Legal aspects of the Cyprus problem: Annan Plan and EU accession. EMartinus Nijhoff Publishers. ss. 17-20. ISBN 978-90-04-15223-6. 
  13. ^ Risini, Isabella (2018). The Inter-State Application under the European Convention on Human Rights: Between Collective Enforcement of Human Rights and International Dispute Settlement. BRILL. s. 117. ISBN 9789004357266. 5 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2020. 
  14. ^ Smit, Anneke (2012). The Property Rights of Refugees and Internally Displaced Persons: Beyond Restitution. Routledge. s. 51. 
  15. ^ Michael Stephen (1997). The Cyprus Question. British-Northern Cyprus Parliamentary Group. s. 15. 29 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2020. 
  16. ^ a b Emircan, Mehmet Salih. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde Tören, Bayram ve Anma Günleri. Kıbrıs Türk Mücahitler Derneği Yayınları. ss. sf. 180-183. 
  17. ^ Sadrazam, Halil. Kıbrıs'ta Varoluş Mücadelemiz ve Anıtlarımız. ss. sf. 42. 
  18. ^ Hacıarif, Mehmet. "Siyah beyaz düşler". Star Kıbrıs. 12 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2010. 
  19. ^ 14 Ocak 1964 tarihli Halkın Sesi gazetesi
  20. ^ ""KKTC'de kumsal baskını şehitleri anıldı" 24 Aralık 2007 tarihli Milliyet gazetesi". 31 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2020. 
  21. ^ a b Stephen, Michael (1997). The Cyprus Question (İngilizce). British-Northern Cyprus Parliamentary Group. 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2020. 
  22. ^ "Page 5 - Layout 1". bizimayvalik.net. 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2020. 
  23. ^ a b sabah, daily (8 Ağustos 2018). "'Kill 10 Turks for each slain Greek,' Greek Cypriot forces told amid pre-division violence". Daily Sabah (İngilizce). 8 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2020. 
  24. ^ "Kıbrıs Rum kesiminde yayın yapan Politis gazetesi: 'Öldürülen her bir Yunan'a karşı 10 Türk öldürün' emri almışlardı". T24. 13 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2020. 
  25. ^ a b "KIBRIS'TA HİÇ BİR TÜRK SAĞ BIRAKILMAYACAKTI (VİDEO) RUM ASKERLERİN İTİRAFI". KIBRIS MEDYATOR. 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2020. 
  26. ^ Bulunç;kibristkd@gmail.com, Ahmet Zeki. "Kıbrıs Türk Kültür Derneği". kibristkd.org.tr. 26 Mayıs 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2020. 
  27. ^ "Rumlardan 44 yıl sonra gelen 'Kıbrıs' itirafı". Fikriyat Gazetesi. 11 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2020. 
  28. ^ Country Studies: Cyprus - Intercommunal Violence 8 Kasım 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  29. ^ "Kanlı 14 Kasım… Geçitkale ve Boğaziçi katliamı". Kıbrıs Volkan. 14 Kasım 2018. 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2020. 
  30. ^ Documents Officiels, United Nations Security Council, p. 82 13 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: "Alaminos village has already been in the news because a massacre of 13 Turkish Cypriots was discovered there"
  31. ^ Impact: International Fortnightly, Volumes 4-6 13 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: Fourteen Turkish Cypriots were murdered at the village of Alaminos on 20 July.
  32. ^ Massacre of Turks alleged 13 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (St. Petersburg Times, 29 July 1974)
  33. ^ Washington Post, 23 July 1974
  34. ^ Oberling, Pierre. The road to Bellapais: the Turkish Cypriot exodus to northern Cyprus 13 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (1982), Social Science Monographs, p. 185
  35. ^ Paul Sant Cassia, Bodies of Evidence: Burial, Memory, and the Recovery of Missing Persons in Cyprus, Berghahn Books, 2007, 978-1-84545-228-5, p. 237 14 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  36. ^ a b Paul Sant Cassia, Bodies of Evidence: Burial, Memory, and the Recovery of Missing Persons in Cyprus, Berghahn Books, 2007, 978-1-84545-228-5, Massacre&f=false p. 61. 13 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  37. ^ Δημητρίου, Μάριος (21 Ağustos 2016). "Μια παλιά μαρτυρία στην Τόχνη". sigmalive.com. Sigma Live. 26 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2018. 
  38. ^ Δημητρίου, Μάριος (20 Mart 2014). "Κηδεύτηκαν έξι Τουρκοκύπριοι της Τόχνης". sigmalive.com. Sigma Live. 19 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2018. 
  39. ^ a b "Τουρκοκύπριος συγκλονίζει: Έτσι έγινε η σφαγή της Τόχνης". Πρώτο Θέμα. 15 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2020. 
  40. ^ Κουκουμάς, Γιώργος (2 Ağustos 2015). "Σφαγές Τ/κ από τον ελληνοκυπριακό φασισμό". Διάλογος. 5 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2017. 
  41. ^ "Remembering the Tochni Massacre". T-Vine. 15 Ağustos 2014. 24 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2017. 
  42. ^ Gisela Welz,European Products: Making and Unmaking Heritage in Cyprus, Berghahn Books, 2015, 9781782388234 p. 53 13 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  43. ^ "Katliam emrini Rum Genelkurmay'ı vermiş". CNN Türk. 9 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2020. 
  44. ^ lobbyforcyprus (14 Ağustos 2017). "'The terrible secrets of the Turkish invasion of Cyprus'". Lobby for Cyprus blog (İngilizce). 11 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2020. 
  45. ^ Uludağ, Sevgül. "The story of Assia (Pasakoy) and Afanya (Gazikoy)". Hamamböcüleri Journal. 10 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2020. 
  46. ^ "European Parliament resolution on mass graves of the missing persons of Ashia at Ornithi village in the occupied part of Cyprus (2015/2551(RSP))". European Parliament. 10 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2015. 
  47. ^ "Protest for the missing of Assia". Cyprus Mail. 10 Aralık 2014. 3 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2015. 
  48. ^ Guardian, Bones don't speak. [1] 13 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (published in Guardian newspaper).
  49. ^ Records: Volume 1, Part 1-Volume 3, Part 1, UNESCO, p. 319 13 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kıbrıs_Sorunu_çerçevesinde_yaşanan_katliamlar_listesi&oldid=29797815" sayfasından alınmıştır