Harry Markowitz
Harry Max Markowitz (24 Ağustos 1927, Chicago, Illinois - 22 Haziran 2023, San Diego, Kaliforniya), Amerikalı bir ekonomisttir. Modern Finansal Portföy İdaresi konusunda, özellikle mal varlığı rizikosu, korelasyon ve portföy çeşitliliğinin yatırım portföyünün getirilerine yaptığı etkiler üzerine, yaptığı yol gösterici çalışmalar dolayısıyla tanınmaktadır. Kaliforniya Üniversitesi, San Diego'dai Rady İşletmecilik Okulu öğretim üyesidir.
Harry Markowitz | |
|---|---|
| Doğum | 4 Ağustos 1927 Chicago, Illinois, ABD |
| Ölüm | 22 Haziran 2023 (95 yaşında) San Diego, Kaliforniya, ABD |
| Milliyet | ABD |
| Mezun olduğu okul(lar) | Chicago ÜniversitesiDoktora |
| Ödüller | John von Neumann Teori Ödülü (1989) Nobel Ekonomi Ödülü (1990) |
| Kariyeri | |
| Dalı | Finans iktisati |
| Çalıştığı kurumlar | Harry Markowitz Co. Kaliforniya Üniversitesi, San Diego New York City Üniversitesi RAND Corporation Cowles Commission |
| Etkilendikleri | Milton Friedman Tjalling Koopmans Jacob Marschak Oskar Morgenstern Leonard Savage |
1990 yılında da ekonomi dalında, Merton H. Miller ve William F. Sharpe ile birlikte olarak, Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazanmıştır.
Yaşamı
değiştirHarry Markowitz ABD'nin Chicago şehrinde doğdu. Lisede iken Fizik ve Felsefe konularına, özellikle bu konularda İngiliz filozofu David Hume'un katkılarıyla ilgilendi. Üniversite linsans derecesini Chicago Üniversitesi'nin bu bölümlerinden aldı. Lisans üstü çalışmaları için aynı üniversitede bulunan iktisat bölümüne geçti. Bu bölümde ünlü ekonomist olan Milton Friedman, Tjalling Koopmans, Jacob Marschak ve Leonard Savage altında çalışmalarını sürdürdü. Daha öğrenci iken o zaman Şikago'da bulunan çok ün kazanan Cowles Komisyonu araştırma merkezine üye olmaya çağrıldı. Markowitz doktora tez konusu olarak menkul kıymetler borsası incelemelerini matematige dayandırarak yapmayı seçti. O zaman borsa fiyatlarının analizi John Burr Williams tarafından geliştirilmiş olan bugünkü değer teorisi ile yapılmakta idi. Markowitz bu analizin riziko içermediğini görüp belirsizlik içinde portföy finasmanı dağılımı üzerinde bir yeni teoriyi geliştirdi ve 1952'de bu konudaki makalesi Journal of Finance adlı ünlü bir akademik ekonomi ve finansman dergisinde basıldı.
1952'de Harry Markowitz Rand Corporation araştırma merkezine geçti. Burada doğrusal programlama kuramının simpleks çözümünü geliştiren George Dantzig ile iş birliği yaptı. Dantzig'in desteği ile optimizasyon teknikleri üzerinde çalışmalar yaparak optimal olan ortalama-varyans portföylerinin saptanması için (sonradan kendi anısına Markowitz sınırı adı verilen) kritik doğru algoritmasını geliştirdi. 1955'te finansal portföy teorisi konulu tezi ile Şikago Üniversitesi'nden doktorasını aldı. Markowitz'in işledigi konu o kadar yeniydi ki tez kurulunda önemli bir üye olan Milton Friedman bu konunun ekonomi olmadığını, matematik olmadığını, konunun ne olduğu daha belirli olmadığını ifade etti.[1]
Markowitz 1955-56 arasında bir yıl yine Yale Üniversitesi'ne naklolmuş olan Cowles Komisyonu araştırma merkezinde çalıştı. Bu arada finansman portföyü dağılımında Markowitz sınırı hakkındaki kuramı 1956'da bir makele olarak basıldı ve 1959'da ise ayni kuram daha genişletilmiş olarak bir kitap olarak basıldı.
1990'da Nobel Ödülü verildiği sırada Harry Markovitz City University of New York'ta Baruch Koleji'nde finansman profesörlüğü yapmakta idi.
Harry Markowitz birok özel sektör şirketinde doğrudan çalışmış ve danışmanlık yapmıştır. Bunlar arasında California Analysis Centre Inc (CACI) adlı şirket onun RANDde iken geliştirdiği ilk simulasyon proglamlama kompüter dili olan SIMSCRIPT'in kullanılması, teknik destek ve eğitim verilmesi üzerinde ad yapmıştır.
22 Haziran 2023 tarihinde zatürre ve sepsise bağlı nedenlerden 95 yaşında öldü.[2]
Bibliyografya
değiştirHarry Markowitz tarafından yazılan temel eserler listesi şudur:
- en. Markowitz, Harry M. (1952) Portfolio Selection, Journal of Finance, C.7 No.1 say.77-91 doi=10.2307/2975974
- en. Markowitz, Harry M.(1956) The optimization of a quadratic function subject to linear constraints, Naval Research Logistics Quarterly, C.3 say.111-133 doi=10.1002/nav.3800030110
- en. Markowitz, Harry M. (1959) Portfolio Selection: Efficient Diversification of Investments John Wiley & Sons, New Jersey (tekrar basim 1970 Yale University Press, ISBN 978-0-300-01372-6; Ikinci edisyon 1991, Blackwell Publishing, ISBN 978-1-55786-108-5)
Kaynakça
değiştir- ^ Markowitz, Harry. "Foundations of Portfolio Theory" 10 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Nobel Prizes 1990, Editor Tore Frängsmyr, [Nobel Foundation], Stockholm, 1991
- ^ "Harry Markowitz, Nobel-Winning Pioneer of Modern Portfolio Theory, Dies at 95" (İngilizce). 26 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2023.