Kārlis Aperāts
Kārlis Aperāts (4 Mart 1892 – 16 Temmuz 1944); II. Dünya Savaşı sırasında Waffen-SS içerisindeki 15. SS Waffen Grenadier Tümeni Letonya Nr. 1'de SS-Standartenführer olarak görev yapmış Letonyalı asker. Kendisine Nazi Almanyası tarafından askerî personele cesaret veya başarılı liderlik için verilen en üst ödül olan Şövalye Haçı verildi.[1][2]
| Kārlis Aperāts | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 4 Mart 1892 Vilce, Letonya |
| Ölüm | 16 Temmuz 1944 (52 yaşında) Ssinaja Köprüsü |
| Bağlılığı | I. Dünya Savaşı Rus İmparatorluğuII. Dünya Savaşı  Nazi Almanyası |
| Branşı | I. Dünya Savaşı Rus İmparatorluk OrdusuII. Dünya Savaşı  Waffen-SS |
| Hizmet yılları | I. Dünya Savaşı 1915-1918 II. Dünya Savaşı 1939-1944 |
| Rütbesi | I. Dünya Savaşı Teğmen II. Dünya Savaşı SS-Obersturmführer |
| Birimi | I. Dünya Savaşı 1. Letonya Schützen Alayı II. Dünya Savaşı 15. SS Waffen Grenadier Tümeni Letonya Nr. 1 |
| Çatışma/savaşları | I. Dünya Savaşı
II. Dünya Savaşı |
| Ödülleri |
|
Erken yaşam
değiştirKārlis Aperāts, 4 Mart 1892'de günümüzde Letonya'da yer alan Vilce'de doğdu.[3]
I. Dünya Savaşı
değiştirAperāts, Aralık 1915'te I. Dünya Savaşı devam ederken Rus İmparatorluk Ordusu'nda savaşması için silâh altına alındı ve Doğu Cephesi'nde Alman Ordusu'na karşı savaşan 145. Piyade Alayı'nda görev yaptı. Daha sonra, Mart 1916'da, kendi isteği ile Riga bölgesinde savaşan 1. Letonya Schützen Alayı'na transfer edildi ve Ağustos 1917'de savaşta gösterdiği cesaret nedeniyle astsubaylığa terfi etti. Aralık 1917'de ağır şekilde hastalandı ve hastaneye kaldırıldı, Aralık 1918'de taburcu edildi.[4]
İki savaş arası dönem
değiştirAperāts, Ocak 1919'da Oskars Kalpaks komutası altındaki Letonya Taburu'na katıldı ve Freikorps ile Demir Tümen'le birlikte Baltık devletlerini Ruslardan özgürleştirmek için savaştı. Mayıs 1919'da 1. Letonya Tugayı'nın iletişim biriminin başı olarak görev yapmaya başladı ve Ağustos 1919'da teğmenliğe terfi etti. Aralık 1919'a kadar 1. Kurland Piyade Tümeni'nin iletişim birimine atanmıştı.[4] Eylül 1920'de yeniden Riga'daki ordu komutanlığına transfer edildi. Ocak 1924'te yüzbaşılığa, Kasım 1936'da ise yarbaylığa terfi etti.[4]
II. Dünya Savaşı
değiştir1940'ta Sovyetler Birliği'nin Letonya'yı işgalinden sonra Aperāts Kızıl Ordu tarafından silâh altına alındı, ancak kısa süre sonra Sovyet işgaline karşı 1.700 kişilik bir direniş hareketi oluşturmak için ordudan kaçtı. Haziran 1941'de Naziler Sovyetler Birliği'ni işgal edene ve Kızıl Ordu Letonya'dan çekilene kadar bu direniş hareketi altında savaştı. Ağustos 1942'de Waffen-SS'e katıldı. İlk olarak rezerv taburlarında görev yaptı, daha sonra ise sırayla 19. Schuma Taburu, 26. Schumacher Taburu ve 19. Schumacher Taburu'nda yer aldı.[4] Şubat 1943'ten sonra Belarus ve Leningrad cephesindeki askerî harekâtlarda çatıştı. Nisan 1943'te SS-Obersturmbannführer oldu ve kendisine Mayıs 1943'te geçici olarak 39. SS Gönüllü Alayı'nın komutası verildi. Haziran 1944'te 15. SS Waffen Grenadier Tümeni Letonya Nr. 1 altındaki, Doğu Cephesi'nin kuzeyinde görev yapan 32. SS Waffen Grenadier Alayı'nın komutasına transfer edildi. Aperāts burada 32. SS Gönüllü Alayı'nın düzenini temel alan bir Kampfgruppe oluşturdu.[4] İki tanksavar topuna ve yaklaşık 850 askere sahip olan bu birim iki partizan taburu tarafından saldırıya uğradı, ancak partizanlar ağır kayıplar verdi ve taburları imha edildi. Kampfgruppe daha sonra Mosuli üzerindeki Ssinaja Köprüsü'nü savunması için görevlendirildi. Köprü, bir Sovyet tümeni ve 30 ila 40 tankın saldırısı altındaydı. Bu tankların 8'i Kampfgruppe tarafından imha edildi. Çatışma sırasında Aperāts'ın başına bir kurşun isabet etti ve ağır şekilde yaralandı, birimin doktoruna göre sadece 30 dakikalık bir ömrü kalmıştı.[3][4] Biriminin askerleri onu güvenli bir yere taşımak istediler, ancak Aperāts bir tabancayla birlikte geride bırakılması için ısrar etti. Kampfgruppe köprüden çekilirken, askerler, Aperāts'ın kendini vurması olduğu tahmin edilen bir silah sesi duydular.[4]
Kaynakça
değiştir- Özel
- ^ Scherzer 2007, s. 194.
- ^ Fellgiebel 2000, ss. 117, 483.
- ^ a b "Aperāts, Kārlis". Lāčplēša kaŗa ordeņa kavalieŗi (Letonca). 11 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2021.
- ^ a b c d e f g "Karlis Aperats, Latvian volunteer". WWII in Color. 22 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2020.
- Genel
- Fellgiebel, Walther-Peer (2000) [1986]. Die Träger des Ritterkreuzes des Eisernen Kreuzes 1939–1945 — Die Inhaber der höchsten Auszeichnung des Zweiten Weltkrieges aller Wehrmachtteile (Almanca). Friedberg, Almanya: Podzun-Pallas. ISBN 978-3-7909-0284-6.
- Scherzer, Veit (2007). Die Ritterkreuzträger 1939–1945 Die Inhaber des Ritterkreuzes des Eisernen Kreuzes 1939 von Heer, Luftwaffe, Kriegsmarine, Waffen-SS, Volkssturm sowie mit Deutschland verbündeter Streitkräfte nach den Unterlagen des Bundesarchives (Almanca). Jena, Almanya: Scherzers Militaer-Verlag. ISBN 978-3-938845-17-2.
Dış bağlantılar
değiştir- Traces of War'da Kārlis Aperāts 24 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.