Vikipedi

İlya Repin

(Ilya Yefimovich Repin sayfasından yönlendirildi)

İlya Yefimoviç Repin (Rusça: Илья́ Ефи́мович Ре́пин, Ukraynaca: Ілля Юхимович Рєпін, (5 Ağustos (eski takvimle 24 Temmuz) 1844, Çuguyev, Harkov Guberniyası, Rus İmparatorluğu - 29 Eylül, 1930, Kuokkala, Viipuri Eyaleti, Finlandiya) Rusya'nın önde gelen[1] ressam ve heykeltıraşlarındandır. Peredvijniki (Geziciler) sanat okulunun bir üyesi olan Repin, çalışmalarının önemli bir bölümünü, doğduğu memleketi olan Ukrayna'ya adamıştı.[2] Gerçekçi eserlerinin çoğunda büyük bir psikolojik derinlik vardır ve mevcut sosyal düzenle olan gerilimi yansıtırlar. 1920'lerin sonlarında hakkında ayrıntılı eserler yayınlanmış ve yaklaşık on yıl sonra bir Repin tutkusu gelişmiştir. SSCB'deki "Sosyalist Realist sanatçılar tarafından örnek alınması gereken model bir "ilerici" ve "gerçekçi" olarak övülmüştür.

İlya Repin
Otoportre, 1878 (Rus Devlet Müzesi, Sankt-Peterburg).
Genel bilgiler
Doğum5 Ağustos (eski takvimle 24 Temmuz) 1844
Çuguyev, Rus İmparatorluğu
(günümüzde Ukrayna)
Ölüm29 Eylül 1930 (86 yaşında)
Kuokkala, Finlandiya
(günümüzde Rusya)
UyrukRus İmparatorluğu
Alanıressam, heykeltıraş
Sanat eğitimiİmparatorluk Sanatlar Akademisi
Katıldığı akımlarRealizm
İmzası

Hayatı ve çalışmaları

değiştir
 
Repin'in Zdrawneva, Belarus'daki taşra evi, günümüzde bir müzedir.

Repin, Sloboda Ukrayna olarak adlandırılan tarihî bölgenin merkezinde, Harkiv yakınındaki Çuhuiv kasabasında Rus bir anne-babadan doğdu. Babası asker, annesi öğretmendi. Bunakov adlı bir ikona sanatçısı yanında çıraklık yaptı ve portre ressamlığında bir ön eğitim aldı. Yerel kiliselere ikonolarını satarak geçimini sağladı. 1866'da Sankt-Peterburg'a gitti ve kısa süre sonra İmparatorluk Sanatlar Akademisi'ne öğrenci olarak kabul edildi.[3]

Okul yıllarında, A. A. Porohovsçikova adlı bir iş adamı ona ilk tablo siparişini verdi. Slav bestecilerin bir grup portresi, Repin'in geniş çaplı takdir görmüş ilk tablolarındandır. 1872'deki okul projesi Jarius'un Kızının Hayata Geri gelişi ona bir altın madalya kazandı ve İtalya ve Fransa'da altı yıllık bir inceleme gezisi yapmasını sağlayacak bir burs elde etti.

1870'te İdil Nehri üzerinde yaptığı bir gezide en meşhur tablosu olacak olan Volga'da Sal Çekicileri'nin konusunu buldu. Bir salı çeken işçileri zorlu işini gösteren bu tablo 1873'te sergilendi, izleyiciler ve eleştirmenler tarafından takdirle karşılandı.

Öğrencilik yıllarında sanat eleştirmeni Vladimir Stasov ile arkadaş oldu, ayrıca Modest Musorgski, Nikolay Rimski-Korsakov ve Aleksandr Borodin ile tanıştı. 1872'de Vera Şevtsova ile evlendi.

Bursu sayesinde 1873-1876 yıllarında İtalya'yı gezdi ve Paris'te yaşadı. Paris'te tanıştığı Fransız Empresyonist tarzı Repin'in ışık ve renk kullanımına etki etmiştir. Ancak, kendi stili, eski Avrupa ustalarınınkine, özellikle Rembrandt'a yakın kalmış, empresyonizmi hiçbir zaman benimsememiştir. Paris'te "Paris Kafesi" ve meşhur "Sadko" tablolarını yaptı. Ancak bursunun süresinin bitmesine iki yıl kala, 1876'da Rusya'ya geri dönmeye karara verdi ve kendini Rusya temalarına adadı. Önce doğum yeri olan Çuguyev'e, bir yıl sonra da Moskova'ya taşındı.

Rusya'ya geri dönüşünde hem tarihî hem de güncel konularla ilgilendi. 1879'da "Bir propagandacı'nın Tutuklanması"nı yaptı. Bir yıl sonra Türk Sultanına Mektup Yazan Zaporojya Kazakları tablosunun ilk versiyonunu tamamladı. Leo Tolstoy'la tanışıp arkadaş oldu, onun birkaç kere portresini yaptı. 1881'de o dönemin meşhurlarının (bunlardan biri ölüm döşeğindeki Musorgski olmak üzere) birkaçının portrelerini yaptı. Sanat koleksiyoncusu ve Moskova'daki Tretyakov Galerisi'ne adını vermiş olan Pavel Mikhailoviç Tretyakov, portresini yapmış olduğu kişilerden bir diğeri idi. Kursk Vilayetinde Dini Geçit Töreni ve Korkunç İvan ve Oğlu, 16 Kasım 1581'de için ön çalışmalarını bu dönemde üretti.

Repin, Moskova'dan St. Petersburg'a taşındıktan sonra 1882'de karısı Vera'dan ayrıldı ama ayrılıkları dostça oldu. Bu evlilikten dört çocuğu olmuştu: Yuri ve üç kızı Vera, Nadya ve Tatyana. Çocuklarını çok seviyor ve sık sık portrelerini yapardı. Aynı yılda Repin Gezginler grubundan ayrıldı. Gezginlerin kapalılıklarını ve gruplarına yeni üye almamalarını onaylamıyordu.

1882 ila 1899 arasında İlya Repin Avrupa'da, Sibirya'da, Kırım'da ve Uzak Doğu'da gezilere gitti. Bu dönemde Rusya'nın önde gelen sanatçılarından sayılmaktaydı.

1890'da Çar III. Aleksandr, Sanat Akademisini yeniden düzenlemeye ve millî bir sanat resim ekolü oluşturmaya karar verdi. Bunun gerçekleşmesini sağlamak için Repin'i eğitim sisteminde reformlar yapmakla görevlendirdi ve onu Akademi'ye aldırdı. 1893'te Repin St. Petersburg Sanat Akademisi'ne üye seçildi. 1894'te profesör, 1898-99'da Rektör oldu. Oradaki eğitim sisteminde reformlar yapmakla görevlendirdi. En meşhur ressamlardan olan Repin, diğer Gezginler üyelerinin de Akademi'ye katılmasına önayak oldu. Repin ve eski Gezginler, Akademide reform yaptıklarına inanıyorlardı ama, bir zamanlar eleştirdiği bu kurumun içine girmekle Repin onun bir parçası hâline geldi. Örneğin, 1905 devrimi sırasında devrimcilere desteğini vermemiştir

Çar III. Aleksandr 1892'de St. Petersburg Sanat Akademisi'ne profesör olarak atadı ve Fransız Legion D'Honneur'e seçildi. 1901'de Maxim Gorky'nin bir portresini yaptı.

1900'de Rus yazar Natalia Nordman ile evlendi. 1903'te karısının Finlandiya'nın Kuokkala kasabasındaki villasına taşındılar. Nordman 1914'te ölünce ev ona kaldı.

Meslek hayatı boyunca Repin, kendini halk kökenli saymış, sanatında da halkı kendisine konu edinmiştir. Sık sık taşra halkının (hem Ukraynalı hem Rus) resmini yapmıştır, ancak hayatını sonlarına doğru Rus İmparatorluk seçkin kitlesinin mensuplarının da, yani entelejansiya ve aristokrasinin (Çar II. Nikola da dahil olmak üzere), tablolarını yapmıştır.

1878'de Repin bir davette Türk Sultanına mektup yazan Zaporojya Kazaklarının hikâyesini duydu. Bir efsaneye göre bir Türk Sultanı Kazaklara teslim olmalarını emreden bir mektup yazmış, Kazaklar da böyle bir talebi çok gülünç bularak Sultana alaycı bir cevap mektubu yazmışlardır. Repin bu temayı işleyen bir tablo üzerinde on yıldan uzun bir süre çalıştı.

Gezginler

değiştir

Repin'in 1864'te başkente gelmesiyle yaklaşık aynı zamanda bir grup öğrenci İmparatorluk Akademisi'ndeki akademik resmîyete başkaldırdılar. Bu grup, Akademi'nin altın madalya yarışmasında konu belirlenmesi ve ayrıntılı kuralcılığa karşı çıkıyorlardı. "Gezginler" olarak da bilinen "Peredvizhniki Sanatçıları Derneği", Rus sanatını gayriresmî kanadını meydana getirdiler. Repin öğrenciliğinden beri sempati duyduğu ama kariyerine zarar vermemek için mesafeli durduğu Gezginler grubuna, Avrupa'dan geri dönüşünden kısa bir süre sonra, 1878'de, katıldı. Bu halkçı akım Repin'in milliyetçi duygularına uyuyordu, kendisi de kısa zamanda derneğin ileri gelenlerinden biri oldu.

1852'den sonra Sankt Petersburg'a yerleşti ama anavatanı Ukrayna'yı ziyaretlerine devam etti, ayrıca arada yabancı ülkelerdeki geziler de yaptı. Viyana (1873), Paris (1878 ve 1900), Berlin (1896), Venedik (1897) ve Roma'da (1911) sergilere katıldı.

 
Kursk Vilayetinde Dini Geçit Töreni, 1880-83 (Tretyakov Galerisi, Moskova).

Tarihi ve çağdaş konular

değiştir

Çar II. Aleksandr'ın 1881'de cinayetinden az evvel başlayarak, Repin Rusyadaki ihtilal hareketi temalı bir dizi resim yaptı: İtiraf Reddi, Bir Propagandacının Tutuklanması, Buluşma ve Onu Beklemiyorlardı. Sonuncusu, Rus ve Ukrayna millî motiflerini ve tezatlı ruh hallerini bir araya getiren bir şaheseri sayılır. Büyük ebatlı Kursk'ta Dinî Resmî geçit, Rus Millî tarzının prototipi sayılır, çünkü farklı sosyal sınıflar ve bunlar arasındaki gerilimleri göstermektedir; bunlar geleneksel dinî uygulamalar içinde yerlerini almışlar, yavaş ama önüne geçilmez bir ilerleyen hareket içinde bütünleşmişlerdir.

1885'te Repin psikolojik olarak en yoğun eserlerinden biri olan Korkunç İvan ve Oğlu 'nu tamamladı. Bu tuvalde, İvan, kontrolden çıkmış bir hiddetle oğluna vurup onu ölümcül şekilde yaralamasının ardından oğluna sarılmış, dehşet dolu bir ifade içinde gösterilmektedir. İvan'ın korku dolu çehresi ile oğlunun, huzurlu yüzü bir tezat oluşturmaktadır.

 
Osmanlı İmparatoru IV. Mehmed'e Mektup Yazan Zaporojya Kazakları, 1880-91 (Rusya Devlet Müzesi).

Repin'in en karmaşık tablolarından Osmanlı İmparatoru IV. Mehmed'e Mektup Yazan Zaporojya Kazakları, onu on yıldan fazla bir süre meşgul etti. Bu tabloda Ukrayna Kazak milliyetçiliğini sergilemeyi amaçlamıştır. 1870'lerin sonlarında başladığı bu tabloyu 1891'de bitirmiş, hemen ardından tablo Çar tarafından, o zamanlar bir tablo için rekor bir ücret olan 35.000 ruble'ye satın alınmıştı.

Olgunluk çağında Repin pek çok meşhur Rus'un portesini yapmıştır. Bunların arasında romancı Leo Tolstoy, saray fotoğrafçısı Rafail Levitsky, bilim adamı Dmitri Mendeleyev, devlet adamı Konstantin Pobedonostsev, besteci Modest Musorgski, çellist Aleksandr Verjbiloviç, filantropist Pavel Tretyakov ve Ukraynalı şair ve ressam, Taras Şevçenko bulunur.

1903, Rus hükûmeti ondan İmparatorluk Rusya'sı Devlet Konseyi'nin törensel bir toplantısını temsil eden bir 400x877 cm ebatlı tablo sipariş etti. Repin, iki öğrencisi ile beraber bu tabloyu tamamladı. Tamamlanması iki yıl süren bu tabloda seksenden fazla devlet büyüğünün portresi bulunmaktadır. Repin'in romatizması sağ elini neredeyse felç ettiği için bu tablonun büyük bir kısmını sol eliyle yapmıştır.

1905 Rus-Japon Savaşı'nın Rusya'nın malubiyetiyle sonlanmasının ardından Rusya'da sosyal gerginlikler başladı. St. Petersburg Kanlı Pazarındaki barışçıl nümayişin şiddetli bastırılışı Repin'e ilham olmuş, Kanlı Pazar ve Kızılın Cenazesi adlı eserleri yapmıştır. Bu dönemde Repin ders vermeyi bıraktı ve Tolstoy'la beraber idam cezasının sona erdirilmesi için faaliyetlere girişti. 1911'de Roma'yı ziyaret etti, sonra Kuokkala'da anılarını yazmaya koyuldu.

Repin Finlandiya hayranı oldu, 1919'da Finlandiya Sanat Derneği'ne 23 Rus sanatçısının birer tablosunu ve kendisine ait 7 eseri bağışladı. Atheneum müzesi'ndeki Repin koleksiyonu bu şekilde hayata kavuştu.[4]

Hayatının sonları

değiştir
 
Penaty, günümüzde Repino olarak adlandırılan Kuokkala 'daki Repin Evi Muzesi.

Repin, Finladiya Büyük Dükalığı'ndaki Kuokkala'da, Penaty olarak adlandırdığı evini kendisi tasarladı. (Penaty kelimesi, ev tanrıları anlamına gelen Latince "Penates"ten türemişti). 1917 Ekim Devriminden sonra Finlandiya bağımsızlığını ilan etti. Çeşitli Sovyet kuruluşları Repin'i Rusya'ya geri dönmesi için davet etti ama kendisi yolculuk için çok yaşlı olduğunu öne sürerek reddetti. Ölümünden sonra bulunan, bu dönemde yazılmış özel mektuplarında Bolşevikler iktidarda oldukça Rusya'ya dönmeyeceğini yazmıştır.

Bu dönemde Repin zamanının çoğunu dinî konuların resimlerini yapmaya ayırdı, ama bu konuları işleme tarzı geleneksel değil, yenilikçiydi. Geçici Yönetimin Başı Aleksandr Kerenski'nin bir portesi hariç, 1917 devrimi ve onu izleyen Sovyet dönemi hakkında kayda değer bir resim yapmadı. Son tablosu olan Hopak, Ukrayna Kazakları temalı, neşeli ve coşkulu bir tuvaldi. Repin 29 Eylül 1930'da Kuokkala'da öldü ve evinin yakınına gömüldü.

Devam Savaşı'ndan sonra Finlandiya, Kuokkala'yı Sovyetler Birliğine bıraktı ve kasaba (Leningrad Oblast'ına bağlı) Repino olarak yeniden adlandırıldı. Penaty, UNESCO'nun Sankt Petersburg ve İlgili Anıtlar Grubu adlı Dünya Miras sitesinin parçasıdır.[5] Penaty 1940'ta bir ev müzesi olarak halka açıldı.

Eserleri

değiştir

Repin tablolarında Ukrayna ve Rusya'daki gündelik hayatı resmetmiş ve sosyal haksızlıkları sergilemiştir. Daha sonraki eserleri tarihî konular hakkında veya meşhur Rus besteci ve yazarların portreleri olmuştur.

Eserlerinde renk ve ışık oyunlarını ustaca kullanması Empresyonizmin bir etkisi olarak yorumlanmış, sunduğu insan portreleri ise duyguları yansıtmaktasıyla öne çıkmışlardır.

Etkisi

değiştir

Repin'in 340 eseri 1924'te Moskova'da, 1925'te Leningrad'da bir jübile sergisinde halka sunulmuştur ama Repin bu sergilerde hazır değildi. 1930'larda Repin'in çalışmaları Sovyet realizminin bir modeli sayılmıştır, kendisi bu konuda pek az bir gayret göstermiş olsa da. Repin'in adı, Tolstoy, Musorgski and Rimski-Korsakov'la beraber sayılır olmuştur. 1930'da, ölümünden bir ay önce yayımlanana Küçük Sovyet Ansiklopedisi'nde, "olağanüstü Rus ressam" tanımlamasıyla kaydedilmiştir.

1926'da kendisini ziyarete gelen bir Sovyet sanatçılar grubuna devrim temalı eserlerini hediye etmiştir: "Göstericilere Ateş Edilmesi", "Kızıl'ın Cenazesi, Çarın İdam Sehpası.[6][7] Ayrıca Kerenski'in bir portesini de yapmıştır.[8]

Alexander Glazunov'un Şark Rapsodisi Op. 29 (1889), İlya Repin'e adanmıştır.

Repin tarafından yapılmış bir tablonun en yüksek fiyatı £4.5 milyon ($7.2 milyon) olmuştur, Bir Paris Kafesi adlı eser için.[9] "Birleşik Sanatçılar Reytingi"nde, en yüksek kategori olan "1- Dünya çapında ün yapmış, en az bir yüzyıldır değerini korumuş" olarak sınıflandırılmıştır.

Asteroid 2468 Repin onu anısına adlandırılmıştır.

Hakkında yorumlar

değiştir

Repin'in biyografisin yazmış olan F. ve J. Parker, onun Rus sanatındaki konumu hakkında şöyle demişlerdir:

"Batı sanat tarihçileri ve eleştirmenleri Repin'in başarı ve katkılarını fazla önemsememişlerdir, ya onun 'millî' kimliği takdir edilmediğinden ya da -ki bu daha muhtemeldir- Repin teknik bir yenilikçi veya yeni bir sanat ekolunun yaratıcısı olmadığından. Üstelik o bir realistti ve modernist değildi. Lâkin, hem devrim öncesi hem de Sovyet Rusya'da, Repin'in yeri Dostoyevski ve Tolstoy, Musorgski ve Rimski-Korsakov'un yanı başındadır. O her şeyden önce Ruysa'nın en önde gelen millî sanatçısıdır, eserleri Igor Grabar'ın önermiş olduğu millî sanat kıstaslarına uymaktadır: halkın ruhunu yansıtmalı, onun düşünce ve emellerini ifade etmeli; heyecanlandırmalı ve onun tarafından anlaşılabilir olmalıdır."[10]

Galeri

değiştir

Ayrıca bakınız

değiştir

Notlar ve kaynaklar

değiştir
  1. ^ "Ilya Yefimovich Repin - Britannica Online Encyclopedia". 7 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2012. 
  2. ^ V Marcadé - Art d'Ukraine, edition l'Age de l'Homme, 1990 Lausanne Switzerland, pg. 151 - 163
  3. ^ Christian Brinton, (Ed.) (1921). The Ilya Repin exhibition. Kingore. s. 27. 16 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2012.  (İngilizce)
  4. ^ Helena Soini, Ilja Repin ja Suomi. 4 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Viitattu 4.6.2008.
  5. ^ Historic Centre of Saint Petersburg and Related Groups of Monuments – UNESCO World Heritage Centre 21 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (whc.unesco.org)
  6. ^ http://ryibak.pravoverie.ru/node/81 14 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Картина крови
  7. ^ Maria Karpenko, Jelena Kirillina, Galina Pribulskaja, Natalia Vatenina Ilja Repin — Maalauksia, grafiikkaa, 1984, стр 242, Tammi, Helsinki & Aurora, Leningrad,ISBN 951-30-5800-X
  8. ^ http://evtushenko75.livejournal.com/26758.html 23 Mayıs 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Малоизвестный Репин
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2012. 
  10. ^ Alexander Boguslawski. "Ilya Efimovich Repin (1844-1930)". 5 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2010. 

Bibliyografya

değiştir
  • Parker, Fan (1980). Russia on Canvas: Ilya Repin. Pennsylvania State University Press. ISBN 0271002522.  Repeats the standard Soviet interpretation of Repin's life and work.
  • Sternin, Grigory (1985). Ilya Repin: Painting Graphic Arts. Leningrad: Auroras.  Standard Soviet treatment, but well illustrated.
  • Valkenier, Elizabeth Kridl (1990). Ilya Repin and the World of Russian Art. New York: Columbia University Press. ISBN 0231069642.  Critical non-Soviet treatment with much fresh information, but geared primarily toward academics.
  • Marcadé, Valentine (1990). Art d'Ukraine. Lozan: L'Age d'Homme. ISBN 978-2825100318. 
  • Jackson, David, The Russian Vision: The Art of Ilya Repin (Schoten, Belgium, 2006?).
  • Karageorgevich, Prince Bojidar, "Professor Repin," in the Magazine of Art, xxiii. p. 783 (1899)
  • Peter Brang: Ein unbekanntes Russland. Kulturgeschichte vegetarischer Lebensweisen von den Anfängen bis zur Gegenwart. Böhlau, Köln u. a. 2003, ISBN 3-412-07902-2.
  • Maria Karpenko, Elena Kirillina (Hrsg.): Ilja Repin, Malerei, Graphik. Brücken-Verlag, Düsseldorf u. a. 1985, ISBN 3-87106-150-6.
  • Angelika Wesenberg, Nicole Hartje und Anne-Marie Werner (Hrsg.): Auf der Suche nach Russland. Der Maler Ilja Repin. Nicolai, Berlin 2003, ISBN 3-89479-092-X.

Dış bağlantılar

değiştir
 
Wikimedia Commons'ta İlya Repin ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=İlya_Repin&oldid=33298512" sayfasından alınmıştır