Harpasa
Harpasa (Arpasa) Antik Kenti, Aydın İli, Nazilli İlçesi, Esenköy sınırları içerisinde yer almış yüksekçe bir tepe üzerine kurulu olan eski bir Karya kentidir.
Arpasa | |
| Diğer adı | Arpasoz / Harpa sus |
|---|---|
| Konum |  Aydın, Nazilli |
| Bölge | Karya |
| Koordinatlar | 37°48′8″K 28°21′9″D / 37.80222°K 28.35250°D |
| Tür | Yerleşim |
| Tarihçe | |
| Kuruluş | MÖ.6.yüzyıl |
| Devir(ler) | İlk Çağ |
| Kültür(ler) | Helenistik dönem, Roma Dönemi, Bizans dönemi |
| Olay(lar) | Selevkos’lar savaşı |
| Sit ayrıntıları | |
| Buluntu(lar) | Antik kent tiyatrosu, kent surları, kule, gymnasion, agora |
| Kazı tarihleri | 1990 |
| Arkeologlar | Prof. Dr. Ender Varinlioğlu |
| Durum | Restore |
Adı değiştir
Eski adı Arpaz ve yeni adı Esenköy yakınındaki bir ilk çağ kentidir. Bu antik kentin, yakınlarında bugün Akçay olarak adlandırılan ve Karia döneminde Arpasoz / Harpa sus adına sahip bir akarsu bulanmaktadır.
Tarihçe değiştir
Kentin tarihin deki en önemli olaylardan biri I.O. 229 ya da 228 yılında Bergama Krallık ordusu ile Selevkos’ların çayın kıyısında yaptıkları savaştır. Harpasa kentinin Roma dönemi'nde bastığı bazı paralar üzerinde ırmak ‘tanrısı Arpassos’u canlandıran kabartmaların da bulunması kentin kenarında ki akarsuyun kent yaşamı için ne derece önemli olduğunu ortaya çıkarmaktadır.[1] Kent tarihindeki en önemli olaylardan biri İ.Ö. 229 ya da 228 yılında Bergama Krallık ordusu ile Selevkos’ların çayın kıyısında yaptıkları savaştır.
Kalıntılar değiştir
Antik kentte ayakta kalmış en önemli yapının kent surları olduğu gözükmekte. M.Ö.6.yüzyıl'da inşa edilmiş kent surlarının sadece bir bölümü ayakta kalmıştır.Antik kent tiyatrosu eski surların dışında olup oturma sıraları gözükmektedir. Ören yeri araştırma kazılarında tespit edilen Bizans Dönemi'nde kullanılan akropolis Arkaik Dönem tapınağı bulunmaktadır. Antik yerleşim Harpasa araştırmalarında ayrıca Agora olduğu düşünülen alanda yapılan kazılar neticesinde Hellenistik Dönem'e tarihlenen bosajlı taşlardan inşa edilmiş üç oda tespit edilmiştir. Bu odaların işlevsel olarak arazideki eğimden kaynaklanan toprak kaymasını engellediği düşünülmüştür.Roma Dönemi'nde ise bu odalar doldurulup üzerlerine tonozlu bir yeraltı galerisi getirilerek dikdörtgen planlı gösterişli bir yapı inşa edilmiştir. Antik kent kuzey kısmındaki yapının kentin merkezinde olması ve tiyatroya olan yakınlığı muhtemelen agora ya da forum olması gerektiği düşünülmüştür. (Antik yerleşim Tiyatrosu tepede, eski kent surunun dış kısmında Esenköy'e bakan yamaçta yer almaktadır.) Tiyatro basamaklarının bir kısmından 2500 kişilik bir kapasitesi olduğu düşünülmektedir. Yerleşimin su deposu da tiyatronun daire şeklindeki tiyatro orkestrasında bulunmakta.[2]
Kaynakça değiştir
- ^ "Harpasa-(Arpasa)-Nazilli,Aydın". Araştırma yazı.Yönetmen Tekin Gün-Nazilli/Aydın. Mootol.Kültür Sanat,16.7.2020. 26 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Harpasa". TAY Projesi. Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - 30 Ağustos 2021. 30 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2021.