Herkes Kendi Başına ve Tanrı Herkese Karşı
Herkes Kendi Başına ve Tanrı Herkese Karşı (Almanca: Jeder für sich und Gott gegen alle), yönetmenliğini ve senaristliğini Werner Herzog'un yaptığı 1974 yapımı Batı Almanya filmidir. Başrollerinde Bruno Schleinstein ve Walter Ladengast'ın yer aldığı film, adını Brezilyalı yazar Mário de Andrade'nin Macunaíma kitabındaki bir cümleden almıştır. Film, terk edilmiş ve yıllarca bir odada hapsedilen Kaspar Hauser'in hikâyesini Hauser'in yanında bulunan mektuplara dayanarak anlatır.
Jeder für sich und Gott gegen alle | |
Yönetmen | Werner Herzog |
---|---|
Yapımcı | Werner Herzog |
Senarist | Werner Herzog |
Oyuncular | Bruno Schleinstein Walter Ladengast Brigitte Mira |
Müzik | Florian Fricke |
Görüntü yönetmeni | Jörg Schmidt-Reitwein |
Kurgu | Beate Mainka-Jellinghaus |
Stüdyo | W. H. Filmproduktion Filmverlag der Autoren ZDF |
Dağıtıcı | W. H. Filmproduktion |
Cinsi | Sinema filmi |
Renk | Renkli |
Yapım yılı | 1974 |
Çıkış tarih(ler)i | 1 Kasım 1974 |
Süre | 110 dk. |
Ülke | Batı Almanya |
Dil | Almanca |
Hikâye
değiştirFilm, Kaspar Hauser'in (Bruno Schleinstein) hikâyesini işler. Kaspar hayatının ilk on yedi yılını zincire vurulmuş bir şekilde, küçük bir odada tüm zamanını sadece oyuncak bir atla geçirir. Siyah bir palto ile silindir bir şapka giyip, kendisini besleyen meçhul bir adam haricinde dış dünyadan tamamen mahrum bırakılmıştır.
1828 yılının bir gününde aynı meçhul adam Kaspar'ı yıllarca kaldığı odadan çıkarır ve birkaç kelime ile yürümeyi öğrettikten sonra Nürnberg'e götürüp, eline de bir mektup vererek onu terk eder. Şehirde tüm merakları üzerine toplayan ve bir sirkte de sergilenen Kaspar, Profesör Daumer (Walter Ladengast) tarafından kurtarılarak normal bir insana dönüştürülmeye çalışılır.
Kaspar bir süre sonra okuma ve yazmayı öğrenerek kendini mantık ve din konularında geleneklere karşı bir yaklaşım sergileyerek geliştirir. Ancak onu en çok memnun eden şey ise müziktir. Kaspar günün birinde kendisini Nürnberg'e getiren meçhul adam tarafından fiziksel saldırıya uğrar ve başına darbe alır. İyileşmesine rağmen gizemli bir şekilde tekrar saldırıya uğrar. Bu kez göğsüne darbe almıştır.
Yatağında dinlenirken Sahra Çölü'nde gördüğü göçebe Berberiler'le alakalı düşlerini yanındakilere tarif eder ve hayatını kaybeder. Kendisine bir otopsi yapılır. Yapılan otopsi sonucunda Kaspar'ın karaciğerinde ve beyinciğinde biçim bozukluğu tespit edilir.
Oyuncu kadrosu
değiştir- Kaspar Hauser rolünde Bruno Schleinstein
- Profesör Daumer rolünde Walter Ladengast
- Hizmetçi Kathe rolünde Brigitte Mira
- Çiftçi rolünde Reinhard Hauff
- Belediye başkanı rolünde Herbert Fritsch
- M. Florian rolünde Florian Fricke
- Yüzbaşı rolünde Henry van Lyck
- Sirkçi rolünde Willy Semmelrogge
- Lord Stanhope rolünde Michael Kroecher
- Meçhul Adam rolünde Hans Musäus
Yapım
değiştirWerner Herzog başrol oyuncusu Bruno Schleinstein'i Berlin sokak müzisyenleriyle alakalı bir belgeselden seçmişti.[1] Oyunculuk deneyimi olmamasına karşın oyunculuğundan memnun kalarak Schleinstein'i hem bu filminde hem de 1977 yapımı Stroszek filminde başrolde oynattı. Schleinstein'in kendi hayat tecrübeleri de Kaspar Hauser'inki ile benzerlikler gösteriyordu. Schleinstein yıllarını genelde çocuk evlerinde, akıl hastanelerinde ve hapishanelerde geçirmişti.[1] Akli dengesizliği film setinde açıkça görülebiliyordu. Herzog'un filmin İngilizce DVD gösteriminde anlattığına göre Schleinstein çekimler boyunca aynı kostümle kalmış, hatta günlük çekimler bittikten sonra bile bu tutumunu devam ettirmiştir. Herzog bir gün Schleinstein'i otelinde ziyaret etmiş, Schleinstein'i kapının girişinde, yerde uyurken bulmuştur.
Filmin dış sahneleri Bavyera'daki Dinkelsbühl şehri ile yakınlardaki Hesselberg adındaki dağda çekildi. Arşiv çekimleri İrlanda'nın kuzeybatısındaki Croagh Patrick'te çekilirken, çöl sahneleri ise Batı Sahra'da çekildi.
Filmde müzik olarak klasik besteciler Johann Pachelbel, Orlando di Lasso, Tomaso Albinoni ve Wolfgang Amadeus Mozart'ın eserleri kullanıldı.
Herzog bu filmini gençliğinde kendisine sinema konusunda cesaret veren film eleştirmeni ve tarihçi Lotte H. Eisner'e adamıştır.[1]
Tarihsel doğruluk
değiştirFilmin açılış sahnelerinde Kaspar Hauser'in hapsedilmesi ve serbest bırakılması Hauser'in yanında bulunan gerçek mektuplara dayanarak hemen hemen aynen aktarılmıştır. Film boyunca göze çarpan en belirgin ayrım Hauser'in yaşı ile alakalıdır. Gerçekte Kaspar Hauser Nürnberg'de bulunduğunda 17 yaşındaydı. Filmde Kaspar'ı oynayan Bruno Schleinstein'in yaşı ise film çekildiği sırada 41'di. Yine de Schleinstein'in karakteri filmin başından sonuna kadar bir genç olarak işlenip, tanımlanmıştır.
Ödüller
değiştirFilm, 1975 Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye için yarışan filmlerden biriydi.[2] Ancak festivalde bu ödül yerine Grand Prix ile FIPRESCI ödüllerini kazandı.[2] Ayrıca 1975 yılındaki Alman Film Ödülleri'nde üç ödülün sahibi oldu.[3] Film, 48. Akademi Ödülleri'nde Yabancı Dilde En İyi Film Akademi Ödülü'ne Batı Almanya'nın adayı olarak gösterilmesine karşın son beş aday arasına kalamadı.
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ a b c "THE ENIGMA OF KASPAR HAUSER" (PDF). bfi.org.uk. 20 Mayıs 2013. 6 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Ekim 2015.
- ^ a b "Awards 1975 : All Awards". festival-cannes.fr. 7 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2015.
- ^ "ENIGMA OF KASPAR HAUSER, THE: EVERY MAN FOR HIMSELF AND GOD AGAINST ALL (JEDER FUER SICH UND GOTT GEGEN ALLE)". german-films.de. 13 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2015.