Hollanda Etik Politikası
Hollanda Etik Politikası (Hollandaca: Ethische Politiek), 1901'den Japonya'nın 1942 yılında Endonezya'yı işgal etmesine kadar geçen 40 yıl boyunca Endonezya sömürge yönetiminin resmi politikasıydı.
Etik Politikasının ortaya çıkışı değiştir
1899'da Hollandalı liberal avukat Conrad Theodor van Deventer, De Gids gazetesinde bir makale yayınladı. Bu makale, Sömürge Hükûmeti'nin, Hollandalıların Endonezya'da edindiği zenginliği yerli halka geri döndürmenin ahlaki bir sorumluluğu olduğunu iddia etti.
Gazeteci Pieter Brooshooft, Hollandalıların, Endonezya'ya ahlâkî açıdan yardım sağlaması gerektiği ile ilgili gazetede yazı yazdı. Brooshooft, sosyalistlerin ve orta sınıf desteğiyle Hollanda hükûmetinin Endonezya'da yürüttükleri sömürge yönetimi ile meydana gelen eşitsizliği eleştirdi. Ayrıca Brooshooft, Endonezya yerlilerinin baskıya değil yardıma muhtaç olduğunu belirtti.
Endonezya'ya yerleşmiş Hollanda asılı Snouck Hurgronje'nin Hollanda'nın en büyük gazetelerinden biri olan De Locomotief'e Endonezyalıları anlatılmasında ilişkin yazıları yayınladı.
Brooshooft, Endonezya'daki gelişmelerle ilgili gazeteye rapor verdi. Raporda 1900'de Endonezya'daki yoksulluk, ürün yetmezliği, kıtlık ve salgın hastalıklar hakkında bilgi veriliyordu. Brooshooft, kampanyasını destekleyen avukatlar ve politikacılar, Kraliçe Wilhelmina'ya Endonezya'ya yardım etmenin onur borcu olduğunu belirtmiş ve bu konu da baskı oluşturmaya başlamışlardı. 1901'de, Kraliçe, Hristiyan Devrimci Partisi'nin başkanının tavsiyesi ile, Endonezya'daki halka, halklar konusunda ilerleme ve refah getirmeyi amaçlayan "Etik Politikayı" resmen ilan etti. Etik Politikanın savunucuları, Endonezya'dan elde edilen gelirin, Hollanda'ya aktarılmamasının gerektiğini savundu.
Yöntem değiştir
17 Eylül 1901'de Kraliçe Wilhelmina, parlamentoda yapılan resmi bir konuşmasında, yeni politikayı resmen ifade etmiştir: Hollanda Hükûmeti, Endonezya karşında ahlakî bir zorunluluğu vardı ve bu da "Üç Politikada" özetlenebilir; Sulama, Göç ve Eğitim.
Sulama değiştir
Sulama programlarının uygulanabilmesi için yerli halka bankacılık hizmetlerinin sunuldu. Yerli sanayi ve el sanatların gelişmesi için devlet, teşvik etti.
Nüfusun iskan edilmesi değiştir
Endonezya'da nüfus dağılımı dengesizdi. Nüfusun önemli kısmı Java bölgesinde bulunuyordu. 1905 yılından itibaren devlet, bu nüfusu, Java'ya nazaran daha az nüfusa sahip olan Sumatra ve Kalimantan bölgelerine iskan ettirdi.
Eğitim değiştir
Batılı eğitim sisteminin Endonezya'da yürürlüğe sokulması 20. yüzyılın başında gerçekleşti. 1900'de Avrupa okullarına yalnızca 13.000 işi gitti. Bununla birlikte, 1928'de bu sayı 75.000'e çıktı. Ancak bu sayı nüfusun küçük bir kısmıydı. Abendanon (1852-1925), Kültür, Din ve Endüstri Bakanı olarak görev yaparken, 1900-1905 yılları arasında hemen hemen her bölgede soylulara ve sıradan insanlara okullar yaptırdı.
Değerlendirme değiştir
Etik Politika, Endonezya ekonomisini kalkındırılması için yapılan ilk ciddi çaba idi. Politikanın amacı kültür transferinden ziyade maddi refahı vurgulamak olduğu için diğer sömürge güçlerin uygarlaştırma misyonundan farklıydı. Ancak uygulanan politika kapsamında eğitimsel alana da destek verildi. Ancak Politikanın iki sorunu vardı. Birincisi, Politika kapsamında hazırlanan programlarına ayrılan bütçeler, hedeflerine ulaşması için yeterli değildi. Bu durum politikanın gerçekleştirilmesi için çaba sarf edenleri hayal kırıklığına uğrattı. Büyük Bunalım ile meydana gelen mali zorunluluklar Politikayı sekteye uğrattı.[1][2] İkinci sorun ise, Politika kapsamında uygulanan eğitim programları, Endonezyalıları, ideolojik bilgilendirme sağlamış ve bu durum sömürge karşıtı düşüncelerin ortaya çıkmasını ve Hollanda'ya karşı ulusal direnişin meydana gelmesine neden oldu.
Dikkate değer etik politikacılar değiştir
- Willem Anthony Engelbrecht
Kaynakça değiştir
- ^ Cribb, Robert (1993). "Development Policy in the Early 20th Century", in Jan-Paul Dirkse, Frans Hüsken and Mario Rutten, eds, Development and Social Welfare: Indonesia’s Experiences under the New Order (Leiden: Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde), pp. 225-245.
- ^ Ricklefs, M.C. (1991). A History of Modern Indonesia Since c.1300. Londra: Macmillan. s. 151. ISBN 0-333-57690-X.