Vikipedi

Isaak Argiros

Bizanslı astronom ve matematikçi

Isaac Argyros (Yunanca: Ισαάκιος Αργυρός), aritmetik, geometri ve astronomi kitaplarının yanı sıra Easter Rule (Paskalya Kuralı) adlı bir inceleme yazan, y. 1312 doğumlu Bizanslı bir matematikçi ve keşiştir.[1][2][3]

Konstantinopolis'te etkindi ve Claudius Ptolemy'nin (2. yy.) astronomik çalışmaları üzerinde önemli bir bilgin olarak kabul edilirdi.[4] Ayrıca Öklid'in Elementleri (MÖ. 3. yüzyıl) hakkında da yorumlar yazdı.[5][6] Bilimsel arayışlarındaki öğretmeni Nikiforos Grigoras'dı ve Theodoros Metohitis'in eserlerinden de etkilenmiştir.[7] 14. yüzyılın Hesychastic çekişmesi sırasında palamik karşıtı fraksiyona dahil olduğu da belirtilir.

Çalışmaları değiştir

 
Isaac Argyros'un "Şiirsel parçaların bölümleri üzerine" adlı eserindeki karesel hesaplamalarının illüstrasyonu, 16. yüzyıl el yazması kopyası, British Museum

Bilimsel değiştir

Gezegenlerin ve diğer gök cisimlerinin hareketlerini, Taslak Kurallardan[8] ve Claudius Ptolemy'nin Almagest'inden astronomik verileri analiz ettiği matematik, coğrafya, astronomi ve takvimsel gezegen dizilimi üzerine iki inceleme yazdı.[9] Bu çalışma daha sonra kopyalandı ve 17. yüzyıl bilgini John Abramius tarafından sahiplenildi.[10]

1360'ların sonunda, Nikiforos Gregoras'ın daha eski bir meslektaşından esinlenerek usturlap aleti üzerine bir inceleme de yazdı.[2]

İlave çalışmaları arasında karesel olmayan sayıların kareköklerinin hesaplanması, Heron'un Geometrica'sı üzerine bir inceleme ve yine Heron'a atfedilen jeodezi üzerine bir inceleme yer alır.[5][11] Ayrıca Batlamyus'un Coğrafya eseri üzerine bir yorum ve Harmonikler üzerine de bir yorum yazdı.[2]

Astronomi üzerine çalışmaları, Denis Pétau tarafından 1630 astronomi antolojisi Uranologio'da anlatılmıştır.

Teoloji değiştir

Argyros, imparator John VI. Kantakouzenos ile ilahiyatçı ve Selanik Metropoliti Gregory Palamas'a karşı Gregory ve Barlaam Kalavros ile birlikte hesikastik tartışmalar döneminde Palamyan karşıtı gruba dahildi. Palamyan karşıtı üç risale ve Barlaam'ın öğretilerine göre Theodore Dexios'a karşı saldırgan bir metin yazdı. Muhtemelen Antakya Patrikhanesi tarafından yayımlanan bir kitabın da yazarıdır.[12]

Eserleri değiştir

 
Argyros'un astronomi antolojisi çalışmaları Uranologue, Paris, 1630
  • Paskalya Kanonu (Κανών του Πασχάλιος, An Easter Rule), Claudius Ptolemy'nin hatalarını aktardığı,[2] Paskalya tarihinin hesaplanması üzerine astronomik ve takvimsel bir çalışma[13][14]
  • Farsça kurallar geleneği (Παράδοσις των περσικών κανόνων)[2][15]
  • Şiirsel parçalar üzerine (Τα περί μερών ποιητικών)[2][16]
  • Batlamyus ve Theon'un kaba kuralları (Πτολεμαίου και Θεώνος πρόχειροι κανόνες)
  • New Tables: An Astronomical treatise (Yeni Tablolar: Bir astronomi incelemesi), Batlamyus astronomisine dayanır.

Konuyla ilgili yayınlar değiştir

  • (Fransızca) Tihon, Anne. “L’astronomie byzantine à l’aube de la Renaissance (de 1352 à la fin du XVe siècle).” Byzantion 64 (1996): 244–280
  • (Fransızca) Lefort, Jacques, René-Claude Bondoux, Jean-Claude Cheynet, et al., with the collaboration of J.-M. Martin. Géométries du fisc byzantin. Paris: Réalités Byzantines, 1991. On geodesy.
  • (Fransızca) Allard, André. “Le petit traité d’Isaac Argyre sur la racine carrée.” Centaurus 22 (1978): 1–43. Treatise on the square root. Delatte, Armand. Anecdota Atheniensia et alia: Tome II, Textes grecs relatifs à l’histoire des sciences. Paris: Faculté de Philosophie et Lettres, Liège and Librairie E. Droz, 1939
  • (İngilizce) Pingree, David. “The Astrological School of John Abramius.” Dumbarton Oaks Papers25 (1971): 191–215.
  • (Almanca) Schissel, Otmar. “Die Österrechnung des Nikolaos Artabasdos Rhabdas.”Byzantinisch-Neugriechische Jahbücher 14 (1937–1938): 43–59.
  • (Fransızca) Migne, J.-P. Patrologia graeca, t.19, Paris, n.p., 1857: col.
  • (Latince) 1279–1316. Reproduction of Denys Petau, Uranologion sive systema variorum authorum, Paris, n.p., 1630, pp. 359–383. Easter treatise.
  • (Latince) Petau, Denis. Uranologion sive systema variorum authorum.Paris. 1630, pp. 359–383. A reproduction edited by J. Migne. Patrologia graeca t. 19: col. 1279–1316. city1857.
  • (İngilizce) Science and Civilisation in China, Volume 3: Mathematics and the Sciences of the Heavens and the Earth, Joseph Needham, Cambridge University Press 1959, 978-0521058018

Dış bağlantılar değiştir

Kaynakça değiştir

  1. ^ Nicolaidis, Efthymios. Science and Eastern Orthodoxy: From the Greek Fathers to the Age of Globalization. Johns Hopkins University Press. ISBN 978-1421402987. 
  2. ^ a b c d e f (İngilizce) ""Argyrus, Isaac." Complete Dictionary of Scientific Biography. 2008. Encyclopedia.com. (April 30, 2015)". 31 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). "Argyros, Isaac". The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-504652-8. 
  4. ^ "Ισαάκ Αργυρός - Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού". 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ a b (İngilizce) "A History of Greek Mathematics, Volume 2 - T. L. Heath - Cambridge University Press, 21 Nov 2013 - σελ. 555". 
  6. ^ "Ιστορία των Μαθηματικών - Αρχαιότης - Μεσαίων - Αναγέννησις - Κεφάλαιο 6 - Ελληνική Μαθηματική Εταιρεία, σελίδα 163". 22 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ (İngilizce) "Isaac Argyros - The Oxford Dictionary of the Middle Ages". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ (İngilizce) "Ptolemaiou Procheiroi Kanones. Ptolemy's Handy Tables - Mercier R. - Peeters Publishers - 2011 - ISBN 978-90-429-2436-9". 31 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. [ölü/kırık bağlantı]
  9. ^ (İngilizce) "A Catalogue of the Manuscripts Preserved in the Library of the University of Cambridge - H. R. Luard - Cambridge University Press - σελ. 60". 
  10. ^ (İngilizce) Kazdan, Alexander P. (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium. Oxford: Oxford University Press. ss. Isaac Argyrus. ISBN 9780195046526. 
  11. ^ (İngilizce) "A Short Account of the History of Mathematics - W. W. Rouse Ball - Courier Corporation, 27 Apr 2012, σελ. 118". 
  12. ^ (İngilizce) "Argyros, Isaac - New Catholic Encyclopedia - Luznycky, G. - 2003". 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  13. ^ (İngilizce) "Kanōn ho paschalios Isaak Monachu tu Argyru - Google Books". 27 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  14. ^ (İngilizce) "A Dictionary of Greek and Roman biography and mythology - William Smith, Ed. - perseus.tufts.edu". 22 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  15. ^ (İngilizce) "The Astronomy of George Gemistus Plethon - Tihon, A. - Journal for the History of Astronomy, p.109 - SAO/NASA Astrophysics Data System (ADS)". 22 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  16. ^ (İngilizce) "Royal MS 16 C XX, Digitised Manuscripts, British Library". 7 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Isaak_Argiros&oldid=30956599" sayfasından alınmıştır